Xu hướng mới trong quản lý phân bón trên thế giới

Giải quyết nút thắt nguồn nguyên liệu bằng chuỗi cung ứng

Thực tế ngành phân bón thế giới cho thấy những nhà sản xuất lớn thường phải “tự chủ” được nguồn nguyên vật liệu là tài nguyên khoáng sản. Ví dụ, Agrium (Canada) sở hữu hai mỏ phốt pho và một mỏ kali ở Canada. Yara International (Na Uy) có nguồn khí ga tự nhiên với các hợp đồng cung cấp chiến lược từ Qatar, Australia, Trinidad và có mỏ phốt pho riêng của mình tại Phần Lan.

Tại châu Âu, các nhà sản xuất phân bón không có điều kiện sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản thường thiết lập cho mình các hợp đồng với các đối tác nguyên vật liệu chiến lược. Ví dụ, các công ty ở Trung Âu thường có hợp đồng cung cấp khí ga tự nhiên từ các đầu mối như Zeebrugge (Bỉ) và Baumgarten (Áo). Nhờ danh mục sản phẩm đa dạng, môi trường kinh doanh hiệu quả và dựa trên quan hệ cung cầu, nguồn cung từ các đầu mối này thường rẻ và ổn định hơn. Tuy nhiên, không dễ dàng để có các hợp đồng chiến lược này. Các nhà sản xuất phân bón hàng đầu phải nâng cao năng lực giao dịch, vận chuyển, logistics, khả năng thanh toán để có thể gia nhập được vào chuỗi cung ứng ổn định này.

Xây dựng thương hiệu: Các nhà sản xuất phân bón thành công thường tối đa hóa việc bán hàng bằng chính thương hiệu của họ ở cả phân khúc bán buôn và bán lẻ. Tại thị trường giao ngay, thống kê cho thấy doanh số bán các sản phẩm hàng hóa có thương hiệu thường cao hơn 10% so với không có thương hiệu.

Tiếp thị và dịch vụ tư vấn cho nông dân: Các nhà cung cấp phân bón có uy tín tại châu Âu đặc biệt tập trung vào các dịch vụ tư vấn cho nông dân, chẳng hạn như phân tích đất và tư vấn sử dụng phân bón, trồng thử nghiệm, giáo dục nông dân và hợp tác với các cơ sở giáo dục và nghiên cứu hoá chất nông nghiệp. Những doanh nghiệp này cũng đang phát triển lực lượng bán hàng địa phương tham gia thường xuyên với người nông dân. Điều này giải quyết một xu hướng chung của ngành là chuyển từ mua đứt bán đoạn sản phẩm sang cung cấp "giải pháp" phát triển nông nghiệp cho nông dân.

Cơ sở hạ tầng phân phối: Các kho phân bón thường nằm trên các tuyến đường vận chuyển giá rẻ (như các tuyến đường sông và đường sắt) và gần với các trung tâm tiêu thụ, thường được trang bị hoặc liên kết với các đơn vị đóng gói cho phép đóng gói sản phẩm với số lượng lớn. Bên cạnh cơ sở hạ tầng, các nhà sản xuất phân bón hàng đầu đã phát triển năng lực logisticscủa chính mình hoặc lựa chọn được bên thứ ba rất tin cậy.

Gia nhập chuỗi giá trị: Thiết lập quan hệ đối tác chiến lược hoặc sáp nhập với nhà sản xuất máy móc nông nghiệp có thể giúp các nhà sản xuất phân bón cung cấp các sản phẩm tối ưu cho canh tác nông nghiệp chính xác-xu hướng mới trong nền nông nghiệp hiện đại.

Tài chính: Các nhà sản xuất phân bón cần vốn lưu động để tài trợ hàng tồn kho và các khoản phải thu của họ. Do chi phí khởi động của các nhà máy amoniac thường rất cao, nhiều nhà sản xuất phân bón chạy máy sản xuất liên tục mặc dù tiêu thụ phân bón chỉ theo mùa vụ. Khoảng cách giữa cung và cầu tạo ra hàng tồn kho cao của sản phẩm, trong đó các nhà sản xuất phải có đủ vốn nếu họ có kế hoạch bán sản phẩm bằng thương hiệu riêng của họ. Tiếp đến khâu lưu kho, các nhà sản xuất cũng cần để tài trợ vốn cho các khoản phải thu, do nông dân cần được trả chậm trong khoảng thời gian dài từ gieo cấy đến thu hoạch. Do đó, nguồn vốn giá rẻ là điều cần thiết. Thậm chí một số nhà sản xuất phân bón châu Âu đã ban hành trái phiếu doanh nghiệp tại Hoa Kỳ và châu Âu với lãi suất 4% để thu hút vốn lưu động.

Xu hướng quản lý sử dụng phân bón vì sự phát triển của nền nông nghiệp hiện đại

Thị trường phân bón đang chứng kiến những thay đổi do sự phát triển mạnh của các kỹ thuật canh tác nông nghiệp và bón phân chính xác. Sử dụng phân bón chính xác giúp tăng năng suất cây trồng. Ngoài ra, các nước có nền nông nghiệp phát triển trên thế giới đang khuyến khích lập bản đồ cấu tạo đất và các phần mềm tính toán để theo dõi dinh dưỡng đất, sử dụng kỹ thuật bón phân hiện đại, thậm chí áp dụng công nghệ vệ tinh để hướng dẫn sử dụng phân bón.

Năm 2016, các nhà cung cấp có xu hướng đưa ra mô hình mới về sử dụng phân bón trong ngành nông nghiệp hiện đại với các tính năng cải tiến như độ lan rộng, hệ thống giám sát tốc độ thông minh để sử dụng phân bón chính xác và duy trì chất lượng của đất. Tiến bộ kỹ thuật với các tính năng được cải thiện sẽ đẩy mạnh doanh số bán hàng của các loại máy bón phân tự động trong thời gian tới, với tốc độ khoảng 6%/năm từ nay đến năm 2020.

Bên cạnh đó, phân bón hữu cơ trong đó có bột cá, bột đá granite, tảo bẹ/ rong biển đang ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong nông nghiệp sạch, đặc biệt là nông nghiệp hữu cơ.

Kinh nghiệm từ Thái Lan

Trong số các nước nhập khẩu nhiều phân bón, Thái Lan có nhiều mặt hàng nông sản tương đồng và cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam. Nông nghiệp là một trong những nguồn thu lớn tại Thái Lan và đảm bảo sinh kế cho hơn 60% dân số. Tiêu thụ trong nước và xuất khẩu kéo theo nhu cầu ngày càng cao về nguồn cung cấp thực phẩm. Do đó, phát triển và quản lý thị trường phân bón có vai trò đặc biệt quan trọng đối với phát triển sản xuất nông nghiệp và bảo vệ môi trường tại Thái Lan.

Tiêu thụ phân bón tại Thái Lan dự báo đạt 3,36 triệu tấn vào năm 2019. Để tránh lập ra những nhà máy hóa chất đắt tiền trong khi chi phí lao động tăng cao, các nhà cung cấp trên thị trường Thái Lan được khuyến khích áp dụng các quy trình pha trộn phân bón nhập khẩu tiên tiến, đảm bảo các quy định về chất lượng sản phẩm và an toàn môi trường. TCCC, Chia Tai, và Yara International là một số những nhà nhập khẩu phân bón hàng đầu trong nước, dự kiến sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường phân bón ở Thái Lan thông qua năm 2019.

Những nỗ lực của các cơ quan chức năng Thái Lan nhằm nâng cao nhận thức về tác động tiêu cực của các loại phân bón hóa học đối với sức khỏe và môi trường cũng đã đạt kết quả đáng ghi nhận. Gần đây, xu hướng áp dụng phân bón sinh học sinh thái thân thiện với môi trường đang trở nên phổ biến hơn ở Thái Lan. Phân bón sinh học được sử dụng ở Thái Lan có nguồn gốc từ rong biển, cá và bột xương do nông dân ở đây quan niệm rong biển cung cấp kali và các nguyên tố vi lượng khác, trong khi bột cá có hàm lượng nitơ và phốt pho cao. Tuy hiệu quả của phân bón sinh học trong ngắn hạn thường thấp so với phân bón hóa học nhưng thị trường này rất khả quan do nhu cầu ngày càng tăng về thực phẩm hữu cơ và các quy định của Chính phủ về an toàn môi trường. Artemis & Angel hiện là nhà cung cấp phân bón sinh học lớn nhất ở Thái Lan.

Nông dân ở Thái Lan đang được hỗ trợ áp dụng phương thức quản lý đất tiên tiến để phát triển sản xuất nông nghiệp cả về lượng và chất. Các phương thức quản lý độ màu mỡ của đất đòi hỏi sự tối ưu số lượng và chất lượng phân bón sử dụng. Hiện nay, một số loại cây trồng như lúa, đậu tương, ngô, lúa, mía đang áp dụng khá thành công các phương thức này và có thể sẽ được nhân rộng sang các loại cây trồng khác có lợi thế của Thái Lan.

Những kinh nghiệm của Thái Lan cho thấy để thị trường phân bón phát triển bền vững, vì lợi ích của cả người sản xuất, kinh doanh phân bón và người nông dân trồng cấy, cũng như bảo vệ môi trường, cần những nỗ lực ở nhiều góc độ khác nhau. Những người cung ứng phân bón không chạy theo trào lưu mở rộng các cơ sở sản xuất tốn kém và không hiệu quả nhưng buộc phải tuân theo các quy định chặt chẽ về pha trộn phân bón nhập khẩu. Phân bón sinh học được khuyến khích sản xuất và sử dụng. Nông dân được hỗ trợ áp dụng các kỹ thuật canh tác và bón phân hiện đại nhằm một mặt tiết kiệm chi phí, mặt khác tăng năng suất và bảo vệ môi trường. Sự phối hợp nhịp nhàng những nỗ lực thay đổi về cấu trúc ở các góc độ cung và cầu vừa không giảm bớt áp lực quản lý hành chính đối với thị trường phân bón, vừa đảm bảo cho sự phát triển của nền nông nghiệp sạch trong bối cảnh yêu cầu ngày càng cao của các nước nhập khẩu nông sản khó tính trên thế giới.