Theo Bloomberg, nỗi lo về tính an toàn của pin xe điện lên cao sau vụ hỏa hoạn liên quan đến chiếc Tesla đậu ở bãi xe tại Hồng Kông. Vài tuần trước, video lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc cho thấy một chiếc Tesla bốc cháy trong nhà để xe ở Thượng Hải. Tương tự thế, nhiều chiếc Nio ES8 cũng cháy tại một thành phố ở tây bắc Đại lục trong khi đang được sửa chữa.
“Cháy pin là sự cố rất nghiêm trọng đối với khách hàng. Nó có thể dẫn đến ác cảm của họ với xe điện. Chúng tôi quyết tâm không gây tai nạn nghiêm trọng và không gây thiệt hại cho cả ngành. Chúng tôi cho rằng điều quan trọng hơn bây giờ là phải làm việc một cách thận trọng”, Automotive Engery Supply, hãng cung cấp pin cho khoảng 430.000 ô tô của Nissan Motor, cho hay.
Ngành xe điện có lý do để đặc biệt lo lắng. Nếu người tiêu dùng Trung Quốc chậm mua sắm hay chuyển sang dùng loại xe khác vì quan ngại an toàn, ngành công nghiệp tại quốc gia chiếm hơn một nửa tổng doanh số ô tô điện toàn cầu sẽ lao đao. Dù Trung Quốc được dự báo tiếp tục là thị trường lớn nhất trong hai thập niên tới, doanh số hiện đã chậm lại và có thể tiếp tục giảm tốc cho đến năm 2021, thời điểm Bắc Kinh bỏ trợ cấp cho xe điện.
Sau sự cố mới nhất, Tesla tung bản cập nhật phần mềm cho hai mẫu xe, trong đó có Tesla Model S. Cập nhật phần mềm nhằm cải thiện độ an toàn và tuổi thọ pin trong khi doanh nghiệp tiếp tục điều tra nguyên nhân vụ cháy ở Hồng Kông. Tesla cam kết sẽ thận trọng với việc thiết lập quản lý nhiệt, nói thêm rằng các mẫu xe của hãng có khả năng cháy thấp hơn 10 lần so với xe chạy bằng động cơ đốt trong.
Kết quả điều tra ban đầu chỉ ra rằng vụ việc ở Hồng Kông chỉ có một vài module, hay cụm các pin nhỏ hơn, bị ảnh hưởng. Phần lớn pin trong xe không bị tác động. Vụ cháy xe Tesla tại Hồng Kông và Thượng Hải có nhiều điểm tương đồng. Panasonic, đơn vị sản xuất pin cho Tesla, cũng tuyên bố hãng đang hợp tác với các nhà sản xuất ô tô để phát triển hệ thống pin với hiệu suất cao hơn, đặt an toàn làm yếu tố ưu tiên hàng đầu.
Theo báo cáo từ Cục Quản lý An toàn Giao thông Quốc lộ Mỹ năm 2017, nguy cơ cháy nổ đối với xe điện là tương đương, hoặc có thể thấp hơn một chút, so với xe chạy bằng xăng hoặc dầu diesel. Tuy nhiên, rủi ro có thể tăng lên khi các nhà sản xuất nỗ lực tăng hiệu suất, đẩy các khối pin đến gần giới hạn của chúng. Năm 2018, Trung Quốc ghi nhận ít nhất 40 trường hợp liên quan đến hỏa hoạn có phương tiện sử dụng năng lượng mới. Phương tiện sử dụng năng lượng mới gồm xe điện, xe hybrid và xe pin nhiên liệu.
Simon Moores, giám đốc tại hãng tư vấn Benchmark Mineral Intelligence, cho hay ngành pin xe điện đang chật vật với nhiều thách thức về kiểm soát chất lượng, tăng hiệu suất và tăng công suất để đáp ứng nhu cầu pin ngày càng tăng. Nhu cầu pin lithium-ion cho xe điện sẽ tăng hơn 10 lần từ nay đến năm 2030, trong khi giá tiếp tục giảm.
Tăng trưởng mạnh đồng nghĩa với việc các vấn đề về kiểm soát chất lượng có thể xuất hiện trong chuỗi cung ứng. “Thử thách lớn nhất với các hãng xe điện là bảo đảm tính nhất quán trong chuỗi cung ứng, từ việc chọn nguyên liệu thô, hóa chất cho đến pin và linh kiện ô tô”, ông Moores cho biết.
Không chỉ ô tô cháy. Ít nhất 21 vụ cháy tại các dự án lưu trữ năng lượng ở Hàn Quốc từ tháng 8.2017 đến tháng 2 năm nay, và vụ cháy ở cơ sở tại Arizona (Mỹ) hồi tháng trước cũng làm dấy lên lo ngại về độ an toàn của pin lithium-ion. Dù vậy, chuyên gia Logan Goldie-Scot của Bloomberg cho rằng loạt hỏa hoạn tại Hàn Quốc chỉ là các trường hợp riêng lẻ, không nhất thiết thể hiện vấn đề xảy ra trên quy mô toàn cầu.
Với cả phương tiện lẫn hệ thống lưu trữ điện, có một loạt tiến bộ tiềm năng trong công nghệ pin có thể nâng cấp tính an toàn, trong đó bao gồm việc triển khai vật liệu cách điện hiệu suất cao, lớp phủ gốm cho thiết bị tách pin và sử dụng chất điện phân rắn. Đặc biệt, pin trạng thái rắn có triển vọng về mặt thương mại vì chúng là bản nâng cấp từ pin lithium-ion hiện thời về mặt an toàn và tầm chạy của xe. Các nhà khoa học, nhà sản xuất ô tô và hãng pin từ Mỹ đến Nhật Bản đều cạnh tranh phát triển công nghệ này. Toyota Motor là cái tên đang đi đầu.
