Tóm tắt
Theo ước tính sơ bộ của USDA, tổng sản lượng đường mía của Trung Quốc trong niên vụ 2014/2015 dự báo đạt 13,7 triệu tấn, giảm 5% so với niên vụ trước. Do nông dân Trung Quốc thu hẹp diện tích canh tác mía đường khi giá đường giảm xuống trong khi chi phí sản xuất tăng lên.
Lượng đường được Trung Quốc nhập khẩu trong niên vụ 2014/15 được USDA dự báo đạt 3 triệu tấn, giảm 500.000 tấn so với niên vụ trước. Nguyên nhân do Chính phủ Trung Quốc dừng chương trình mua dự trữ đường khiến giá đường nội địa giảm xuống. Từ đó làm giảm mức lợi nhuận của việc nhập khẩu đường để bán lại trong nội địa Trung Quốc.
USDA dự báo lượng đường dự trữ của Trung Quốc tính đến cuối niên vụ 2014/2015 sẽ đạt 7,8 triệu tấn, giảm 635.000 tấn so với năm niên vụ trước. Ước tính sản lượng đường mía của Trung Quốc trong niên vụ 2013/2014 sẽ giảm 3% xuống mức 14,3 triệu tấn. Do hoạt động gieo trồng mía đường chịu tác động tiêu cực từ hiện tượng sương giá tại khu vực phía Nam Trung Quốc và lũ lụt ảnh hưởng tới việc việc gieo trồng củ cải đường tại tỉnh Hắc Long Giang.
Giá đường trên thị trường nội địa Trung Quốc được USDA dự báo sẽ tiếp tục giảm xuống trong niên vụ 2013/2014 do lượng dự trữ đường tại Trung Quốc và lượng đường nhập khẩu ở mức tương đối cao.
Sản xuất
Tổng sản lượng đường mía của Trung Quốc trong niên vụ 2014/2015 được dự báo đạt 13,7 triệu tấn, giảm 5% so với niên vụ trước do diện tích trồng mía giảm. Tổng sản lượng đường trong niên vụ 2013/2014 tại Trung Quốc ước đạt 14,3 triệu tấn, giảm 3% so với dự báo trước đó của USDA. Nguyên nhân do tình hình thời tiết bất lợi đã làm giảm năng suất của cây mía đường tại Vân Nam, Quảng Tây cũng như củ cải đường tại tỉnh Hắc Long Giang.
Mía đường
Sản lượng mía cây của Trung Quốc trong niên vụ 2014/2015 dự báo đạt 120 triệu tấn, giảm 5% so với niên vụ trước. Do nông dân Trung Quốc thu hẹp diện tích canh tác mía bởi lợi nhuận trồng mía đem lại trong niên vụ 2013/2014 ở mức thấp.
USDA đã hạ dự báo sản lượng mía cây của Trung Quốc trong niên vụ 2013/2014 xuống mức 126 triệu tấn, giảm 2% so với dự báo trước đây. Do ảnh hưởng tiêu cực của hiện tượng sương giá đối với hoạt động gieo trồng mía cây tại tỉnh Quảng Tây và Vân Nam trong tháng 11, 12 và tháng 2. Tính đến tháng 3/2014, tỷ lệ chiết tách đường trung bình tại tỉnh Quảng Tây và Vân Nam lần lượt đạt 12,07% và 11,41%, thấp hơn 0,4% so với mức thông thường.
Việc Chính phủ Trung Quốc quyết định ngưng chương trình thu mua dự trữ đường trong niên vụ 2013/2014 đã làm giá mía cây giảm tới 15% xuống còn 4.801 NDT/tấn; giá củ cải đường cũng giảm 11% xuống còn 5.244 NDT/tấn so với cùng kỳ niên vụ trước. Chương trình thu mua dự trữ đường của Chính phủ Trung Quốc đã khiến giá đường nội địa và lượng dữ trữ đường ở mức cao, khuyến khích nông dân nước này mở rộng diện tích canh tác mía đường, gia tăng sản xuất và nhập khẩu đường nhằm thu lời từ việc giá đường nội địa Trung Quốc cao hơn giá đường thế giới. Việc Chính phủ Trung Quốc quyết định ngừng chương trình thu mua dự trữ đường nhằm giải quyết những vẫn đề trên.
Để đối phó với việc giá đường và lợi nhuận giảm xuống trong niên vụ 2013/2014 các nhà máy đường tại Trung Quốc đã giảm giá mua mía của người nông dân khoảng 7% xuống 440 NDT/tấn, thậm chí một số nhà máy còn hoãn thanh toán cho người bán. Với những khso khăn tài chính hiện tại thì các nhà máy đường Trung Quốc khó có khả năng nâng giá thu mua mía trong niên vụ 2014/2015 và điều này sẽ ảnh hưởng đến sản lượng đường trong tương lai.
Niên vụĐơn vị tínhQuảng TâyVân NamQuảng ĐôngHải Nam2010/2011NDT/tấn492375540-5505252011/2012NDT/tấn5004205105502012/2013NDT/tấn4754205005002013/2014NDT/tấn440400420-3854502014/2015-----
Bảng giá thu mua mía cây tại một số tỉnh trồng mía chính của Trung QuốcDo những khó khăn về mặt tài chính, nông dân tại các vùng trồng mía chính của Trung Quốc như: Quảng Tây, Quảng Đông và Hải Nam đang chuyển từ trồng mía sang các loại cây trồng khác đem lại mức lợi nhuận cao hơn. Ví dụ, diện tích gieo trồng mía tại tỉnh Quảng Tây – tỉnh trồng mía lớn nhất Trung Quốc - được USDA dự báo sẽ giảm 6% trong niên vụ 2014/2015 do nông dân chuyển sang những loại cây trồng công nghiệp sinh trưởng nhanh hơn, ít sử dụng nhân công hơn. Diện tích gieo trồng mía tại tỉnh Hải Nam trong niên vụ 2014/2015 dự báo sẽ giảm 11% do nông dân chuyển sang gieo trồng các loại cây thay thế như: rau củ quả và dưa hấu. Bên cạnh việc giá đường giảm thấp thì chi phí nhân công cao cũng là yếu tố khiến USDA giảm dự báo sản lượng đường.
Củ cải đường
USDA dự báo sản lượng củ cải đường của Trung Quốc niên vụ 2014/2015 đạt 10,7 triệu tấn, tăng 19% do hoạt động năng suất gieo trồng được phục hồi sau trận lũ trong niên vụ 2013/2014.
Sản lượng đường từ củ cải trong niên vụ 2013/2014 ước đạt 9 triệu tấn, giảm 1,5 triệu tấn so với ước tính trước đó của USDA. Các nhà máy sản xuất đường tại khu vực Nội Mông – khu vực gieo trồng củ cải đường lớn thứ hai tại Trung Quốc đã giữ mức gia thu mua củ cải đường ổn định. Tuy nhiên, một đợt lũ lớn đã gây thiệt hại hoàn toàn đến hoạt động canh tác củ cải đường tại tỉnh Hắc Long Giang – tỉnh trồng củ cải đường lớn thứ ba Trung Quốc. Theo nguồn tin trong ngành đường Trung Quốc, 80% diện tích canh tác củ cải đường tại khu vực Tây Nam Hắc Long Giang đã bị phá hủy bởi trận lũ hồi tháng 8/2013. Do thiếu hụt nguồn cung củ cải đường nên chỉ có 5 nhà máy đường tại tỉnh Hắc Long Giang hoạt động trong niên vụ 2013/14, giảm 10 nhà máy so với niên vụ trước.
Tiêu thụ
USDA dự báo lượng đường được tiêu thụ tại Trung Quốc trong niên vụ 2014/2015 đạt 17,3 triệu tấn, tăng 7% so với niên vụ 2013/2014 do giá đường ở mức thấp. Mặc dù giá đường trong niên vụ 2013/2014 đã giảm 15% nhưng giá đường tinh bột trong cùng kỳ chỉ giảm 5% do giá ngô tại Trung Quốc vẫn được giữ ở mức cao nhờ chương trình thu mua của Chính phủ Trung Quốc. Điều này đã khiến các hãng sản xuất đồ uống và chế biến thực phẩm Trung Quốc chuyển hướng sang dùng các loại đường khác thay vì đường tinh bột. Mức tiêu thụ đường của Trung Quốc trong niên vụ 2013/2014 ước tăng 1% lên mức 16,2% do giá đường giảm.
Giá bán buôn đường loại 1 tại tỉnh Quảng Tây (tháng 10/2010 - tháng 4/2014)
Nỗ lực của Hiệp hội mía đường Trung Quốc
Theo hiệp hội mía đường Trung Quốc (CSA), tính đến tháng 3/2014, các nhà máy đường Trung Quốc đã bán được 4,78 triệu tấn, tương đương 39% tổng sản lượng đường nội địa của Trung Quốc; Việc tăng trưởng doanh số ở mức thấp chỉ ra rằng các nhà máy đường đang tích trữ đường, chưa bán ra do giá đường ở mức thấp. Nhằm cải thiện tình trạng trên, CSA hiện đang vận động Chính phủ Trung Quốc đưa ra những biện pháp phù hợp, bao gồm việc thự hiện một chương trình dự trữ đường tạm thời, hạn chế nhập khẩu đối với đường và đường hóa học và ngăn chặn tình trạng buôn lậu để hỗ trợ ngành đường Trung Quốc. CSA cũng đang chủ trương đưa ra chương trình mục tiêu giá cho đường mía trong niên vụ 2014/2015.
Giao dịch đường
Lượng đường được Trung Quốc nhập khẩu trong niên vụ 2014/2015 dự báo đạt 3 triệu tấn, giảm 500.000 tấn so với niên vụ trước. Do Chính phủ Trung Quốc kết thúc chương trình thu mua dự trữ đường, làm giảm giá đường nội địa và khiến việc nhập khẩu đường ngoài hạn ngạch đem lại ít lợi nhuận hơn.
USDA dự báo Trung Quốc nhập khẩu 3,5 triệu tấn đường trong niên vụ 2013/2014, tăng 700.000 tấn so với ước tính trước đó. Do giá đường nhập khẩu vẫn còn tương đối cạnh tranh so với giá đường nội địa. Trong những năm gần đây, lượng đường được nhập khẩu vào Trung Quốc đã cao hơn nhiều so với mức hạn ngạch 1,95 triệu tấn hàng năm. Việc Chính phủ Trung Quốc thi hành chính sách thu mua dự trữ đường đã đẩy giá đường trên thị trường Trung Quốc tăng cao giả tạo và khiến việc nhập khẩu đường đem lại lợi nhuận cao dựa trên chênh lệch giá mặc dù thuế suất nhập khẩu đối với đường ngoài hạn ngach là 50%. Đường được nhập khẩu trong hạn ngạch chịu mức thuế suất thuế nhập khẩu 15%.
Giá nhập khẩu đường thô trung bình vào Trung Quốc (tháng 9/2010 - tháng 1/2014)
Tính đến cuối tháng 2/2014, tổng lượng đường được Trung Quốc nhập khẩu trong niên vụ 2013/2014 đạt 2,1 triệu tấn. Tuy nhiên, từ tháng 3/2014, giá đường của Brazil tăng cao khiến cho việc nhập khẩu đường ko thu được nhiều lợi nhuận. USDA nhận định việc nhập khẩu đường của Trung Quốc sẽ tiếp tục với tốc độ tăng chậm hơn trong khoảng thời gian còn lại của niên vụ 2013/2014.
Các nhà máy sản xuất đường của Trung Quốc tỏ ra lo ngại đối với việc nhập khẩu đường và đang vận động Chính phủ Trung Quốc tăng mức thuế suất thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch để bảo vệ ngành sản xuất đường của nước này. Tuy nhiên, Chính phủ Trung Quốc không có khả năng tăng mức thuế suất nhập khẩu lên theo những cam kết của Trung Quốc với WTO.
Ngược lại, các nhà máy tinh luyện đường tại Trung Quốc đang tiếp tục kiếm được lợi nhuận từ việc nhập khẩu đường giá thấp và đang mở rộng hoạt động sản xuất ra các tỉnh ven biển. CSA đang thúc giục các nhà máy tinh luyện đường hạn chế việc nhập khẩu đường để bảo vệ người nông dân và các nhà máy sản xuất đường trong nội địa Trung Quốc.
Dự trữ
Dự trữ đường vào cuối niên vụ 2014/2015 của Trung Quốc ước đạt 7,8 triệu tấn, giảm 635.000 tấn so với niên vụ trước do sản lượng đường trong nội địa cũng như lượng đường nhập khẩu giảm và tiêu thụ đường tăng. USDA dự báo mức dự trữ đường vào cuối niên vụ 2013/2014 của Trung Quốc đạt 8,4 triệu tấn. Chính phủ Trung Quốc không có khả năng tăng lượng đường dự trữ trong niên vụ 2014/2015 để tránh tình trạng giá đường sụt giảm.
