Vai trò của đồ gá trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô
Tại các nước có ngành công nghiệp ô tô phát triển đều có những công ty chuyên về thiết kế, chế tạo các thiết bị hàn khung vỏ ô tô. Việc có các công ty thiết kế, chế tạo thiết bị hàn khung vỏ ô tô sẽ giúp ngành công nghiệp ô tô chủ động trong việc thay đổi mẫu mã, giảm giá thành, nâng cao tính cạnh tranh.
Trong bối cảnh đó, Viện Nghiên cứu Cơ khí – Bộ Công Thương (NARIME) đã được lựa chọn triển khai Dự án "Nghiên cứu hoàn thiện thiết kế và đổi mới công nghệ chế tạo đồ gá hàn khung đầu và sườn xe ô tô con".
Tại thời điểm Viện tham gia phối hợp thực hiện Dự án toàn bộ thiết bị đồ gá chính cho các hãng xe trong nước như Ford Việt Nam, Honda Việt Nam, Toyota Việt Nam đều do nước ngoài cung cấp. Trong nước chỉ có một vài doanh nghiệp có thể cung cấp một vài trạm thiết bị đồ gá này nhưng các khâu thiết kế chế tạo và lắp ráp chưa đúng với qui trình và tiêu chuẩn của các nước phát triển.
Từng bước làm chủ từ thiết kế đến chế tạo
Câu chuyện về thiết kế chế tạo đồ gá cung cấp cho các hãng xe của Viện nghiên cứu Cơ khí - NARIME bắt nguồn từ năm 2011, khi các chuyên gia Nhật Bản và Hàn Quốc sang Việt Nam để tìm hiểu và khảo sát năng lực của doanh nghiệp Việt Nam để tìm đối tác có năng lực thực hiện thiết kế "đồ gá hàn khung vỏ ô tô". Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực thiết kế, chế tạo cơ khí, NARIME là đơn vị được chọn sau chuyến khảo sát. Ngay sau đó, lãnh đạo NARIME cùng các chuyên gia của Viện đã sang Nhật Bản và Hàn Quốc, hai quốc gia có ngành công nghiệp ô tô phát triển để học tập kinh nghiệm về lĩnh vực mới đầy tiềm năng này. Sau khi khảo sát, Viện đã thành lập bộ phận chuyên sâu về thiết kế thiết bị đồ gá hàn khung vỏ ô tô trực thuộc Trung tâm Cơ khí nặng. Sau quá trình triển khai dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia nước ngoài, NARIME đã dần làm chủ phần thiết kế hệ thống và thiết kế chi tiết, các sản phẩm thiết kế đã xuất khẩu sang Nhật Bản và Hàn Quốc.
Sau thành công này, đối tác Nhật Bản đề nghị NARIME thực hiện thêm công đoạn gia công. Theo đó, Narime đã thành lập Trung tâm gia công với mục đích làm chủ các phần thiết kế và chế tạo đáp ứng nhu cầu của đối tác. Trung tâm gia công được đầu tư bài bản từ thiết bị hiện đại, công nghệ tiến, nhân lực và được chuyên gia nước ngoài hướng dẫn công đoạn gia công, lắp ráp. Sản phẩm thiết kế, gia công từ Trung tâm đã được xuất khẩu sang Hàn Quốc và Nhật Bản theo các đơn đặt hàng.
Vào năm 2018 Công ty Cổ Phần công nghệ Đức Trung và Viện Nghiên cứu Cơ được Bô Khoa học và Công nghệ giao phối hợp thực hiện Dự án "Nghiên cứu hoàn thiện thiết kế và đổi mới công nghệ chế tạo đồ gá hàn khung đầu và sườn xe ô tô con" với mục đích mở rộng và nâng cao năng lực của dự án "đồ gá hàn khung vỏ ô tô" mà Viện đang thực hiện.
Ngoài ra, trong nhiều năm liền Bộ Công Thương đã giao cho Viện Nghiên cứu Cơ khí thực hiện nhiều nhiệm vụ liên quan đến ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) (trong đó có ngành CNHT cho công nghiệp ô tô), đầu tư các phần mềm chuyên dùng Catia để từng bước nâng cao năng lực CNHT của Viện Nghiên cứu Cơ khí.
Thành quả đáng ghi nhận
Sau 3 năm thực hiện Dự án "Nghiên cứu hoàn thiện thiết kế và đổi mới công nghệ chế tạo đồ gá hàn khung đầu và sườn xe ô tô con" đến nay Trung tâm Cơ khí nặng thuộc Viện cơ bản đã làm chủ được kỹ thuật thiết kế chế tạo, lắp ráp và đo kiểm để sản xuất hoàn thiện một bộ đồ gá hàn khung vỏ ô tô, phụ thuộc rất ít vào chuyên gia nước ngoài. Kết quả nghiên cứu đã được thương mại hóa tiến tới chế tạo các bộ đồ gá hàn khung vỏ ô tô phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.
Từ kết quả của dự án, hiện nay NARIME đã xây dựng được một Trung tâm thiết kế JIG với 25 kỹ sư được đào tạo chuyên nghiệp có thể thiết kế và gia công được hầu hết các bộ phận thân vỏ xe ô tô, các kỹ sư của Trung tâm đã biết phân tích để phân chia các bộ gá, thiết kế bố trí dây chuyền hàn thân vỏ xe ô tô. Đồng thời đào tạo được đội ngũ cán bộ về chế tạo, lắp ráp, đo kiểm các thiết bị bộ đồ gá hàn thân vỏ xe ô tô. Trung tâm thiết kế hoạt động, quản lý theo mô hình của công ty SEG – Nhật Bản. Hiện tại, Trung tâm đã tạo dựng được cơ sở dữ liệu thiết kế đủ mạnh trên cơ sở dữ liệu tích lũy trong quá trình thực hiện dự án với đối tác Nhật Bản và Hàn Quốc.
Đến nay, NARIME là đơn vị trong nước duy nhất vừa thiết kế vừa chế tạo JIG hàn thân vỏ xe ô tô theo đúng tiêu chuẩn của các nước tiên tiến. Các sản phẩm thiết kế và chế tạo đã được xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan,.. Một số thiết bị được sản xuất theo đơn đặt hàng trong nước và ứng dụng tại một nhà máy sản suất ô tô như: Vinfast, Honda, Huyndai Thành Công … Có thể nói, thành công này đã đóng góp tích cực cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.
