Sau hơn 10 năm xây dựng, đến nay Khu Kinh tế cửa khẩu Lào Cai đã cơ bản hoàn thiện quy hoạch với diện tích gần 8 nghìn ha, thuộc địa bàn các phường Cốc Lếu, Lào Cai, Duyên Hải, Phố Mới, Kim Tân và xã Vạn Hòa, thôn Lục Cẩu (xã Đồng Tuyển) thuộc thành phố Lào Cai. Tổng mức đầu tư cho các công trình, dự án trực tiếp phục vụ hoạt động và phát triển Khu Kinh tế cửa khẩu Lào Cai trong những năm qua hơn 4.000 tỷ đồng.
Sau khi tỉnh Lào Cai thực hiện cuộc "dời đô" về Khu Hành chính mới Lào Cai - Cam Đường, hình thái quy hoạch Khu Kinh tế cửa khẩu hiện đã khá rõ ràng với trung tâm là Khu Cửa khẩu quốc tế Lào Cai, các hoạt động chính là xuất - nhập khẩu, thương mại, dịch vụ và du lịch. Trong đó, khu Cốc Lếu, Kim Tân được xác định là trung tâm thương mại, dịch vụ; khu vực Phố Mới, xã Vạn Hòa được quy hoạch là khu nhà ga, bến xe, kho hàng, khu công nghiệp; Khu công nghiệp và thương mại được quy hoạch tại phường Duyên Hải và một phần xã Đồng Tuyển. Riêng Khu cửa khẩu Mường Khương thực hiện đầu tư xây dựng theo hướng điều chỉnh hạ tầng phục vụ hoạt động cửa khẩu về gần trung tâm thị trấn Mường Khương, đến nay đã và đang xây dựng Trạm kiểm soát liên ngành, Khu kiểm hóa. Ngoài Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai, Cửa khẩu Sín Tẻn (Mường Khương), Lào Cai còn có 4 cửa khẩu phụ trên tuyến biên giới đã được quy hoạch là Hóa Chư Phùng (Si Ma Cai), Lồ Cố Chin (Mường Khương) và Bản Vược, Ý Tý (Bát Xát).Khoảng một năm trước, Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành thuộc cặp Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai (Việt Nam) - Hà Khẩu (Trung Quốc) chính thức được vận hành. Đây là cửa khẩu điểm trực tiếp kết nối đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai (Việt Nam) với Hà Khẩu - Côn Minh (Trung Quốc), một phần của tuyến đường bộ xuyên Á. Mặc dù đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đến cuối năm 2013 mới đưa vào sử dụng, nhưng Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành có sự thuận lợi về giao thông, hạ tầng so với Cửa khẩu đường bộ số I qua cầu Hồ Kiều, nên ngay từ những ngày đầu vận hành đã rất sôi động.
Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành được vận hành chính thức đã hướng tới việc hoàn thiện Đề án xây dựng khu hợp tác kinh tế xuyên biên giới của 2 tỉnh Lào Cai - Vân Nam với hạt nhân là Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành (Lào Cai - Việt Nam) và Khu Công nghiệp Bắc Sơn (Hà Khẩu - Trung Quốc). Đồng thời, gánh "trọng trách" quan trọng là tạo điều kiện trực tiếp thúc đẩy tiến độ đầu tư Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành và các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Đây là bước tiến mới và quan trọng của Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai trong năm 2013, "chìa khóa kinh tế" mang tính mũi nhọn, đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Lào Cai.
Hiện, Khu Kinh tế cửa khẩu Lào Cai với diện tích 6,8 ha đã hoàn thiện điều chỉnh quy hoạch chi tiết và triển khai thu hút đầu tư 4 tiểu khu, khu kinh tế trọng điểm trực thuộc, gồm: khu kiểm hóa, trung tâm quản lý cửa khẩu, khuôn viên cửa khẩu, trung tâm thương mại. Riêng Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành quy hoạch giai đoạn I đã có diện tích 152 ha, đến nay cơ bản đã hoàn thiện việc đầu tư hạ tầng về mặt bằng, giao thông, điện chiếu sáng, cấp điện, hệ thống thoát nước...
Bên cạnh đó, Cụm công nghiệp Bắc Duyên Hải, Đông Phố Mới với tổng diện tích gần 500 ha đã có mật độ đầu tư và đăng ký đầu tư xây dựng khá hoàn chỉnh, cảng cạn ICD, dự án ga quốc tế cũng đang trong giai đoạn mở rộng đầu tư.
Hạ tầng được đầu tư đồng bộ, cơ chế, chính sách ngày càng hoàn thiện, phù hợp với tình hình thực tế đã góp phần quan trọng cho việc tăng trưởng kinh tế, nâng cao giá trị kim ngạch xuất - nhập khẩu, phục vụ hoạt động xuất - nhập cảnh tại Khu kinh tế cửa khẩu. Nếu như năm 2005, kim ngạch xuất - nhập khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai đạt 430 triệu USD thì đến năm 2011 đã tăng lên trên 1,6 tỷ USD.
Những tháng đầu năm 2012, do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế, tình hình xuất - nhập khẩu năm 2012 qua khu vực Khu Kinh tế cửa khẩu Lào Cai có phần lắng xuống, nhưng rồi cũng dần sôi động trở lại. Điều này được thể hiện rõ nét qua những con số "biết nói" của hoạt động xuất - nhập khẩu trên địa bàn. Tính đến hết tháng 8/2012, kim ngạch xuất - nhập khẩu qua các cửa khẩu đã đạt mức 800 triệu USD. Nguồn thu ngân sách từ hoạt động xuất - nhập khẩu qua các cửa khẩu trong Khu Kinh tế cửa khẩu liên tục tăng lên hàng năm, đến năm 2011 đã tăng lên trên 1.200 tỷ đồng.
Khu Kinh tế cửa khẩu góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Lào Cai
Khu Kinh tế cửa khẩu phát triển đã tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống nhân dân trên địa bàn. Điển hình như thành phố Lào Cai, nơi chiếm hầu hết diện tích Khu kinh tế cửa khẩu đã có tốc độ tăng trưởng GDP bình quân trong 5 năm qua (2008-2012) đạt mức trung bình gần 14%/năm. Trong đó, cơ cấu kinh tế, ngành công nghiệp và xây dựng chiếm 49%, thương mại và dịch vụ đạt 44,6%, thu nhập bình quân của người dân đã vượt qua con số 1.000 USD/năm. Lượng du khách đến thành phố Lào Cai tăng bình quân trên 13%/năm, dịch vụ khách sạn, nhà hàng, tài chính - ngân hàng, viễn thông, giao thông - vận tải... trong phạm vi Khu Kinh tế cửa khẩu phát triển mạnh.
Khu Kinh tế cửa khẩu với diện mạo mới đã và đang đóng góp tích cực vào chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, đưa Lào Cai lên vị thế là trung tâm kinh tế của vùng Tây Bắc.
