Việt Nam quyết tâm tổ chức thành công Năm APEC 2027

Sáng ngày 07/11/2025, Hội thảo "Cục diện thế giới mới và Năm APEC Việt Nam 2027" đã chính thức diễn ra tại Hà Nội.

Đăng cai Năm APEC 2027 là vinh dự và là trọng trách quốc tế tự hào của Việt Nam

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Diễn đàn APEC luôn là ưu tiên quan trọng trong chính sách đối ngoại của Việt Nam nói chung và tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế nói riêng. Đối với Việt Nam, hợp tác APEC là động lực quan trọng để tạo thuận lợi cho thương mại, thu hút đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. 

Việc đăng cai Năm APEC 2027 là vinh dự và là trọng trách quốc tế tự hào của Việt Nam. Cùng với 2 lần đăng cai tổ chức APEC trong các năm 2006 và 2017, Việt Nam đã khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc đề cao chủ nghĩa đa phương, đoàn kết, hợp tác quốc tế, thúc đẩy hệ thống thương mại toàn cầu và liên kết kinh tế khu vực.

Tuy nhiên, những năm gần đây, tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, khó đoán định, tạo ra thách thức đối với các nền kinh tế và môi trường hợp tác toàn cầu. Căng thẳng địa chính trị và sự suy giảm niềm tin vào toàn cầu hóa của một số quốc gia đã tác động đáng kể đến hợp tác trong khuôn khổ APEC. Mặc dù vẫn giữ vai trò then chốt trong nền kinh tế toàn cầu, theo báo cáo mới nhất của Ban nghiên cứu Chính sách APEC, dự báo năm 2026, tăng trưởng của khu vực APEC sẽ chỉ đạt 2,9% (so với mức 3,2% của năm nay) do nợ công gia tăng, thương mại suy giảm, áp lực cải cách cơ cấu, sự gia tăng của các biện pháp bảo hộ và phòng vệ thương mại.

Trong bối cảnh này, để tiếp tục duy trì vai trò đầu tàu của APEC trong tiến trình hội nhập kinh tế khu vực và toàn cầu, các nền kinh tế APEC đang tập trung vào thúc đẩy hợp tác thực chất, tăng cường đối thoại mở để cùng tìm ra giải pháp nhằm vượt qua khó khăn, xây dựng các khung khổ thương mại, đầu tư minh bạch và dễ đoán định, hướng tới đạt được Tầm nhìn APEC Putrajaya về một Cộng đồng APEC mở, năng động, tự cường và hòa bình vào năm 2040.

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam đã nhiều lần khẳng định quyết tâm tổ chức Năm APEC 2027 thành công cả về mặt đa phương và song phương; cả khía cạnh khu vực và quốc tế; góp phần cụ thể hóa các chương trình hành động và Tầm nhìn của APEC, phát huy hơn nữa vai trò của APEC - đầu tàu tăng trưởng và liên kết kinh tế của khu vực và toàn cầu.

3 yếu tố cần chú trọng trong quá trình xây dựng chủ đề Năm APEC 2027

Trong quá trình xây dựng chủ đề, các ưu tiên và sáng kiến của Năm APEC 2027, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nêu rõ một số yếu tố các Bộ, Ngành cần chú trọng.

Thứ nhất, APEC ban đầu được thành lập với vai trò là Diễn đàn khu vực tập trung thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại, hoạt động trên các nguyên tắc chính bao gồm hợp tác, tự nguyện, linh hoạt, đồng thuận chung. Tuy nhiên, trải qua giai đoạn phát triển mạnh mẽ, để thích nghi với bối cảnh kinh tế toàn cầu luôn biến động không ngừng, bên cạnh hợp tác về kinh tế - thương mại, cơ cấu hoạt động của APEC đã liên tục được mở rộng để thảo luận các vấn đề nổi cộm được nhiều thành viên quan tâm. 

Có thể đơn cử một số nội dung APEC chú trọng thúc đẩy trong thời gian gần đây như: tính bao trùm trong thương mại và đầu tư, bình đẳng giới và quyền năng kinh tế của phụ nữ, kinh tế xanh - sạch - tuần hoàn; tuần lễ số (digital week), trí tuệ nhân tạo (AI), nhân khẩu học... Các nền kinh tế đăng cai APEC có quyền đề xuất các nội dung mình ưu tiên (ví dụ: năm 2025 lần đầu tiên Hàn Quốc đưa nội dung AI và nhân khẩu học vào hợp tác APEC và đã thành công trong việc đàm phán đưa 2 sáng kiến này thành Phụ lục được thông qua tại Hội nghị Cấp cao APEC tháng 11 vừa qua). 

Tuy nhiên, để đảm bảo thành công trong việc xây dựng và thông qua các sáng kiến, chủ nhà APEC cần sớm tham vấn để giành ủng hộ của các thành viên APEC, đặc biệt là các thành viên chủ chốt (Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga, Australia...).

Thứ hai, kể từ khi ra đời, APEC hoạt động trên 3 trụ cột: (i) Tự do hóa và thuận lợi hóa thương mại và đầu tư; (ii) Thuận lợi hóa kinh doanh; (iii) Hợp tác kinh tế kỹ thuật. Bên cạnh đó, sau khi hoàn thành các mục tiêu Bogor về Thương mại và đầu tư tự do và mở, năm 2020 các nhà Lãnh đạo APEC đã ban hành Tầm nhìn Putrajaya 2040 với 3 trụ cột chính: (i) Thương mại và đầu tư; (ii) Đổi mới sáng tạo và số hóa; (iii) Tăng trưởng mạnh mẽ, cân bằng, an toàn, bền vững và bao trùm. 

Theo đó, năm 2021 APEC đã ban hành Kế hoạch Hành động Aotearoa để thực thi Tầm nhìn 2040. Trong giai đoạn 2021-2025, các nền kinh tế đăng cai APEC cơ bản dựa trên Tầm nhìn 2040 để xây dựng chủ đề và các ưu tiên hợp tác của năm. Trên cơ sở đó, Việt Nam cần cân nhắc các nội hàm được nêu trong Tầm nhìn Putrajaya 2040 để thảo luận và quyết định chủ đề, ưu tiên và các sáng kiến của Năm APEC 2027. 

Đồng thời, cần bám sát 3 trụ cột nền tảng hợp tác của APEC để thúc đẩy hợp tác về thương mại - đầu tư, xây dựng năng lực cho các nền kinh tế đang phát triển và thúc đẩy kết nối với khu vực doanh nghiệp thông qua vai trò của Hội đồng Tư vấn Kinh doanh APEC (ABAC).

Thứ ba, xét tính chất phức tạp do căng thẳng địa chính trị hiện nay và quan điểm khác nhau của các thành viên APEC về đưa các vấn đề dễ gây tranh cãi vào hợp tác APEC, Việt Nam cần cân nhắc, thảo luận kỹ lưỡng khi lựa chọn các ưu tiên và sáng kiến của Năm APEC 2027. Việc này sẽ giúp đảm bảo đạt được đồng thuận chung, đảm bảo thành công của các văn kiện và sáng kiến của ta, đóng góp vào thành công chung của Năm APEC 2027, qua đó giúp khẳng định vị thế, tầm vóc của Việt Nam trên trường quốc tế.

Trong khuôn khổ Hội thảo liên ngành đầu tiên về Năm APEC Việt Nam 2027, các chuyên gia hàng đầu của Việt Nam về hợp tác APEC đã cùng nhau trao đổi, thảo luận về 2 chủ đề chính là Các xu thế lớn trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương và triển vọng hợp tác APEC đến năm 2030; Vai trò và đóng góp của Việt Nam trong APEC trong giai đoạn mới. Các ý kiến chia sẻ tại Hội thảo sẽ góp phần quan trọng để hỗ trợ Tiểu ban nội dung và Ban Thư ký Quốc gia 2027 trong quá trình xây dựng chủ đề, ưu tiên và các sáng kiến của Năm APEC 2027.