TÓM TẮT:
Metaverse là công nghệ mới nhất tìm cách thay đổi cơ bản cách chúng ta kinh doanh và tương tác với những người xung quanh, bao gồm cả môi trường kinh doanh và tài chính, do đó kế toán và kiểm toán có thể sẽ có một số tác động. Nghiên cứu này đề cập đến sự thay đổi của kế toán và kiểm toán trong xu hướng công nghệ metaverse - vũ trụ ảo trong tương lai.
Từ khóa: kế toán, kiểm toán, xu hướng công nghệ metaverse, vũ trụ ảo.
1. Đặt vấn đề
Metaverse (tạm dịch là vũ trụ ảo) là một vũ trụ kỹ thuật số kết hợp các khía cạnh của truyền thông xã hội, trò chơi trực tuyến, thực tế tăng cường (AR), thực tế ảo (VR), Internet và tiền điện tử để cho phép người dùng sử dụng công nghệ thực tế ảo để tương tác. Khi Metaverse phát triển, sẽ mở ra không gian trực tuyến tương tác của người dùng đa chiều hơn so với các công nghệ hiện tại. Thay vì chỉ xem nội dung kỹ thuật số, người dùng trong Metaverse sẽ có thể đắm mình trong không gian nơi của thế giới kỹ thuật số ảo. Đỉnh điểm là từ giữa tháng 10/2021 về việc đổi thương hiệu Facebook - hoàn chỉnh với một cái tên mới để chấp nhận cam kết của công ty đối với Metaverse. Giám đốc điều hành Facebook, Mark Zuckerberg, đã quyết định thay đổi tên công ty thành Meta tại hội nghị Connect 2021 của Facebook vào ngày 28/10/2021, với trang web mới của họ đặt tên là "một công ty công nghệ xã hội". Với Metaverse, bạn sẽ có thể hiện thực hóa mọi thứ từ gặp gỡ với bạn bè và gia đình, làm việc, học hỏi, vui chơi, mua sắm, sáng tạo - cũng như những trải nghiệm hoàn toàn mới không thực sự phù hợp với cách chúng ta nghĩ về máy tính hoặc điện thoại ngày nay.
2. Sự thay đổi của kế toán trong thế giới Metaverse
Đầu tiên, một câu hỏi có thể phát sinh, "Tại sao chúng ta cần kế toán trong Metaverse, đó là một thế giới ảo?". Để trả lời câu hỏi này, trong lịch sử, nhu cầu kế toán được sinh ra từ sự tồn tại của trao đổi kinh tế và trao đổi giữa mọi người, vẫn tồn tại trong Metaverse, nơi người dùng có thể mua hoặc bán tài sản kỹ thuật số cho người dùng khác. Vì có sự trao đổi kinh tế, kế toán sẽ cần phải bảo vệ các nguồn lực khan hiếm, hạn chế và đảm bảo sử dụng tối ưu. Về vấn đề này, một số người thấy rằng Metaverse có nền kinh tế ảo, dựa trên ý tưởng khan hiếm tương tự như nền kinh tế trong thế giới thực, có nghĩa là Metaverse cần nghề kế toán. Những người khác truyền đạt rằng cấu trúc của thế giới ảo khiến chúng không phù hợp với các nền kinh tế dựa trên sự khan hiếm và sự lặp lại của nền kinh tế trong thế giới thực không phải là cách tốt nhất để tiến lên trong Metaverse. Đáng chú ý, hệ thống thông tin kế toán (và kế toán nói chung) sẽ không thay đổi mục tiêu của họ trong thế giới Metaverse nhưng sẽ thay đổi cách họ đạt được chúng, điều này sẽ phản ánh trong các chức năng của các hệ thống này đó là: đo lường và công bố kế toán. Sẽ có hai đơn vị kế toán, một trong vũ trụ Metaverse và một trong thế giới thực.
Metaverse có nền kinh tế riêng, được gọi là nền kinh tế Token. Nó chủ yếu dựa trên các non-fungible token (NFT) đã đề cập trước đó. Trong nền kinh tế này, các hình thức tin cậy mới có sẵn trong việc chứng minh và ghi lại quyền sở hữu tài sản thông qua mã thông báo. Mỗi tài sản kỹ thuật số được cung cấp một mã kỹ thuật số duy nhất (cũng như các hợp đồng thông minh) và mọi tài sản vật chất đều được cung cấp một mã kỹ thuật số đại diện cho nó, điều này được gọi là mã thông báo. NFT là một loại tài sản kỹ thuật số theo cách riêng của chúng, có giá trị và có thể được quản lý, giao dịch và sở hữu.
Thế giới ngày nay tìm cách khai thác không gian mạng, được gọi là miền thứ năm. Không gian kỹ thuật số hoặc ảo đã trở thành lĩnh vực thứ năm (sau đất, biển, không khí và không gian bên ngoài) mà nhân loại tìm cách khai thác để nổi lên trong một xã hội mới, coi Internet là xương sống của nó. Các tập đoàn sẽ mong đợi thành lập các chi nhánh trong thế giới ảo của Metaverse. Cung cấp các sản phẩm kỹ thuật số khác nhau cho người dùng Internet thông qua các chi nhánh và chương trình đã được thiết kế để hoạt động với Metaverse. Nếu các công ty thành công trong việc mở chi nhánh ảo, họ nên xem xét các vấn đề kế toán. Ví dụ, các sản phẩm kỹ thuật số và mã thông báo không thể thay thế (NFT) được coi là tài sản kỹ thuật số.
Điều này đặt ra một câu hỏi: làm thế nào những tài sản này có thể được đo lường trong kế toán? phân loại kế toán thích hợp cho nó là gì? và làm thế nào nó sẽ được tiết lộ?. Có nghĩa, sẽ có những cân nhắc liên quan đến việc đo lường và tiết lộ kế toán không được nêu ra trước đây. Tuy nhiên, những gì được viết về tiền kỹ thuật số như tài sản kỹ thuật số sẽ được xử lý trong Metaverse có thể được hướng dẫn, mặc dù tranh cãi vẫn chưa được giải quyết theo hướng này, vì các công ty đang phân tích một số tiêu chuẩn và hướng dẫn kế toán quốc tế để xác định phân loại phù hợp nhất. Do thiếu hướng dẫn kế toán rõ ràng cho tài sản kỹ thuật số nói chung và tiền điện tử nói riêng, một số người coi chúng bao gồm trong tiền mặt và bán tiền mặt, những người khác coi chúng là tài sản vô hình, trong khi một số người coi chúng là mặt hàng chứng khoán.
Đối với các tổ chức phát hành hoặc nhà phát triển mã thông báo không thể thay thế (NFT), kế toán tại các công ty của họ có thể tương tự như của một công ty trò chơi truyền thống (bán một số vật tư tiêu hao ảo hoặc vật tư bền) hoặc cho các nhà sản xuất phần cứng (bán kính thực tế ảo). Tuy nhiên, một số người đã lập luận, NFT đặt ra những thách thức kế toán độc đáo, đặc biệt là về việc thực hiện doanh thu từ việc bán NFT, cũng như những thách thức trong việc xác định cách xử lý kế toán phù hợp cho chi phí phát triển NFT (có thể được vốn hóa, hoãn lại hoặc được coi là chi phí khi được thanh toán). Các công ty sẽ cần hiểu tài sản trí tuệ cơ bản đang được phát triển, các quyền sẽ được chuyển cho người mua và bản chất của chi phí được thanh toán. Bởi vì NFT thường chuyển quyền kỹ thuật số trong Metaverse, thay vì chuyển tài sản hữu hình trong thế giới vật chất. Đối với nhà đầu tư hoặc người mua các mã thông báo này, cũng được yêu cầu xác định bản chất của các quyền được chuyển giao bởi NFT để xác định cách xử lý kế toán phù hợp.
Cuộc tranh cãi kế toán này phải được giải quyết và xem xét bởi các cơ quan quốc tế đã tự nhận trách nhiệm điều chỉnh nghề kế toán và đóng khung các thông lệ của nó. Đối với các chi nhánh ảo của các công ty vật lý để có thể xử lý tài sản kỹ thuật số bằng các hướng dẫn và chuẩn mực kế toán quốc tế và dựa trên lập luận rằng ứng dụng trong kế toán trước khi đưa ra lý thuyết, dự kiến trong ngắn hạn và trung hạn, các tài sản này sẽ được đo lường theo nhiều cách. Những cách đó có thể không phù hợp với bản chất của chúng và đôi khi có thể vi phạm một số nguyên tắc kế toán, cho đến khi biết phương pháp phù hợp nhất, sẽ chú ý đến các phương pháp này và làm việc để đóng khung chúng về mặt lý thuyết, cũng như có thể sửa đổi chúng nếu cần.
Việc mở các chi nhánh ảo của công ty đặt ra câu hỏi: các chi nhánh này sẽ độc lập (với tư cách pháp nhân độc lập) từ các chi nhánh thực tế hay các chi nhánh không độc lập?; nói cách khác, các chi nhánh ảo này sẽ được hưởng một mức độ độc lập tài chính lớn?; và bạn sẽ duy trì một bộ sổ cái kế toán giả định hoàn chỉnh?; nó sẽ có hệ thống kế toán của nó, với đầu vào, xử lý và đầu ra của nó?;
Metaverse bao gồm một tập hợp các công nghệ như đã đề cập trước đó, quan trọng nhất trong số đó là thực tế ảo. Các công nghệ này được tích hợp cao và hài hòa, trong đó có nghĩa là khả năng thiết kế các hệ thống thông tin kế toán phù hợp với môi trường ảo và thế giới của Metaverse. Các hệ thống này sẽ có thể cung cấp sự tự tin trong dữ liệu tài chính và giảm cơ hội rơi vào lỗi và ngăn chặn cơ hội gian lận, thực hành gian lận, nhờ công nghệ Blockchain, đã được xác nhận bởi nhiều loại nghiên cứu về khả năng giảm thực hành gian lận. Cần lưu ý, Metaverse tự nó là một môi trường ảo, trong đó kế toán có thể được thực hành, với các đầu vào ảo được mã hóa có độ tin cậy cao và một phương pháp xử lý trong đó các khả năng của thực tế ảo, thực tế tăng cường, Blockchain và trí tuệ nhân tạo được kết hợp để tạo ra các báo cáo tài chính giả định chất lượng cao so với môi trường thực tế.
Bên cạnh đó, không bắt buộc các công ty mở các chi nhánh ảo trong thế giới Metaverse, nó chỉ có thể sử dụng Metaverse hoặc một loại thực tế ảo như một phương tiện truyền thông cho phép hiển thị dữ liệu, thông tin và báo cáo được tạo ra trong thực tế vật lý thực tế theo cách tốt hơn và hấp dẫn hơn. Nhận thức này dựa trên những gì được đề cập bởi một trong những nhà nghiên cứu cho rằng thực tế ảo và khả năng của nó có thể đóng vai trò là nền tảng đầy hứa hẹn cho kế toán cải thiện báo cáo tài chính và về những gì được nêu trong báo cáo do Hội đồng Báo cáo Tài chính (FRC) đã chỉ ra khả năng các công ty hiển thị báo cáo có chứa một tập hợp các sự kiện được lên lịch và thể hiện các sự kiện, kết quả hàng năm bằng cách sử dụng các khả năng thực tế ảo (như video 3D), thay vì văn bản. Báo cáo chỉ ra rằng một số công ty trên khắp thế giới gần đây đã thử nghiệm với việc trình bày một cách sáng tạo các báo cáo hàng năm của họ. Từ đó đã tiến hành các cuộc họp thường niên với các cổ đông sử dụng công nghệ thực tế ảo.
Tuy nhiên, FRC thấy việc sử dụng thực tế ảo hiện tại trong các báo cáo của công ty vẫn còn hạn chế và trong giai đoạn thử nghiệm, nhưng dự kiến các công nghệ này sẽ có một vị trí trong các báo cáo của công ty (mặc dù trong dài hạn). Metaverse không chỉ đơn giản là hiển thị dữ liệu dưới dạng bản ghi hình ảnh liệt kê các sự kiện và được trình bày trên mạng xã hội hoặc trang web chính thức của công ty. Các định dạng hai chiều như vậy giới hạn mức độ tương tác mà chúng có thể cung cấp nhưng vấn đề là thực tế ảo vượt ra ngoài việc chỉ xem để trải nghiệm và đặt người xem trong tường thuật, không phải người xem tường thuật này.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Zuckerberg, M. (2021). Founder's Letter. [03.11.2021] Available from: https://www.facebook.com/zuck/posts/10114026953010521
- Folger. J. (2022). Metaverse Definition. Available from: https://www.investopedia.com/metaverse-definition-5206578
- Roh. J. (2021). Factbox: What is the 'metaverse' and how does it work?. [25.12.2021] Available from: https://www.reuters.com/technology/what-is-metaverse-how-does-itwork-2021-09-08/
- Sunder, S. (2011). Imagined worlds of accounting. Accounting, Economics, and Law. 1(1), 1-12.
The changes in the accounting and audit field in the contex of Metaverse
Ph.D Tran Thi Quynh Giang
Faculty of Accounting, University of Economics - Technology for Industries
Abstract:
Metaverse is the latest technology that enables people and businesses to augment or replicate in the virtual world certain activities that occur in the physical world, including commerce and financial activities. As a result, the accounting and audit field could be impacted by this technology. This study presents how Metaverse would change the accounting and audit field in the coming time.
Keywords: accounting, auditing, metaverse trend, virtual universe.
[Tạp chí Công Thương - Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 7 tháng 3 năm 2023]
