Từ thực trạng thi công di dời lưới điện
Tính đến 21/4/2014, các đơn vị thi công di dời lưới điện trên toàn tuyến thuộc 5 huyện Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát, An Nhơn và Tuy Phước chỉ di dời được 680 vị trí cột điện trong tổng số 998 cột điện phải di dời thuộc Dự án mở rộng Quốc lộ I A trên địa bàn tỉnh Bình Định, đạt 68,14% khối lượng theo kế hoạch. So với tiến độ yêu cầu của UBND tỉnh Bình Định đến thời điểm cuối tháng 4 phải bàn giao cho được 100% mặt bằng sạch để các đơn vị khác thi công tiếp theo; con số trên nói lên nhiều vấn đề bức xúc, cần lực tác động mạnh, tháo gỡ các vướng mắc để tiến độ chung được đáp ứng.
Nhìn từ địa bàn các huyện thuộc tỉnh Bình Định có quốc lộ IA đi qua, khối lượng cột điện trên địa bàn huyện Hoài Nhơn có con số cao nhất là 322 vị trí phải di dời, nhưng đến nay chỉ đạt 72,05% khối lượng vị trí. Chỉ có 1 xã Hoài Đức hoàn thành 100% số cột điện phải di dời trên địa bàn.
3 xã của huyện Phù Mỹ là Mỹ Hiệp, Mỹ Lộc và Mỹ Trinh đã có con số 100% vị trí cột điện được thi công xong, nhưng toàn huyện Phù Mỹ cũng chỉ đạt 78% trong tổng số 250 vị trí cột điện. Tương tự, huyện Phù Cát có xã Cát Trinh và Thị trấn Ngô Mây hoàn thành đã nâng số vị trí cột điện được di dời lên 123 vị trí, đạt 84,25% tổng số theo kế hoạch. Riêng 2 huyện An Nhơn và Tuy Phước, tuy gần địa bàn thành phố Quy Nhơn nhưng bộc lộ những vướng mắc nan giải nên cũng chỉ đạt con số khiêm tốn lần lượt là 50% và 42,85%.
Đến bộc lộ những vướng mắc mang tính đặc thù
Tổng số vị trí vướng mắc về lưới điện chưa di dời là 318 vị trí, trong đó có 209 vị trí vướng nhà cửa do chưa giải tỏa. Cụ thể vướng do các lý do chính sau:
Đối với các đoạn QL1A thuộc huyện Phù Cát, Phù Mỹ và xã Nhơn Thành huyện An Nhơn (nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ): các đoạn đường qua khu dân cư, địa phương chưa thực hiện bồi thường nhà cửa vật kiến trúc cho dân nên chưa giao được mặt bằng sạch để thi công di dời.
Riêng các đoạn QL 1A thuộc huyện Hoài Nhơn, Tuy Phước và xã Nhơn Hòa huyện An Nhơn (nguồn vốn BOT): đang có sự thay đổi về thiết kế, hiệu chỉnh lề đường từ 0,5m lên 2m; hiện nay một số gói thầu vẫn chưa có phê duyệt thiết kế hiệu chỉnh, do đó địa phương chưa thực hiện được công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đối với các đoạn đường qua khu dân cư và chưa giao được vị trí để di dời cột điện.
Địa bàn thi công của các Nhà đầu tư BOT khu vực huyện Hoài Nhơn, đến nay về chỉ giới vẫn còn cọc gỗ tạm, bị thất lạc nhiều, chưa bàn giao cọc GPMB chính thức bằng cọc bê tông, và chưa có phê duyệt thiết kế hiệu chỉnh, thiết kế bản vẽ thi công mở rộng đường nên huyện chưa có cơ sở để thực hiện công tác GPMB.
Mặt khác, một số địa phương chưa xây dựng xong khu tái định cư. Hầu hết các huyện đều dự kiến đến cuối tháng 4/2014 mới hoàn thành công tác phê duyệt phương án bồi thường và tiến hành di dời dân.
Đã có hiện tượng Nhà đầu tư BOT khu vực phía Nam Bình Định điều chỉnh thiết kế nhiều lần, Ban bồi thường huyện Tuy phước phải điều chỉnh số liệu kế hoạch kiểm kê đến lần thứ 3, nhưng đến nay vẫn còn điều chinh. Gần đây, nhà đầu tư BOT đề nghị tạm dừng công tác kiểm kê, áp giá đền bù (từ cầu Gành đến cầu Ông Đô) do tiếp tục có sự điều chỉnh.
Với những lý do, trở ngại trên nên Công ty Điện lực Bình Định khó thực hiện được mục tiêu đến cuối tháng 4/2014, đạt 80% khối lượng di dời lưới điện để mở rộng QL1A trên địa bàn tỉnh Bình Định theo chỉ đạo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và của Tổng Công ty Điện lực miền Trung ( CPC).
Chủ động giải quyết vướng mắc
Trong tổng số chiều dài cần phải GPMB 85,3 km trong toàn tỉnh, nhìn chung các địa phương mới thực hiện được 59,7km (tương đương 70%) với tổng kinh phí phê duyệt 153,2 tỉ đồng, trong đó mới bàn giao mặt bằng sạch cho nhà thầu thi công 47 km. Về di dời công trình hạ tầng kỹ thuật, đến nay, Điện lực Bình Định đã phối hợp với chính quyền các địa phương di dời được hơn 65% số trụ điện nằm trong hành lang QL 1A. Riêng hệ thống cáp viễn thông và hệ thống cống thoát nước nằm dọc hai bên QL 1A tiến độ di dời khá chậm, chưa đảm bảo mục tiêu đề ra, gây ảnh hưởng đến công tác bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công.
Trước những vướng mắc phát sinh ở mỗi vị trí và thời điểm khác nhau, sự chủ động giải quyết của các cấp, các ngành mang ý nghĩa thiết thực. Đối với các đơn vị thi công của ngành điện, được sự chỉ đạo sát sao của CPC và Lãnh đạo Công ty Điện lực Bình Định đã giải quyết kịp thời, sáng tạo một số trường hợp: Đối với các vị trí không cần giải tỏa nhà dân mà cột điện trồng được trong sân, vườn nhà hoặc các vị trí không có nhà thì PC Bình Định vẫn chủ động làm việc với dân, tạo sự đồng thuận cao với địa phương, chủ đầu tư để thi công trồng được trụ điện, dù địa phương chưa thực hiện giải ngân đền bù.
Sự thay đổi thiết kế ban đầu về lề đường dẫn đến thay đổi khối lượng đền bù theo kiểm kê cần phải phối hợp đồng bộ giữa các bên liên quan, hỗ trợ cho địa phương trong công tác giải ngân đền bù kịp thời cho dân. Một khi người dân đã đồng tình thì tiến độ chắc chắn được bảo đảm. Mặt khác, nhà nước cần chỉ đạo quyết liệt các trường hợp ngoan cố, chây ỳ cần thiết phải mạnh tay cưỡng chế đúng pháp luật thì mới giải quyết được vấn đề tiến độ hiện nay đối với quốc lộ IA đi qua địa bàn tỉnh Bình Định.
