Sáng ngày 10/8/2024, tại TP. Hồ Chí Minh, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh và đoàn công tác làm việc với lãnh đạo thành phố về kết quả phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội (Nghị quyết 98) về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố.
Đòn bẩy hiệu quả để TP. Hồ Chí Minh phát triển nhanh và bền vững
Đại diện Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh được xem là Nghị quyết đầy đủ, toàn diện với 44 cơ chế, chính sách trên 7 lĩnh vực khác nhau. Nghị quyết dựa trên 3 nguyên tắc chính là “khơi thông tối đa các nguồn lực”, “phân cấp phân quyền tối đa” và “cho phép thực hiện một số chức năng nhiệm vụ với quy trình, thủ tục rút gọn”. Đây được xem là đòn bẩy hiệu quả để TP. Hồ Chí Minh tận dụng cơ hội phát triển nhanh và bền vững.
Qua hơn 01 năm Nghị quyết số 98 có hiệu lực và 6 tháng kể từ Phiên họp thứ hai Ban Chỉ đạo, được sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo, cùng với sự vào cuộc khẩn trương, toàn diện của Thành phố, sự phối hợp chặt chẽ với các Bộ, cơ quan trung ương, tình hình triển khai Nghị quyết số 98 đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ.
Về phía các bộ, ngành đã hoàn thành 8/18 nhiệm vụ, trong đó đáng chú ý là việc ban hành Nghị định về thí điểm phân cấp quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực cho chính quyền TP. Hồ Chí Minh và Quyết định điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó đã bổ sung quy hoạch Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ.
Ngoài ra, các Bộ ngành đã và đang nghiên cứu, phối hợp triển khai 10 dự án, nhiệm vụ lớn, bao gồm: (1) Phát triển cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ; (2) Đề án Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh; (3) Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh; (4) Bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách Thành phố; (5) Dự án đầu tư mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây; (6) Dự án mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Trung Lương; (7) Xây dựng quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà; (8) Phân cấp việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp; (9) Đề án phát triển thị trường cac-bon tại Việt Nam; (10) Nghiên cứu tổng thể đối với các tỉnh, thành phố có mức chuẩn nghèo cao hơn mức chuẩn nghèo quốc gia trong đó có TP. Hồ Chí Minh.
Nhiều cơ chế, chính sách phát huy hiệu quả ngay
Về phía TP. Hồ Chí Minh, để thực hiện Nghị quyết 98, đến nay Thành phố đã thông qua 35 nghị quyết của HĐND, 33 quyết định của UBND Thành phố và đã hoàn thành 10/25 nhiệm vụ.
Thành phố đã bố trí 3.794 tỷ đồng cho Chương trình giảm nghèo và đã có hàng chục nghìn lượt khách hàng vay vốn; bố trí 1.500 tỷ đồng vốn đầu tư công để hỗ trợ lãi suất đối với các dự án đầu tư được Công ty Đầu tư Tài chính nhà nước TP. Hồ Chí Minh (HFIC) cho vay thuộc lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế - xã hội; đã ban hành 23 danh mục dự án kêu gọi đầu tư theo phương thức đối tác công tư trong ngành văn hóa và thể thao; HĐND Thành phố đã quy định hệ số chi thu nhập tăng thêm tối đa là 1,5 lần so với tiền lương ngạch bậc, chức vụ; chính sách hỗ trợ dự án đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo đã bước đầu phát huy hiệu quả; đã thành lập Sở An toàn thực phẩm, phân cấp phân quyền cho TP. Thủ Đức.
"Có thể nói Nghị quyết 98 đã được triển khai với tốc độ nhanh, trong đó có nhiều cơ chế, chính sách phát huy hiệu quả ngay, đã đóng góp tích cực vào kết quả phát triển kinh tế xã hội 7 tháng đầu năm 2024 của TP. Hồ Chí Minh", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện Nghị quyết 98 còn một số tồn tại: (i) Một số nhiệm vụ các Bộ, ngành còn phối hợp, triển khai chậm, các ý kiến tham gia chưa rõ, chưa kịp thời; (ii) Một số nhiệm vụ tại Nghị quyết 98 lại được các Bộ, ngành nghiên cứu, áp dụng cho cả nước nên cần thêm thời gian; (iii) Nhiều đề án, dự án cần nguồn vốn đầu tư lớn nhưng chưa xác định được nguồn vốn để bố trí ngay trong giai đoạn 2021-2025; (iv) Một số chính sách cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
5 nhóm giải pháp cần tập trung triển khai thời gian tới
Trên cơ sở tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 98, Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo về một số giải pháp cần tập trung trong thời gian tới.
Thứ nhất, giao các Bộ ngành có liên quan tiếp tục hỗ trợ, hướng dẫn Thành phố Hồ Chí Minh triển khai các nhiệm vụ tại Quyết định số 896/QĐ-TTg ngày 27/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết số 98 theo đúng thời gian, bảo đảm chất lượng, đúng trình tự, thủ tục, trình Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ xem xét.
Thứ hai, giao UBND TP Hồ Chí Minh tiếp tục hoàn thiện chính sách nhà đầu tư chiến lược, triển khai cơ chế, định chế tài chính đầu tư (quỹ đầu tư tài chính địa phương), triển khai nội dung tín chỉ carbon, các dự án TOD, phấn đấu sớm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án nghiên cứu xây dựng cảng Trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị trong năm nay.
Thứ ba, giao Bộ Tài chính, Ngân hàng nhà nước, TP. Hồ Chí Minh tích cực phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thiện Đề án Trung tâm tài chính quốc tế, trong đó nghiên cứu các cơ chế chính sách vượt trội, tiếp cận được các mô hình đã thành công trên thế giới báo cáo Bộ Chính trị trong tháng 11/2024.
Thứ tư, đề nghị TP. Hồ Chí Minh cần có giải pháp quyết liệt trong 5 tháng cuối năm để phấn đấu hoàn thành dự toán Thủ tướng Chính phủ giao để được áp dụng điều khoản thưởng, đầu tư trở lại theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và Nghị quyết số 98/2023/QH15.
Thứ năm, đề nghị TP. Hồ Chí Minh rà soát quá trình triển khai các cơ chế xem còn vướng mắc nào chưa phù hợp cho phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố, xác định rõ thẩm quyền xử lý, đề xuất kiến nghị, giải pháp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo để xem xét, chỉ đạo xử lý.
