Theo Bộ Tài chính, hhơn 1 năm thực hiện, các ý kiến đều đánh giá Nghị định số 167/2017/NĐ-CP có một số mặt được về hiệu quả, ý thức trách nhiệm của các bộ, ngành cũng như các cơ quan, tổ chức, đơn vị và doanh nghiệp đã có chuyển biến tích cực, rõ nét... Nhưng cũng cho thấy có một số nội dung cần được quy định rõ hơn; cụ thể như: (i) Phạm vi, đối tượng áp dụng của Nghị định số 167/2017/NĐ-CP; (ii) thẩm quyền quyết định xử lý nhà, đất tại tổ chức chính trị - xã hội; (iii) hạch toán tài sản, giá trị tài sản khi thực hiện các quyết định xử lý nhà, đất theo hình thức điều chuyển, thu hồi, chuyển giao về địa phương quản lý, xử lý; (iv) xử lý nhà, đất sau khi thu hồi, chuyển giao về địa phương; (v) một số nội dung xử lý chuyển tiếp và một số nội dung khác.
Vì thế mới đây, Bộ Tài chính đã đưa ra định hướng sửa đổi, bổ sung Nghị định số 167/2017/NĐ-CP về một số nội dung như sau:
- Quy định rõ hơn về phạm vi áp dụng, tại điểm a khoản 2 Điều 1 Nghị định số 167/2017/NĐ-CP đã quy định loại trừ “a) Nhà, đất của công ty cổ phần được Nhà nước giao đất, cho thuê đất hoặc nhận chuyển nhượng hợp pháp sau thời điểm được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa” không thực hiện sắp xếp lại là chưa phù hợp; vì các cơ sở nhà, đất là tài sản của các doanh nghiệp thuộc đối tượng phải thực hiện sắp xếp lại, xử lý nhà, đất nên cần bỏ quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 1 Nghị định số 167/2017/NĐ-CP.
- Trên thực tế, ngoài “nhà, đất không phải của cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp” nêu tại điểm b khoản 2 Điều 1 Nghị định số 167/2017/NĐ-CP, còn có nhiều loại nhà, đất cần loại ra khỏi phạm vi áp dụng do việc quản lý, sử dụng đã được điều chỉnh cụ thể tại các các pháp luật khác, như: (i) Đất thuộc trách nhiệm quản lý của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã (Khoản 2 Điều 8 Luật Đất đai 2013); (ii) đất, nhà, công trình là tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ (Luật giao thông đường bộ 2018), đường sắt (Luật đường sắt 2017), đường thủy nội địa (Luật Giao thông đường thủy nội địa), đất, nhà, công trình là tài sản kết cấu hạ tầng cảng biển (Luật Hàng hải); (iii) nhà, đất là tài sản bảo đảm xử lý nợ của các tổ chức tín dụng đang trong quá trình xử lý nợ.v.v. cần có quy định loại trừ ra khỏi phạm vi phải thực hiện sắp xếp lại, xử lý theo Nghị định số 167/2017/NĐ-CP.
- Quy định rõ về đối tượng là doanh nghiệp thực hiện sắp xếp nhà, đất gồm: Công ty mẹ và công ty thành viên mà công ty mẹ nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.
- Sửa đổi, bổ sung một số quy định về bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất
(i) Sửa đổi, bổ sung quy định về xác định giá trị tài sản trên đất và giá trị quyền sử dụng đất làm căn cứ để xác định thẩm quyền quyết định bán nhà, đất.
(ii) Sửa đổi thẩm quyền bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với nhà, đất thuộc trung ương quản lý có nguyên giá nhà, đất dưới 500 tỷ đồng theo hướng: phân cấp cho Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương quyết định bán nhà, đất thuộc cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý.
- Bổ sung quy định về trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và việc hạch toán, thanh toán các chi phí có liên quan khi thực hiện các quyết định xử lý nhà, đất theo các hình thức: thu hồi, điều chuyển, chuyển giao về địa phương để quản lý, xử lý
- Để thống nhất thực hiện và phù hợp với pháp luật đất đai, Bộ Tài chính dự kiến trình Chính phủ quy định đối với trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng thực hiện theo quy định của pháp luật đất đai.
- Mặt khác, khi thực hiện quyết định xử lý nhà, đất theo các hình thức thu hồi, điều chuyển, chuyển giao về địa phương để quản lý, xử lý thì cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp đang quản lý, sử dụng nhà, đất sẽ phải điều chỉnh giảm tài sản, giá trị tài sản trên sổ kế toán. Tuy nhiên, tại Nghị định chưa có quy định cụ thể việc hạch toán trên sổ kế toán. Vì vậy, Bộ Tài chính dự kiến trình Chính phủ bổ sung một khoản quy định về các nội dung này tại các Điều 9, 10 và 13 Nghị định số 167/2017/NĐ-CP.
- Bổ sung quy định về thẩm quyền xử lý nhà, đất theo hình thức thu hồi, điều chuyển, bán nhà, đất của tổ chức chính trị - xã hội và việc quản lý, sử dụng số tiền thu được từ bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với nhà, đất tại tổ chức chính trị - xã hội (các Điều 9, 10, 11 và 18 Nghị định số 167/2017/NĐ-CP)
Theo quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 2 Nghị định số 167/2017/NĐ-CP thì tổ chức chính trị - xã hội thuộc đối tượng áp dụng tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP; tuy nhiên, thẩm quyền quyết định việc xử lý tài sản công tại được thực hiện theo quy định tại 165/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ.
Vì vậy, để thống nhất giữa các Nghị định, Bộ Tài dự kiến bổ sung thêm một khoản vào các Điều 9, 10, 11 Nghị định số 167/2017/NĐ-CP quy định về thẩm quyền quyết định thu hồi, điều chuyển, bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại tổ chức chính trị - xã hội được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 165/2017/NĐ-CP của Chính phủ.
- Về quy định về xử lý chuyển tiếp
- Quy định cụ thể trường hợp chuyển tiếp đối với phương án bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất như đã quy định tại Khoản 2 Điều 10 Thông tư số 37/2018/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn Nghị định số 167/2017/NĐ-CP.
- Quy định xử lý chuyển tiếp tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP như nhà, đất của công ty cổ phần trước đây không thuộc đối tượng sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo quy định tại Quyết định số 80/2001/QĐ-TTg, Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg, Quyết định số 86/2010/QĐ-TTg nhưng nay thuộc đối tượng sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo Nghị định số 167/2017/NĐ-CP mà công ty cổ phần đang thực hiện dở dang việc (i) bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc (ii) chuyển mục đích sử dụng đất.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đã rà soát, chỉnh sửa, bổ sung một số nội dung về câu, chữ tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP còn thiếu, chưa rõ nghĩa để đảm bảo thống nhất, dễ hiểu trong quá trình thực hiện, như: câu chữ tại Khoản 2 Điều 4, Khoản 1 Điều 5, Khoản 3 Điều 24 Nghị định số 167/2017/NĐ-CP;...
