Trước đó, ngày 6/4/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam.
Căn cứ các quy định của Quyết định 13, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 18/2020/TT-BCT ngày 17/7/2020 quy định về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời, trong đó có các quy định về phát triển điện mặt trời mái nhà.
Để đảm bảo việc phát triển điện mặt trời mái nhà, ngày 22/9/2020, Bộ Công Thương đã ban hành văn bản số 7088/BCT-ĐL hướng dẫn thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà.
Tại văn bản này, Bộ Công Thương đã dẫn chiếu định nghĩa hệ thống điện mặt trời mái nhà và dẫn chiếu khái niệm về công trình xây dựng theo các quy định tại Luật Xây dựng năm 2014, nhà, kết cấu dạng nhà của công trình xây dựng theo Thông tư 03/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng và cũng lưu ý thêm về mái nhà của công trình xây dựng cần phù hợp với công năng, mục đích sử dụng của công trình xây dựng.
Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đưa ra hướng dẫn đối với một số trường hợp đầu tư điện mặt trời mái nhà cụ thể.
Đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà của công trình chăn nuôi, trồng trọt, lâm nghiệp, diêm nghiệp, thủy sản và các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn khác, để phù hợp với quy định tại Quyết định 13, công trình xây dựng trang trại phải có mái; mái nhà của trang trại cần phù hợp với công năng, loại hình trang trại.
Đối với trường hợp nhiều hệ thống điện mặt trời mái nhà có tổng công suất trên 1 MW (mỗi hệ thống có công suất không quá 1 MW) trên 1 địa điểm (trên cùng một mảnh đất hoặc mái nhà khu công nghiệp); hoặc một chủ đầu tư mua lại nhiều hệ thống điện mái nhà nằm liền kề nhau có tổng công suất trên 1 MW, mỗi hệ thống điện mặt trời mái nhà được ký hợp đồng mua bán điện riêng biệt và được miễn trừ giấy phép hoạt động điện lực.
Đối với trường hợp chủ đầu tư tận dụng mái nhà của văn phòng làm việc, nhà điều hành, nhà bếp, nhà nghỉ, nhà để xe, kho xưởng, trong khuôn viên dự án điện mặt trời, nhà máy thủy điện, nhiệt điện để đầu tư điện mặt trời mái nhà, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được thực hiện ký hợp đồng mua bán điện nếu thấy phù hợp với quy định về hệ thống điện mặt trời mái nhà tại Quyết định 13 và Thông tư 18.
Đối với trường hợp: (i) điện mặt trời có công suất không quá 1 MW nhưng không lắp trên mái nhà của công trình xây dựng có công năng độc lập; (ii) hệ thống điện mặt trời của trang trại với công suất trên 1 MW hoặc trên 1,25 MWp; (iii) hệ thống điện mặt trời đấu nối vào cấp điện áp trên 35 kV; thì không được áp dụng giá bán điện đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà theo quy định tại Quyết định 13.
Tại văn bản hướng dẫn, Bộ Công Thương cũng yêu cầu EVN chịu trách nhiệm đảm bảo các hệ thống điện mặt trời mái nhà được đấu nối phù hợp với quy định, không gây quá tải lên hệ thống lưới điện hạ áp, trung áp và cao áp hiện hữu (đặc biệt là hệ thống lưới điện 110 kV).
Đối với các vướng mắc liên quan đến điều kiện kinh doanh, quản lý thuế, hóa đơn của các đối tượng có hệ thống điện mặt trời mái nhà, Bộ Công Thương đề nghị EVN xin ý kiến và hướng dẫn từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính.
Như vậy, hướng dẫn của Bộ Công Thương hoàn toàn tuân thủ Quyết định 13 và Thông tư 18.
Đối với kiến nghị ưu đãi cho trường hợp lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà có công suất lớn hơn 1 MW; đầm tôm, trang trại trồng trọt... có nhu cầu sử dụng chính tấm quang điện làm mái, Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu đề xuất và báo cáo Thủ tướng Chính phủ cơ chế phù hợp với tình hình thực tiễn để áp dụng sau năm 2020.
Theo Bộ Công Thương, điện mặt trời mái nhà là nguồn điện sạch, tái tạo có tính chất phân tán, quy mô nhỏ, được tiêu thụ tại chỗ, giảm tổn thất của quá trình truyền tải, phân phối, tận dụng hạ tầng lưới điện hiện có của ngành điện, có thời gian phát chủ yếu vào ban ngày, trong giờ cao điểm của hệ thống điện giúp giảm đỉnh phụ tải, tận dụng được diện tích mặt bằng mái nhà tại các khu dân cư, doanh nghiệp vốn đã có sẵn cơ sở hạ tầng lưới điện đầy đủ, thuận tiện trong việc đấu nối, ít tác động đến quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất...
Do đó, cần khuyến khích các thành phần kinh tế như hộ gia đình, doanh nghiệp tham gia đầu tư để cấp điện tự dùng và phần dư bán lại cho EVN.
Đây là cơ sở chính, quan trọng để Bộ Công Thương tham mưu với Chính phủ những ưu đãi khuyến khích dành cho điện mặt trời mái nhà (tương đương với 8,38 UScent/kWh) cao hơn hẳn so với điện mặt trời mặt đất (tương đương với 7,09 UScent/kWh) và điện mặt trời nổi (tương đương với 7,69 UScent/kWh).
