Ngày 18/4/1992, Thị xã Điện Biên Phủ được thành lập theo Quyết định số 130 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ), trên cơ sở thị trấn Điện Biên và xã Thanh Minh của huyện Điện Biên. Ngay từ những ngày đầu mới thành lập, trước những khó khăn về nhiều mặt, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc thị xã đã đoàn kết một lòng, nỗ lực phấn đấu vừa tập trung phát triển sản xuất, xóa đói giảm nghèo, nâng cao mức sống cho nhân dân, vừa đầu tư kiến thiết cơ sở hạ tầng, quyết tâm xây dựng Điện Biên Phủ trở thành một đô thị phát triển. Đến năm 2003, Thị xã Điện Biên Phủ được công nhận là đô thị loại III và chính thức trở thành thành phố trực thuộc tỉnh.
Đến nay, sau 30 năm thành lập, vượt qua muôn vàn khó khăn, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Điện Biên Phủ đã nỗ lực phấn đấu đạt được những thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực kinh tế; văn hóa - xã hội; quốc phòng - an ninh; xây dựng hệ thống chính trị.
Kinh tế tăng trưởng và phát triển nhanh, năm sau cao hơn năm trước. Giai đoạn 1992 - 2000, tăng trưởng kinh tế bình quân 12%/năm; giai đoạn 2000 đến nay, tăng trưởng kinh tế bình quân 16%/năm. Thu nhập bình quân đầu người tăng nhanh: Năm 1993 đạt 1 triệu đồng/người/năm, đến năm 2021 đạt 55 triệu đồng/người/năm. Tổng thu ngân sách trên địa bàn năm 1993 đạt 1,2 tỷ đồng, đến năm 2021 đạt 406 tỷ đồng.
Lĩnh vực thương mại, du lịch, dịch vụ phát triển mạnh, tăng bình quân 16%/năm. Sản phẩm hàng hoá ngày càng đa dạng, phong phú, đáp ứng nhu cầu sản xuất, tiêu dùng của nhân dân và khách du lịch. Các loại hình dịch vụ đa dạng, chất lượng được nâng lên, nổi bật là các dịch vụ về du lịch, vận tải hành khách, bưu chính viễn thông, ngân hàng...
Sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp có bước phát triển. Năm 2021, giá trị sản xuất công nghiệp đạt trên 1 nghìn 300 tỷ đồng, tăng 605 lần so với năm 1993 (2,172 tỷ đồng).
Sản xuất nông - lâm nghiệp có nhiều chuyển biến tích cực, nhất là sự chuyển dịch cơ cấu sản xuất trong nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá phục vụ du lịch. Tích cực áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi... góp phần nâng cao năng suất lao động, tăng sản lượng lương thực. Năm 2021, sản lượng lương thực đạt gần 19 nghìn tấn, tăng 14,2 lần so với năm 2003 (1.333 tấn), tăng 16 lần so với năm 1993 (1.183 tấn).
Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới đạt được kết quả quan trọng, bộ mặt nông thôn có nhiều khởi sắc. Hệ thống hạ tầng: Điện lưới Quốc gia, đường giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, viễn thông, nhà văn hóa... được quan tâm đầu tư với tốc độ phát triển nhanh, điều kiện sản xuất và đời sống của nông dân không ngừng được nâng lên.
Lĩnh vực phát triển đô thị, có sự phát triển vượt bậc. Hệ thống giao thông phát triển nhanh, đến nay toàn thành phố có 206 km đường giao thông, tăng hơn 8 lần so với giai đoạn 1992 - 1995; 100% tuyến đường nội thị được thảm nhựa và bê tông. Các tuyến quốc lộ được nâng cấp mở rộng, rút ngắn thời gian đi từ Điện Biên về Hà Nội và các tỉnh thành trong cả nước. Cảng Hàng không Điện Biên đang được cải tạo nâng cấp, năm 2022 đã mở thêm chuyến bay thẳng Thành phố Hồ Chí Minh - Điện Biên Phủ, tăng số chuyến bay đáp ứng nhu cầu của nhân dân và du khách đến với Điện Biên.
Hệ thống lưới điện và cấp nước đô thị được đầu tư, đáp ứng nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của nhân dân, đến nay 100% hộ dân được dùng điện, hầu hết các tuyến đường phố có điện chiếu sáng, 100% hộ dân trung tâm đô thị được cung cấp nước sạch. Đặc biệt từ năm 2015 đến nay, nhiều dự án trọng điểm được triển khai, tạo bước đột phá để phát triển kinh tế - xã hội như: Cải tạo nâng cấp hạ tầng đường Võ Nguyên Giáp, Quảng trường 7/5; Dự án Đường 60m; Hạ tầng kỹ thuật khung; dự án Nâng cấp, cải tạo Cảng hàng không Điện Biên;... đã và đang hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng, tạo diện mạo mới cho Thành phố.
Ghi nhận những thành tựu đã đạt được trong 30 năm qua, Thành phố Điện Biên Phủ đã vinh dự được Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý, như danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân, hai lần được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng II. Đặc biệt, nhân dịp kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập, Thành phố Điện Biên Phủ vinh dự được nhận Cờ Thi đua của Thủ tướng Chính phủ - Phần thưởng cao quý ghi nhận những thành tích mà đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc Thành phố đã đạt được trong thời gian qua.
Nhìn lại chặng đường 30 năm phấn đấu xây dựng và phát triển, tuy vẫn còn có những khó khăn, song Thành phố Điện Biên Phủ đã có sự chuyển mình mạnh mẽ, kinh tế phát triển, đô thị ngày càng khang trang sạch đẹp, văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, quốc phòng - an ninh được bảo đảm vững chắc, các tổ chức trong hệ thống chính trị hoạt động có hiệu quả, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng lên.
Phát biểu tại buổi Lễ, ông Hà Quang Trung - Bí thư Thành ủy Tp Điện Biên Phủ nhấn mạnh, sẽ "Tiếp tục phát huy những thành tích đã đạt được, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Thành phố sẽ phát huy nội lực, đoàn kết, nắm bắt thời cơ, đẩy mạnh đổi mới quyết tâm xây dựng Thành phố Điện Biên Phủ trở thành một trong những đô thị trung tâm của vùng Tây Bắc. Tập trung xây dựng Thành phố Điện Biên Phủ đạt tiêu chí đô thị loại II vào năm 2025, hoàn thiện, nâng cao tiêu chí đô thị loại II vào năm 2030".
