Đây là đề xuất của Bộ Công Thương tại đề nghị xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 40/2018/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.
Bộ Công Thương cho biết, từ năm 2016 đến nay, số lượng doanh nghiệp (DN) đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp giảm đến 2/3. Trong đó, 1/3 số lượng DN bị thu hồi giấy chứng nhận, 1/3 số doanh nghiệp chấm dứt hoạt động do không hiệu quả. Mặc dù vậy, vẫn có nhiều DN có nhu cầu đăng ký hoạt động mới.
Từ năm 2018 đến nay, có gần 20 DN nộp hồ sơ đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp đến Bộ Công Thương. Trong đó, hơn 2/3 là các DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Việc các DN có vốn đầu tu nước ngoài muốn tham gia vào thị trường Việt Nam là tín hiệu tốt về mặt thu hút đầu tư, tạo nhiều tác động tích cực cho nền kinh tế. Tuy nhiên, đối với lĩnh vực kinh doanh đa cấp thì cần có những đánh giá cẩn trọng khi xem xét nhu cầu gia nhập thị trường của DN có vốn đầu tư nước ngoài.
Kinh doanh đa cấp là phương thức kinh doanh đã xuất hiện hàng trăm năm và được thừa nhận ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, đến nay vẫn có nhiều tranh cãi về bản chất của loại hình kinh doanh này bởi có nhiều vụ việc lừa đảo xảy ra trên cơ sở lợi dụng mô hình kinh doanh đa cấp, thậm chí xảy ra ở nước Châu Âu. Do vậy, nhiều quốc gia thực hiện cơ chế sàng lọc DN nhằm hạn chế tối đa nguy cơ xảy ra lừa đảo, gây thiệt hại cho người dân.
Để giải quyết vấn đề trên, qua tham khảo kinh nghiệm quốc tế, Bộ Công Thương đề xuất: Bổ sung điều kiện nhằm quản lý chặt hơn từ khâu tiền kiểm nhằm nâng cao chất lượng đầu vào của DN bán hàng đa cấp mới gia nhập thị trường, đảm bảo đã có kinh nghiệm hoạt động bán hàng đa cấp trước khi gia nhập thị trường Việt Nam.
Giải pháp thực hiện là: Bổ sung điều kiện DN có vốn đầu tư nước ngoài trước khi tham gia thị trường Việt Nam phải hoạt động bán hàng đa cấp tối thiểu 3 năm ở một quốc gia khác. Điều kiện này chỉ áp dụng đối với DN có vốn đầu tư nước ngoài.
Theo Bộ Công Thương, giải pháp này giúp sàng lọc DN tham gia thị trường bán hàng đa cấp, một trong những ngành nghề dễ bị lợi dụng lừa đảo ở Việt Nam. Việc yêu cầu DN có kinh nghiệm hoạt động ở nước ngoài một mặt giúp cơ quan cấp giấy chứng nhận có cơ sở đánh giá tín nhiệm của DN, mặt khác cũng chọn lọc được các DN có kinh nghiệm quản lý nội bộ vì hoạt động này thực hiện thông qua mạng lưới hàng chục, hành trăm nghìn người tham gia.
