Với phương châm gắn kết chặt chẽ công tác KH&CN với thực tiễn sản xuất, thời gian qua các nhiệm vụ KH&CN do Viện chủ trì thực hiện hầu hết đều có kết quả thực tế, được áp dụng thử nghiệm trong sản xuất và được Hội đồng nghiệm thu các cấp đánh giá cao. Đặc biệt, theo lãnh đạo Viện, hai năm 2013-2014, công tác KH&CN của Viện có bước phát triển cả về số lượng, quy mô cũng như chất lượng.
Tính đến cuối năm 2013, Viện đã thực hiện 11 đề tài nghiên cứu và 06 dự án thử nghiệm cấp Nhà nước, gần 200 đề tài và 05 dự án sản xuất thử nghiệm cấp bộ, cùng hàng chục đề tài cấp Tổng công ty, gần 1000 đề tài ứng dụng KTTB và chuyển giao công nghệ với các đơn vị trong và ngoài ngành.
Năm 2014, công tác KH&CN của Viện cũng đạt nhiều kết quả nổi bật như: Nghiên cứu thiết kế, chế tạo thành công các tuyến băng tải, đặc biệt là băng tải dốc; băng tải công suất, chiều dài vận tải lớn; băng tải hãm... có khả năng đáp ứng nhu cầu về băng tải trong ngành khai thác than - khoáng sản; Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thành công hệ thống tời cáp treo chở người, góp phần cơ giới hóa khâu vận chuyển người trong lò mỏ than hầm lò; Nghiên cứu thiết kế, chế tạo máng cào dùng trong lò chợ mỏ than hầm lò năng suất 180 T/h”, góp phần tăng năng lực vận tải than trong lò chợ, đáp ứng nhu cầu tăng sản lượng khai thác than hầm lò; Hoàn thiện thiết kế, công nghệ chế tạo máy đập đá kiểu trục răng năng suất 100 - 300 T/h sử dụng trong dây chuyền đào lò đá”, góp phần cơ giới hóa khâu đập đá quá cỡ, đáp ứng yêu cầu cơ giới hóa, nâng cao năng lực vận tải đất đá trong quá trình đào lò; Nghiên cứu thiết kế, chế tạo thiết bị lọc, tách nước trong dây chuyền tuyển khoáng sản”, góp phần làm chủ công nghệ chế tạo thiết bị lọc ép khung bản sử dụng trong tuyển khoáng; Nghiên cứu, tính toán thiết kế, chế tạo bơm huyền phù dùng cho các nhà máy tuyển than”, góp phần làm chủ công nghệ chế tạo bơm huyền phù sử dụng trong các nhà máy tuyển than…
Chạy thử thiết bị tại mỏ than Bình Minh - Công ty Than Hòn Gai - Vinacomin (Một đề tài nghiên cứu của Viện Cơ khí Năng lượng và Mỏ)Tại các mỏ, nhà máy, bến cảng của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam không khó để tìm thấy các sản phẩm do Viện làm chủ đề tài, được sử dụng phổ biến như: máng cào MC-14, MC-11; băng tải chiều rộng đến 1000mm, máy cấp liệu, quang lật goòng, máy sàng than, máy tuyển huyền phù MTHP 20; máy tuyển từ MTT800, cột chống thủy lực đơn CT-22, bơm và van các loại cho nhà máy tuyển…
Mới đây, Viện Cơ khí Năng lượng và Mỏ - Vinacomin được Bộ Công Thương phê duyệt chỉ định phòng thử nghiệm hiệu suất phục vụ chứng nhận dán nhãn năng lượng cho Trung tâm Thử nghiệm - Kiểm định công nghiệp trực thuộc Viện (theo quyết định số 8757/QĐ-BCT). Theo đó đơn vị này sẽ tiến hành các hoạt động thử nghiệm hiệu suất năng lượng cho các sản phẩm gồm: điều hòa không khí, tủ lạnh, nồi cơm điện, màn hình máy tính, máy in, máy photocopy và máy thu hình phục vụ chương trình dán nhãn năng lượng. Đây là minh chứng rõ nhất, khẳng định vai trò của Viện trong lĩnh vực khoa học công nghệ ngành Than - Khoáng sản nói riêng, lĩnh vực cơ khí, năng lượng và mỏ nói chung.
Đứng trước yêu cầu mới, Viện Cơ khí Năng lượng và Mỏ đang đầu tư trang thiết bị hiện đại, xây dựng và phát triển nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của một đơn vị nghiên cứu, tư vấn, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực cơ khí - thiết bị của Tập đoàn TKV nhằm góp phần vào sự nghiệp đổi mới, hiện đại hóa Ngành.