Sơn Trà là một quận ngoại thành, diện tích 60km2, chiều dài 13 km và chiều rộng 5 km, nơi hẹp nhất 2km. Thời xa xưa, Sơn Trà là một hòn đảo gồm 3 ngọn núi nhô cao. Ngọn phía Đông Nam trông như hình con nghê chồm ra biển nên gọi là hòn Nghê. Ngọn phía Tây hình dạng như cái mỏ con diều hâu nên gọi là ngọn Mỏ Diều và ngọn phía Bắc vươn về phía ngọn Ngự Hải bên kia cửa biển dài như cổ ngựa nên gọi là ngọn Cổ Ngựa. Theo thời gian, dòng nước biển chảy ven bờ đã tải phù xa đến bồi đắp, tạo thành dải đất chạy từ đất liền ra đảo. Bán đảo Sơn Trà hình thành từ đó. Cùng với hệ thống núi non của Hải Vân sơn ở phía Bắc, bán đảo Sơn Trà ở phía Nam vây lại thành hình cánh cung, tạo nên vũng biển mang tên Vũng Sơn Trà, hay còn gọi bằng nhiều tên khác khá quen thuộc như Vũng Tiên Sa, Vũng Thùng, Vũng Hàn, Vũng Đà Nẵng. Vũng Sơn Trà tuy rộng nhưng sâu và kín đáo, mặt nước phẳng lặng và trong xanh. Cảng Liên Chiểu và Tiên Sa đều nằm trong vũng này và có thể đón nhận các tầu biển có tải trọng trên 20.000 tấn ra vào và neo đậu dễ dàng.
Vì bán đảo Sơn Trà có vị trí đặc biệt có thể kiểm soát cả một vùng lãnh hải rộng lớn và là phên đậu che chắn cho Đà Nẵng và đất Quảng Nam trù phú, cho nên, thời nhà Nguyễn đã có quân lính đến chấn đóng ở đây. Thời Minh Mạng đã cho xây “pháo đài phòng hải” để kiểm soát mặt biển. Đầu năm 1858, liên quân Pháp và Tây Ban Nha thình lình tấn công đánh chiếm bán đảo Sơn Trà, mở màn cho chiến tranh Việt – Pháp sau này. Dưới thời Mỹ – Nguỵ, bán đảo Sơn Trà đã trở thành một pháo đài phòng thủ kiên cố của chúng với quân cảng Tiên Sa, đài ra đa và căn cứ pháo binh cũng nhiều phương tiện chiến trạnh hiện đại khác. Mặc dù trải qua thời kỳ chiến tranh khốc liệt, thảm thực vật rừng bị tàn phá nặng nề, vậy mà rừng nguyên sinh trên bán đảo vẫn còn nguyên vẹn, là một bảo tàng thiên nhiên về cuộc sống hoang dã, nằm sát nách một đô thị phồn hoa.
Sơn Trà có gần 4.000 ha rừng, trong đó một phần là đất đồi đang được phủ thêm loại cây công nghiệp. Có người đã ví Sơn Trà như một buồng phổi khổng lồ cung cấp dưỡng khí cho thành phố Đà Nẵng. Sơn Trà là nơi giao lưu giữa hai hệ động vật và thực vật tiêu biểu của hai miền Nam-Bắc. Trong rừng nguyên sinh này có 289 loại thực vật bậc cao thuộc 217 chi, 90 họ. Còn về động vật, ở đây là nơi quần cư của họ hàng nhà khỉ, với khoảng hơn 400 con vọc và nhiều loài khỉ đuôi dài. Ngoài ra, còn có chồn, hoẵng, lợn rừng, gà rừng và ngày xưa còn có cả hươu nai nữa!
Núi Sơn Trà cao đến gần 700m, đứng từ trung tâm thành phố Đà Nẵng trông lên thật “chót vót chín tầng mây”. Gió biển Đông thổi qua núi lồng lộng, đưa mây tích tụ quanh núi, người trong vùng hễ thấy mây đen ùn lên núi thì biết trời sắp đổ mưa. Núi Sơn Trà xưa nay được xem như đài khí tượng thiên nhiên của nhân dân quanh vùng. Sơn Trà từ lâu đã đi vào văn học dân gian với những câu ca thắm đượm tình yêu đôi lứa:
Chiều chiều mây phủ Sơn Trà,
Lòng ta thương bạn nước mắt và lộn cơm.
Đứng trên núi Sơn Trà có thể ngắm nhìn được toàn cảnh bốn bề. Xa xa về hướng Nam là Ngũ Hành Sơn lô nhô năm ngọn giữa biển cát mênh mông, phía Đông Nam là Cù Lao Chàm nhấp nhô trên sóng nước, phía Tây là phố thị sầm uất với con sông Hàn thướt tha dải lụa, phía Bắc là dãy Hải Vân Sơn chạy dài ra ngoài biển.
Nếu du khách đi từ trung tâm Thành phố về hướng Đông Bắc để đến bán đảo Sơn Trà, khi được nửa đường thì rẽ sang tay trái ra thương cảng Đà Nẵng, tàu thuyền tấp nập. Đi tiếp gần đến chân núi thì gặp ngã ba, rẽ theo tay trái chừng 4km nữa là đến cảng Tiên Sa, hoặc rẽ sang tay phải để ra cảng cá Mân Thọ.
Bán đảo Sơn Trà ngày nay, vẫn còn hoang sơ và có hàng loạt bãi tắm thật thơ mộng trải dài hàng chục kilômét. Du khách có thể đi từ cảng Tiên Sa ngược lên hướng Bắc sẽ gặp bãi Tiên Sa. Theo truyền thuyết, ngày xưa có nàng tiên từ trên trời xuống đi dạo và tắm mát ở đây, nên mới có tên Tiên Sa. Nếu đi xuống phía Nam thì gặp các bãi Xếp, bãi Bụt và bãi Nam thật quyến rũ, cảnh thần tiên hiện ra trước mắt. Duy chỉ có bãi Bắc thì chỉ đến được bằng đường thuỷ. Bãi tắm ở đây thật hoang sơ, vắng vẻ. Bãi rộng lớn, cát trắng phau, phơi dưới ánh nắng chói chang của mùa hè. Bãi Bắc tuy có đẹp nhưng đành cam chịu số phận hẩm hiu, bởi núi rừng vây toả.
Tiềm năng du lịch biển và du lịch sinh thái của bán đảo Sơn Trà đang được ngành Du lịch đầu tư khai thác. Nhiều dự án xây dựng khu du lịch ở bãi Bắc, bãi Nam, ở vùng suối Đá và ở làng Nam Thọ sẽ được hoàn thành và trong tương lai sẽ thu hút nhiều du khách đến tham quan, nghỉ ngơi, giải trí.
Nếu có dịp, mời bạn hãy đến với khu du lịch nổi tiếng này.
