Kết thúc tuần từ ngày 24 – 28/3/2014, chỉ số giá gạo trắng xuất khẩu trung bình trên toàn cầu – Oryza White Rice Index – đã chạm mức 451 USD/tấn, giảm 6 USD/tấn so với tuần trước, giảm 10 USD/tấn so với cùng kỳ tháng 2/2014 và thấp hơn 30 USD/tấn so với cùng kỳ năm 2013.
Chỉ số giá gạo trắng xuất khẩu trung bình trên toàn cầu - Oryza White Rice Index (tháng 6/2011 - tháng 2/2014) (Nguồn: oryza.com)
Trong tuần qua, việc giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ và Pakistan tăng lên đã phần nào bù lại việc giá gạo xuất khẩu của Việt Nam và Thái Lan giảm xuống. Giá gạo trắng chất lượng cao xuất khẩu của Thái Lan đã giảm mạnh tới 25 USD/tấn trong tuần vừa qua. Các dữ liệu cho thấy hiện giá gạo Thái Lan đã giảm xuống ngang bằng với giá các loại gạo Châu Á khác; tốc độ xuất khảu gạo của Thái Lan trong năm nay đã tăng lên. Điều này cho phép Thái Lan dần lấy lại thị phần xuất khẩu vốn bị mất vào phía Việt Nam, Ấn Độ và Pakistan trong những năm gần đây.
Giá cước vận tải biển cùng với việc giá gạo xuất khẩu Châu Á giảm xuống đã giúp lượng gạo xuất khẩu sang khu vực Tây bán cầu tăng lên. Tuy nhiên, các nhà kinh tế học cho rằng hiện tượng này chỉ là nhất thời, việc kiểm dịch thực vật và thị hiếu của người tiêu dùng tại khu vực Tây bán cầu sẽ khiến việc này khó kéo dài trên thị trường gạo toàn cầu.
Theo báo cáo tháng 3/2014 về mặt hàng gạo của Hiệp hội ngũ cốc quốc tế (IGC), IGC dự báo sản lượng gạo trên toàn cầu trong niên vụ 2013/14 sẽ đạt 473,6 triệu tấn, tăng nhẹ so với mức 473,2 triệu tấn được dự báo vào hồi tháng 2/2014. Do sản lượng gạo tại Trung Quốc và Brazil tăng lên. IGC cũng đã nâng mức dự báo xuất khẩu gạo của một số quốc gia trong niên vụ 2013/14. Theo đó, xuất khẩu gạo của Ấn Độ được dự báo sẽ đạt 9,8 triệu tấn (so với mức 9,7 triệu tấn được dự báo vào tháng 2/2014); Thái Lan: 7,8 triệu tấn và Việt Nam: 7,1 triệu tấn. Tổng lượng gạo được nhập khẩu trên toàn cầu trong niên vụ 2013/14 được IGC dự báo sẽ đạt 38,7 triệu tấn, tăng so với mức 38,5 triệu tấn được dự báo trong tháng 2/2014. Nguyên nhân, nhu cầu về gạo tại Trung Quốc, Philippines, Indonesia, Nigeria và Cameroon tăng lên.
Thái Lan
Kết thúc tuần từ ngày 24 – 28/3/2014, giá gạo 5% tấm Thái Lan đã đạt 380 USD/tấn, giảm mạnh 25 USD/tấn so với tuần trước, giảm 50 USD/tấn so với cùng kỳ tháng 2/2014 và thấp hơn 160 USD/tấn so với cùng kỳ năm 2012.
Văn phòng kinh tế nông nghiệp Thái Lan (OAE) dự báo sản lượng thóc của Thái Lan trong năm 2014 sẽ đạt 38,8 triệu tấn, không đổi so với mức sản lượng trong năm 2013 mặc dù diện tích canh tác lúa gạo đã giảm 2%.
Các quan chức đại diện Vụ ngoại thương Thái Lan trong tuần qua đã đến Iraq để xúc tiến hoạt động xuất khẩu gạo Thái Lan vào nước này. Thái Lan đang phải đối mặt với các lời phàn nàn từ phía Iraq về chất lượng gạo xuất khẩu và khối lượng gạo xuất khẩu được chuyển giao; Iraq hiện đã ngừng nhập khẩu gạo từ Thái Lan. Trong ngày 28/3, hãng tin Bloomberg dẫn lời Vụ trưởng Vụ ngoại thương Thái Lan cho biết những lời phàn nàn của Iraq đã được giải quyết, Iraq đang quan tâm đến việc nhập khẩu gạo từ Thái Lan và sẽ cho phép Thái Lan tham gia các cuộc đấu thầu mua gạo sắp tới.
Ấn Độ
Giá gạo 5% tấm Ấn Độ trong ngày 28/3/2014 đã tăng 5 USD/tấn so với tuần trước, lên mức 430 USD/tấn; tăng 10 USD/tấn so với cùng kỳ tháng 2/2014. Tuy nhiên, mức giá này vẫn thấp hơn 15 USD/tấn so với cùng kỳ năm 2013.
Pakistan
Giá gạo 5% tấm Pakistan trong ngày 28/3/2014 cũng đã tăng 5 USD/tấn so với tuần trước, đạt mức 410 USD/tấn; tăng 10 USD/tấn so với cùng kỳ tháng 2/2014 và giảm 20 USD/tấn so với cùng kỳ năm 2013.
Đồng Rupee Pakistan đã tiếp tục tăng lên so với đồng USD; tính từ đầu tháng 3/2014 đến nay, đồng Rupee Pakistan đã tăng 7% so với đồng USD. Việc đồng Rupee Pakistan tăng giá khiến sức cạnh tranh của gạo Pakistan giảm xuống trên thị trường gạo quốc tế. Trang oryza.com nhận định xuất khẩu gạo của Pakistan sang Trung Quốc có thể giảm chậm xuống nếu đồng Rupee tiếp tục tăng giá.
Các thị trường khác
Giá gạo 5% tấm Campuchia trong ngày 28/3/2014 đã được giữ không đổi so với tuần trước; đạt mức 455 USD/tấn, ngang bằng mức giá trong cùng kỳ tháng 2/2014.
Rwanda hện đang xem xét đưa ra những hạn chế về việc nhập khẩu gạo như đánh thuế nhập khẩu gạo ở mức cao nhằm khuyến khích sản xuất lúa gạo trong nội địa nước này. Hiện các loại gạo được sản xuất tại Rwanda đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt về giá của các loại nhập khẩu đến từ Châu Á.
Nigeria cũng đang tìm cách gia tăng sản xuất lúa gạo trong nội địa bằng cách khuyến khích việc cải thiện cơ sở vật chất của các cơ sở chế biến gạo tư nhân. Chính sách hạn chế nhập khẩu gạo của Nigeria đã dẫn đến sự bùng phát của hoạt động buôn lậu gạo qua biên giới Nigeria với các quốc gia láng giềng như Benin. Nigeria đang đặt mục tiêu tự cung tự cấp gạo vào năm 2015.
Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, lượng gạo được Trung Quốc nhập khẩu trong 2 tháng đầu năm 2014 đã giảm 20% so với cùng kỳ năm 2013, xuống mức 338.700 tấn. Tuy nhiên, lượng gạo được Trung Quốc nhập khẩu trong riêng tháng 2/2014 đạt 139.000 tấn, tăng 15% so với tháng 2/2013.
