Tại phiên họp đặc biệt ngày 15/2, nhà kinh tế học người Nigeria Ngozi Okonjo-Iweala đã được bầu làm Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), trở thành lãnh đạo người gốc Phi đầu tiên của tổ chức thương mại quốc tế lớn nhất thế giới. Phát biểu sau khi trúng cử, bà Ngozi Okonjo-Iweala nhấn mạnh một WTO vững mạnh và nhạy bén sẽ đóng vai trò "sống còn" cho sự phục hồi của toàn cầu sau đại dịch Covid-19.
Trong cuộc phỏng vấn với Reuters mới đây, bà Ngozi Okonjo-Iweala cho biết ưu tiên số một của bà là đảm bảo WTO sẽ làm nhiều hơn để giải quyết đại dịch. Tân Tổng giám đốc WTO cho rằng các nước thành viên nên tăng tốc gỡ bỏ rào cản xuất khẩu đang làm chậm lại việc giao dịch thuốc men và nguồn cung cần thiết.
Bà Ngozi Okonjo-Iweala cũng cảnh báo "chủ nghĩa dân tộc trong vaccine" sẽ làm chậm quá trình chấm dứt đại dịch Covid-19 và kéo tụt tăng trưởng kinh tế của tất cả các nước, từ giàu đến nghèo. Các nghiên cứu chỉ ra rằng GDP toàn cầu sẽ mất 9.000 tỷ USD nếu vaccine phòng ngừa Covid-19 không được phân phối rộng rãi tại các nước nghèo, đặc biệt, một nửa thiệt hại này sẽ rơi vào nhóm các nước giàu.
Bà Ngozi Okonjo-Iweala phát biểu “Dù là trên phương diện y tế hay kinh tế, chủ nghĩa dân tộc tại thời điểm này sẽ khiến thế giới trả giá đắt. Không ai an toàn cho đến khi tất cả mọi người đều an toàn. Chủ nghĩa dân tộc vaccine lúc này không có tác dụng gì, vì các biến chủng vẫn đang dần xuất hiện. Nếu các quốc gia khác chưa được miễn dịch, đây sẽ là một bước lùi. Thật không công bằng khi vẫn có người đang hấp hối ở đâu đó, chờ đợi ở đâu đó trong khi chúng ta có sẵn công nghệ trong tay".
Bên cạnh đó, Tân Tổng giám đốc WTO khen ngợi sự đóng góp của chính quyền Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhằm đảm bảo vaccine ngừa Covid-19 được phân phối rộng khắp. Bà Ngozi Okonjo-Iweala cũng cho biết đã có cuộc nói chuyện "tuyệt vời" với các cố vấn thương mại của Hoa Kỳ.
Bà Ngozi Okonjo-Iweala cũng cho biết bà hiểu lo ngại của Hoa Kỳ khi muốn cải tổ Cơ quan Phúc thẩm (SAB) thuộc WTO nhưng việc này không phải là quá trình nhanh chóng hay dễ dàng.
Trong hai năm qua, chính quyền cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ngăn cản WTO bổ nhiệm các thành viên mới vào SAB - cơ quan xét xử cao nhất của WTO có chức năng giải quyết tranh chấp thương mại. Điều này khiến hoạt động của SAB bị tê liệt, các tranh chấp thương mại quốc tế không thể được giải quyết, khiến hệ thống thực thi các quy định của WTO gần như bị vô hiệu.
Bà Ngozi Okonjo-Iweala cho biết các nước thành viên có quan điểm rất khác nhau, nhưng tiến triển là việc khả thi, đặc biệt khi chính quyền Tổng thống Joe Biden đã thay đổi về cách tiếp cận so với cựu Tổng thống Donald Trump.
