Vinatex ứng phó với Covid-19: Ưu tiên giữ chân người lao động

Tại cuộc họp này ông Trường đã thông tin, trong tháng 3 và tháng 4/2020 các DN thuộc Vinatex có nhiệm vụ sản xuất phục vụ thị trường trong nước, sản xuất mặt hàng phòng dịch.

Đồng thời đàm phán với khách hàng để tránh tối đa thiệt hại. Đàm phán với nhà cung cấp để lùi thời gian thanh toán tiền nguyên phụ liệu. Cân đối dự phòng tài chính để có thể trả lương và duy trì sản xuất thất thường. 

Bên cạnh đó, Vinatex cũng đã tạm dừng các dự án đầu tư trong năm 2020. Tuy nhiên, với tình trạng DMVN chủ yếu làm hàng xuất khẩu, thì vẫn phải trông chờ vào việc xử lý dập dịch của thế giới, kết thúc cuộc khủng hoảng toàn cầu. Nếu quy trình xử lý dịch kéo dài, thì không chỉ ngành dệt may, mà các ngành khác đều gặp khó khăn trong năm 2020 này.

Trước tình thế này, ông Trường nhấn mạnh, Vinatex vẫn thống nhất ưu tiên số 1 là giữ chân người lao động (NLĐ), bảo toàn lực lượng cho dù khó khăn, các DN vẫn phải cố gắng.

Tuy rằng đây là bài toán khó đối với doanh nghiệp thâm dụng lao động như dệt may. Các DN dệt may đều phải trang trải quỹ lương rất lớn cho NLĐ. Các DN cần tập trung tìm giải pháp tích cực để hạn chế tối đa việc phải giảm bớt lực lượng lao động.

Trước mắt, DN không tăng giờ làm, cho NLĐ nghỉ hai ngày/tuần, trong trường hợp khó khăn hơn nữa thì phải giảm số ngày làm việc của NLĐ, cả lãnh đạo và công nhân đều chia sẻ giảm thu nhập, nhưng vẫn phải đảm bảo cao hơn mức lương tối thiểu theo luật định, trên tinh thần cùng nhau gắn bó vượt qua điểm đáy của thị trường. Đề nghị các lãnh đạo DN làm tốt công tác tư tưởng cho CBCNV. Kêu gọi đội ngũ đồng tâm một lòng cùng DN vượt qua khó khan trong giai đoạn hiện nay.

Chỉ trong vòng 3 ngày diễn tiến nhanh của dịch bệnh và trước quyết định đóng cửa biên giới, cấm tụ tập đông người của EU, Mỹ, đã khiến sức tiêu thụ giảm mạnh do nhiều trung tâm thương mại lớn tại nơi đây đóng cửa trong thời gian này.

Đây quả là một khủng hoảng chưa từng có tiền lệ trong hơn 20 năm hoạt động của Vinatex. Tập đoàn từng trải qua khủng hoảng kinh tế châu Á năm 1997, khủng hoảng kinh tế thế giới năm 2008, nhưng thời điểm đó, lượng cầu tuy giảm, tiến độ giao hàng giảm, nhưng sản xuất vẫn được duy trì.

Trong cuộc khủng hoảng do đại dịch Covid-19 năm nay, thì có hiện tượng đẩy lùi thời gian giao hàng, đặc biệt là hủy hẳn đơn hàng khiến các nhà quản lý DN dệt may hết sức trăn trở để tìm cách khắc phục.

Ông Nguyễn Đức Trị, CT HĐQT kiêm TGĐ Tổng Công ty DM Hòa Thọ cho biết: “Từ ngày 16/3-18/3, đồng loạt các khách hàng tại thị trường Mỹ, đang giao dịch theo phương thức FOB thông báo về việc ngưng sản xuất, lùi giao hàng, hủy đơn hàng thành phẩm và ngưng việc đặt mua nguyên phụ liệu cho các đơn hàng đã xác nhận.

Tổng số hàng bị hủy: 350,000 sản phẩm; Tổng số đơn hàng yêu cầu lùi thời gian sản xuất: 100,000 sản phẩm; Tổng số đơn hàng có nguy cơ bị dừng sản xuất hoặc hủy: 150.000 sản phẩm.

Họ cũng đề nghị được lùi thời gian thanh toán tiền thành phẩm từ 30 đến 60 ngày so với thời hạn đang được áp dụng. Tuy nhiên, các khách hàng tại thị trường Nhật vẫn ổn định, và các khách hàng tại thị trường châu Âu chưa có quyết định hủy hoặc hoãn nhập hàng.”

Nhận định chung do các lãnh đạo DN thành viên báo cáo về Vinatex thì hiện nay quá trình diễn biến quá nhanh của thị trường, nhất là khi dịch Covid-19 lan rộng tại EU và Mỹ, khiến Chính phủ các nước buộc phải ra giải pháp quyết liệt đóng cửa biên giới, khuyến cáo công dân không ra nước ngoài, hạn chế di chuyển trong nước, đóng cửa các trung tâm thương mại, hủy bỏ các sự kiện thu hút đông người…

Chỉ trong ba ngày từ 16-18.3.2020, một số khách hàng lớn từ EU và Mỹ đều có thông báo tạm ngừng đối với các DN sản xuất dệt may trong nước. Xu hướng chính là giãn thời gian giao các đơn hàng tới 3-4 tháng để trông chờ thị trường phục hồi trở lại.

Ngoài ra, một số mặt hàng mang tính mùa vụ, kinh doanh trong tháng 3, tháng 4 rất khó khăn thì khách hủy đơn hàng. Số lượng đơn hàng bị hủy tương đương với năng lực sản xuất của nhiều đơn vị lên tới một nửa tháng sản xuất, tương ứng 3-3,5% sản lượng của cả năm 2020.

Ông Nguyễn Xuân Dương – Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty May Hưng Yên cho rằng, thời gian đầu mùa Dịch bệnh Covid-19, các DN phải xoay sở để tìm nguyên liệu thay thế do ảnh hưởng phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

Vừa thoát được cảnh này để có nguyên liệu cho sản xuất, thì nay lại gặp chuyện đối tác tạm ngừng nhập khẩu dẫn đến một số đơn hàng bị hủy, hoặc tạm hoãn. Khi thời gian giao hàng bị giãn đoạn sẽ dẫn tới tình trạng thời gian mở LC cũng kéo dài, trước kia là 60 ngày thì nay là 120 ngày. DN càng làm nhiều FOB thì càng khó khăn do vốn đọng ở nguyên phụ liệu. 

Trước mắt, không phải khách hàng nào cũng có thông tin xấu cho DN DMVN. Duy có thị trường Mỹ, một thị trường lớn của DMVN là có phản ứng sớm nhất. Do đó, những DN có đơn hàng đi Mỹ phải chịu ảnh hưởng sớm hơn.

Động thái mới từ phía các doanh nghiệp EU đã khiến cho các doanh nghiệp (DN) dệt may lo ngại khi ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch sản xuất, kinh doanh của các DN và đời sống của người lao động. Đặc biệt, trong bối cảnh bùng phát của dịch Covid-19 đang lan rộng toàn cầu, việc nhập khẩu nguyên phụ liệu phục vụ cho sản xuất của ngành này còn đang gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Thân Đức Việt, TGĐ Tổng công ty CP May 10 nhìn nhận, hiện DN đang gặp khó khăn kép bởi hai thị trường xuất khẩu chủ lực là Mỹ và EU này chiếm đến 30 – 40% lượng hàng xuất khẩu của DN.

Ngay trong tháng 2 vừa qua, các DN vừa phải lo nhập khẩu nguyên phụ liệu để đảm bảo sản xuất được liên tục, đến nay khi có đủ nguyên phụ liệu lại bị hạn chế bởi việc xuất khẩu sẽ ảnh hưởng lớn đến tình hình xuất khẩu của May 10 vào 2 thị trường này.

Ông Việt đã đơn cử con số cụ thể tại May 10: do khách hủy toàn bộ các lô hàng đi bằng đường hàng không tới Mỹ. Các lô hàng đường biển trong tháng 3 lùi sang tháng 4 và 5. Điều chỉnh giảm số lượng mua hàng các tháng kế tiếp. Khách hàng Hàn Quốc chưa chịu nhận 40.000 sản phẩm sơ-mi đã sản xuất xong, và hoãn luôn đơn hàng 39.000 sản phẩm sản xuất trong tháng 4 theo kế hoạch.

Ngoài ra, hàng trăm ngàn sản phẩm khác sản xuất cho khách hàng Mỹ đang trên chuyền sản xuất thì cũng bị khách hàng yêu cầu dừng. DN thực sự không mong muốn nhận thêm thông tin về ngừng nhập khẩu, nếu việc ngừng này xảy ra ở tất cả các nước thì tổn thất sẽ rất lớn.

DN cũng mong Nhà nước ngoài chính sách giảm lãi, giảm thuế, giãn nợ, thì có lẽ nên hỗ trợ tiền lương cho người lao động ở các DN sử dụng nhiều NLĐ như May mặc, da giầy”.

Trước diễn biến phức tạp của đại dịch bện Covid-19 gây ra, tới thời điểm này, chưa thể biết chắc khi nào thế giới sẽ kiểm soát hoàn toàn được dịch bệnh, do đó để giảm thiểu tác động xấu đến ngành Dệt May, ảnh hưởng thu nhập đến hàng triệu lao động, Vinatex và các DN thành viên đã đồng loạt đề nghị Chính phủ cho phép các DN được tổ chức sản xuất, xuất khẩu mặt hàng phục vụ phòng dịch để trang trải một phần năng lực sản xuất trống trong thời đoạn khó khăn này.

Đồng thời cùng thống nhất kiến nghị với Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan cân nhắc việc hỗ trợ cho các DN để có điều kiện trả lương, giữ chân người lao động. Vì nếu NLĐ nghỉ việc kéo dài, các DN vẫn phải duy trì trả mức lương bình quân tối thiểu là hơn 4 triệu đồng/người/tháng.

Đây là bài toán khó đối với các DN vì đặc thù ngành Dệt May là sử dụng đông lao động  (toàn ngành hiện có khoảng gần 3 triệu lao động). Trong giai này các chính sách hỗ trợ của Chính phủ với ngành dệt may như miễn, giãn nợ, giảm lãi suất vay... sớm đi vào thực tế sẽ giúp doanh nghiệp giảm một phần gánh nặng, nhanh chóng ổn định sản xuất, đảm bảo thu nhập người lao động và thực hiện an sinh xã hội