Theo nghiên cứu, sự ra đời của Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) trong năm tới sẽ hỗ trợ thúc đẩy tăng tưởng GDP của Việt Nam thêm 14,5% và tăng trưởng việc làm thêm 10,5% vào năm 2025.
Trên quy mô tổng thể, hội nhập kinh tế sẽ giúp tạo thêm 14 triệu việc làm ở khu
vực ASEAN và cải thiện đời sống của 600 triệu người dân hiện sinh sống trong
khu vực.
Theo Hiến chương ASEAN có hiệu lực từ 12/2008, mục tiêu xây dựng một Cộng đồng ASEAN trên nền tảng ba trụ cột: Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), Cộng đồng An ninh - Chính trị ASEAN (APSC) và Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN (ASCC). Theo đó, Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), dự kiến sẽ được thành lập vào cuối năm 2015, được coi là một bước ngoặt đánh dấu sự hòa nhập toàn diện các nền kinh tế Đông Nam Á, hòa nhập nền kinh tế của 10 quốc gia thành viên thành một khối sản xuất thương mại và đầu tư, tạo ra thị trường chung của một khu vực có dân số 600 triệu người và GDP hàng năm khoảng 2.000 tỉ USD. AEC sẽ cho phép các lao động có tay nghề cao, dịch vụ, đầu tư và hàng hóa của 10 quốc gia thành viên của ASEAN được di chuyển tự do hơn trong khu vực.
Theo ông Yoshiteru Uramoto, Giám đốc ILO khu vực Châu Á – Thái Bình Dương: Báo cáo mới cho thấy Việt Nam sẽ là một trong một số nước hưởng lợi nhiều hơn từ việc hội nhập kinh tế khu vực sâu rộng so với các nước khác do nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc nhiều vào ngoại thương.
Đặc biệt các lĩnh vực như xây dựng, giao thông vận tải,
dệt may và chế biến thực phẩm dự báo được tăng trưởng mạnh mẽ.
Với quyết tâm và nỗ lực, năng suất lao động của Việt Nam có thể tăng hơn gấp
đôi vào năm 2025 so với mức năm 2010.
Ông Tomoyuki Kimura, Giám đốc của ADB
Việt Nam nhận định: Cùng với sự gia tăng của các dòng đầu tư và thương mại, tốc
độ thay đổi cơ cấu kinh tế hướng tới các ngành có giá trị cao hơn sẽ gia tăng
theo . Điều này có thể giúp Việt Nam cạnh tranh trên thị trường toàn cầu dựa
trên năng suất lao động và kỹ năng nghề nghiệp tốt hơn.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng trong giai đoạn 2010-2025, nhu cầu đối với việc làm
cần tay nghề trung bình nói chung sẽ tăng nhanh nhất, ở mức 28%, và sẽ có thêm
nhiều cơ hội cải thiện cuộc sống của cho hàng triệu người.
Cần thực hiện các biện pháp nâng cao năng suất lao động và chất
lượng việc làm
Theo báo cáo những người tìm việc mà thiếu những kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết sẽ không thể nắm bắt được những cơ hội mới. Hai phần ba số việc làm mới này rất có thể là những công việc chất lượng thấp, “dễ bị tổn thương”, như các lao động tự làm hoặc lao động hộ gia đình.
Báo cáo cũng cho biết, hiện nay, bất chấp sự phát triển kinh tế mạnh mẽ của đất nước, gần một nửa số lao động Việt Nam đang làm việc trong ngành nông nghiệp, lĩnh vực có năng suất lao động, thu nhập và điều kiện lao động còn ở mức thấp điển hình so với một vài nền kinh tế ASEAN khác.
Bà Phạm Thị Hải Chuyền, Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội khẳng định: Việt Nam nhận thức rõ tầm quan trọng của AEC 2015, cũng như những cơ hội và thách thức đi kèm. Với quyết tâm không để bỏ qua cơ hội hiếm có này, Việt Nam đang nỗ lực hết sức để chuẩn bị hội nhập sâu rộng và đảm bảo rằng mọi người đều được hưởng lợi từ quá trình đó.
Nhóm nghiên cứu đề xuất trong báo cáo 4 giải pháp thực hiện nhằm giúp lao động Việt Nam tận dụng được hết cơ hội từ AEC. Cụ thể: Đầu tiên là việc thực hiện các biện pháp nâng cao năng suất lao động và chất lượng việc làm trong ngành nông nghiệp và đa dạng hóa công việc trong các ngành chế tạo mới, trong khi vẫn tiếp tục hỗ trợ ngành dệt may.
Thứ hai, cần mở rộng độ bao phủ phúc lợi xã hội, trong đó có cơ chế bảo hiểm thất nghiệp trên toàn quốc. Biện pháp này sẽ góp phần giảm bớt những tác động của chuyển dịch cơ cấu và hỗ trợ người lao động chuyển sang làm việc ở các ngành với năng suất cao hơn.
Thứ ba, cần củng cố hệ thống đào tạo phát triển kỹ năng, tập trung cải thiện giáo dục trung học và đào tạo nghề để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với lao động có kỹ năng trung bình.
Các hệ thống thương lượng tập thể mới cũng đang là một yêu cầu bức thiết để tạo ra môi trường kinh doanh bền vững hơn. Điều này góp phần đảm bảo rằng tăng năng suất lao động đi kèm tiền lương cao hơn và điều kiện làm việc tốt hơn, đồng thời đảm bảo một thị trường nội địa vững mạnh.
Cuối cùng, cần cải thiện công tác bảo vệ nhóm lao động di cư và các hệ thống phục vụ việc công nhận kỹ năng của họ, đặc biệt là ở những ngành nghề mà trong đó các lao động với kỹ năng thấp và trung bình chiếm tỷ lệ cao như xây dựng.
