Hiện Chính phủ Thái Lan và Trung Quốc đang cùng phối hợp trong dự án xây dựng đường sắt kết nối tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) với Lào và Thái Lan. Chính phủ Thái Lan mong muốn xuất khẩu gạo sang Trung Quốc, quốc gia nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, đổi lại việc Trung Quốc phát triển hệ thống đường sắt tại Thái Lan.
Đề xuất trao đổi nói trên sẽ giúp Chính phủ
Thái Lan giải quyết một phần lượng gạo dư thừa trong kho của mình, đồng thời,
Chính phủ Thái Lan sẽ thu được một nguồn tiền thường xuyên để tài trợ cho
chương trình trợ giá thu mua lúa gạo. Đề xuất này cũng sẽ bảo vệ hoạt động xuất
khẩu gạo của Thái Lan trước sự biến động tỷ giá của đồng Baht Thái với đồng
USD.
Chi phí vận chuyển các loại hàng hóa như: quặng sắt, than và các loại ngũ cốc theo đường biển đến các cảng dọc bờ biển Trung Quốc đã tăng lên mức cao nhất trong vòng 18 tháng do nhu cầu nhập khẩu hàng hóa của Trung Quốc tăng mạnh.
Dự kiến trong năm 2013, Trung Quốc sẽ nhập khẩu khoảng 3,5 triệu tấn gạo, chủ yếu từ Việt Nam và Pakistan do hai quốc gia này có mức giá gạo cạnh tranh. Giá gạo Thái Lan đã bắt đầu giảm nhanh kể từ tháng 7/2013 và được dự báo sẽ chạm đáy trong tháng 11/2013 khi mùa vụ chính vào giai đoạn thu hoạch chính vụ. Gần đây, Chính phủ Thái Lan đã tuyên bố Trung Quốc đồng ý mua khoảng 1,2 triệu tấn gạo theo hợp đồng liên chính phủ; tuy nhiên, Chính phủ Trung Quốc vẫn chưa khẳng định hợp đồng nói trên.
Bộ trưởng Bộ Thương mại Thái Lan, ông Niwatthumrong Boonsongpaisan đã cho biết: “Chính phủ (Thái Lan) đang tiếp tục bán lượng gạo dự trữ theo nhiều cách khác nhau. Thái Lan có thể xuất khẩu từ 8 đến 10 triệu tấn gạo mỗi năm, bao gồm cả việc xuất khẩu thông qua Chính phủ và các nhà xuất khẩu riêng lẻ”. Thông qua việc đẩy mạnh xuất khẩu, Thái Lan sẽ có thêm nguồn thu nhập cho việc duy trì chương trình trợ giá thu mua lúa gạo. Ông Niwatthumrong Boonsongpaisan cũng cho biết, Thái Lan hiện có 15 triệu tấn gạo trong kho, trong đó có 5 triệu tấn gạo đã được ký kết bán ra và đang chờ vận chuyển.
Các số liệu thống kê cho thấy, trong 9 tháng đầu năm 2013, Thái Lan đã xuất khẩu được khoảng 4,92 triệu tấn gạo, trị giá 3,33 tỷ USD (100 tỷ Baht). Các thị trường nhập khẩu gạo chủ yếu của Thái Lan bao gồm: Iraq, Benin, Nam Phi, Mỹ và Nhật Bản.
Ông Niwatthumrong Boonsongpaisan cho biết ngân sách của Chính phủ Thái Lan sẽ đáp ứng đủ nhu cầu chi trả cho nông dân trong năm nay; dự kiến Chính phủ Thái Lan cần 270 tỷ Baht cho chương trình trợ giá thu mua lúa gạo trong năm nay.
Theo Bộ Thương mại Thái Lan, Chính phủ Thái Lan đã chi khoảng 600 tỷ Baht trong 2 năm đầu thực hiện chương trình trợ giá thu mua lúa gạo. Thiệt hại tài chính do chương trình này gây ra trong năm đầu ước đạt 136 tỷ Baht. Chính phủ Thái Lan vẫn chưa đưa ra con số thiệt hại cuối cùng trong 2 năm qua. Ngân hàng thế giới (WB) gần đây đã cảnh báo Thái Lan có thể đối mặt với khoản thua lỗ khổng lồ lên tới 400 tỷ Baht do chương trình trợ giá thu mua lúa gạo gây ra.
