Trong chương trình công tác tại tỉnh Bắc Kạn, sáng 16/7, làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Kạn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ rõ, Bắc Kạn phải phát triển kinh tế, tập trung vào 2 đột phá là kinh tế rừng và du lịch. Trong đó, phát triển kinh tế rừng với 3 mũi nhọn là bán chứng chỉ carbon, phát triển điện sinh khối và công nghiệp dược liệu; phát triển du lịch trên nền tảng cảnh quan tươi đẹp, hùng vĩ và bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn.
Những chuyển biến tích cực
Theo báo cáo của tỉnh, sau hơn 26 năm tái lập, Bắc Kạn đã có những đổi thay toàn diện. Cơ cấu kinh tế chuyển dần từ sản xuất nông nghiệp sang công nghiệp, xây dựng, dịch vụ - du lịch. Khu vực đô thị, nông thôn có nhiều thay đổi, kết cấu hạ tầng từng bước được đầu tư, xây dựng đáp ứng nhu cầu của người dân.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 2 năm 2021 - 2022 đạt 5,02%, trong đó năm 2021 tăng 4,05%, cao hơn mức tăng 2,58% của cả nước; năm 2022 tăng 6,01%, gần bằng mức tăng 8,02% của cả nước.
Tăng trưởng GRDP 6 tháng đầu năm 2023 ước đạt 5,7%, xếp thứ 34/63 cả nước và đứng thứ 6/14 tỉnh trung du và miền núi Bắc Bộ. Chuyển dịch cơ cấu giữa các nhóm ngành kinh tế tiếp tục theo chiều hướng và định hướng chung.
Hiện, nông, lâm nghiệp của tỉnh phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, mở rộng liên kết và nâng cao chuỗi giá trị gắn với xây dựng nông thôn mới. Tốc độ tăng trưởng 6 tháng đầu năm ước đạt 5,25%. Tỷ lệ che phủ rừng đạt 73,35%.
Công nghiệp tiếp tục phục hồi và phát triển, trong 6 tháng đầu năm tăng trưởng 10,8%. Khu vực dịch vụ 6 tháng đầu năm tăng 5,14%. Thương mại phát triển khá, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng đều qua các năm. Du lịch phục hồi nhanh, 6 tháng đầu năm đón 571.000 lượt khách, gấp 2,5 lần so với cùng kỳ, đạt 74% kế hoạch năm; tổng doanh thu từ khách du lịch đạt 400 tỷ đồng.
Hệ thống kết cấu hạ tầng được quan tâm đầu tư; kết cấu hạ tầng nông thôn được đầu tư bằng nhiều nguồn vốn gắn với thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Một số dự án giao thông kết nối vùng, phục vụ phát triển du lịch được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, như tuyến đường thành phố Bắc Kạn - hồ Ba Bể kết nối Na Hang (Tuyên Quang); cải tạo, nâng cấp các tuyến đường Quảng Khê - Khang Ninh, huyện Ba Bể; xây dựng hạ tầng giao thông quanh hồ Ba Bể để khai thác du lịch, chuẩn bị đầu tư tuyến Quốc lộ 3 mới từ Chợ Mới đến thành phố Bắc Kạn.
Cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, chuyển đổi số đạt nhiều kết quả; nhiều chỉ số tăng và được đánh giá cao. Chỉ số PCI năm 2022 đạt 65,15 điểm, tăng 13 bậc, đứng thứ 35/63 tỉnh, thành phố, nằm trong nhóm các tỉnh có chất lượng điều hành kinh tế khá của cả nước. Chỉ số PAPI năm 2022 tăng 4 bậc, xếp thứ 30/63 tỉnh, thành phố.
Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, lao động được quan tâm; triển khai hiệu quả công tác bảo đảm an sinh xã hội. Giảm nghèo được chú trọng, tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm bình quân 2,07%/năm; triển khai hiệu quả chương trình hỗ trợ nhà ở cho các hộ nghèo khó khăn. Duy trì đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non, phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3, phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 1, giữ vững phổ cập giáo dục xóa mù chữ.
Bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh Bắc Kạn còn nhiều khó khăn, nhất là về kết cấu hạ tầng, mạng lưới giao thông chưa hoàn thiện, giao thương thiếu thuận lợi; việc giải ngân vốn đầu công, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm; hàng nghìn thôn, bản người dân chưa được dùng điện lưới quốc gia; tỷ lệ hộ nghèo còn cao, chiếm 24,7% hộ dân toàn tỉnh.
Để vượt qua khó khăn, thách thức, tiếp tục phát triển, Bắc Kạn kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương xem xét hỗ trợ tỉnh một số cơ chế, chính sách về đầu tư phát triển hạ tầng giao thông nội tỉnh và kết nối liên vùng, quốc gia; cấp điện cho các thôn, bản chưa có điện; cơ chế, chính sách quản lý, phát triển rừng; cơ chế phát triển khu công nghiệp, thu hút đầu tư ngoài ngân sách…
Tạo lợi thế cạnh tranh từ những tiềm năng khác biệt
Tỉnh Bắc Kạn có vị trí địa lý trung tâm của vùng trung du và miền núi phía bắc, có diện tích tự nhiên hơn 4.800 km2; dân số hơn 320.000 người; mật độ dân số khoảng 67 người/km2; đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 88%.
Tài nguyên thiên nhiên đa dạng, thích hợp cho sản xuất nông lâm nghiệp, trồng cây công nghiệp, cây ăn quả và phục hồi rừng. Mạng lưới sông ngòi tương đối phong phú. Bắc Kạn là đầu nguồn của 5 con sông lớn của vùng Đông Bắc (sông Lô, sông Gâm, sông Kỳ Cùng, sông Bằng, sông Cầu).
Đất nông nghiệp chiếm 85%; đất phi nông nghiệp chiếm 4,35%; đất chưa sử dụng chiếm 10,65%. Đất đai tương đối màu mỡ, nhiều nơi tầng đất dày, có lượng mùn cao.
Diện tích rừng tự nhiên lớn, tỉ lệ che phủ rừng đạt 73,35%, cao nhất cả nước. Ngoài khả năng cung cấp gỗ, tre nứa, rừng ở Bắc Kạn còn nhiều loại động vật, thực vật quý hiếm, có giá trị và được coi là một trung tâm bảo tồn nguồn gen thực vật của vùng Đông Bắc.
Tỉnh có tiềm năng, lợi thế phát triển một nền nông nghiệp sinh thái, tạo ra các sản phẩm tập trung phục vụ tiêu dùng và xuất khẩu với khí hậu thuận lợi để phát triển cây trồng, vật nuôi đa dạng, nhất là cây công nghiệp, cây ăn quả, chăn nuôi đại gia súc.
Tiềm năng phát triển du lịch, nhất là du lịch trải nghiệm, tham quan, khám phá, du lịch cộng đồng… với những phong tục tập quán phong phú, đa dạng của 7 dân tộc (Tày, Nùng, Kinh, Dao, Mông, Hoa, Sán Chay), biểu trưng nhất là văn hóa Tày Nùng. Đặc biệt, tỉnh có hồ Ba Bể nổi tiếng - "viên ngọc xanh giữa đại ngàn Việt Bắc", di tích quốc gia đặc biệt, hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam và là 1 trong 20 hồ nước ngọt lớn nhất thế giới.
Tỉnh là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, có nhiều địa danh nổi tiếng trong kháng chiến chống Pháp, được xếp hạng là di tích lịch sử cấp Quốc gia. Con người Bắc Kạn cần cù, chịu khó, năng động, sáng tạo chân thành, thân thiện, mộc mạc, hiếu khách.
Trên cơ sở phân tích tiềm năng thế mạnh, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của tỉnh, Thủ tướng cho rằng, Bắc Kạn có nhiều khó khăn, song có nhiều thuận lợi, vấn đề là phải có tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận, giải quyết vấn đề và với tinh thần tự lực, tự cường thì thời gian tới Bắc Kạn sẽ phát triển.
Thủ tướng chỉ rõ, Bắc Kạn phải phát triển kinh tế, tập trung vào 2 đột phá là kinh tế rừng và du lịch. Trong đó, phát triển kinh tế rừng với 3 mũi nhọn là bán chứng chỉ carbon, phát triển điện sinh khối và công nghiệp dược liệu; phát triển du lịch trên nền tảng cảnh quan tươi đẹp, hùng vĩ và bản sắc văn hóa dân tộc.
Theo Thủ tướng, nguồn lực và thời gian có hạn, trong khi yêu cầu thì phải kịp thời, phải nhanh, chất lượng, cho nên phải triển khai có trọng tâm, trọng điểm và đột phá để phát triển; phát triển phải gắn với công bằng và tiến bộ xã hội...
"Bắc Kạn có nhiều khó khăn nhưng cũng không ít thuận lợi, có điều kiện để phát triển. Tôi lạc quan về sự phát triển của Bắc Kạn, nhưng điều đó phụ thuộc vào tư duy, cách tiếp cận, phương pháp luận giải quyết các vấn đề thực tiễn phù hợp với tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của tỉnh", Thủ tướng chia sẻ.
Cần quy hoạch và phát triển kết cấu hạ tầng
Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tỉnh Bắc Kạn tiếp tục quán triệt, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; triển khai thực hiện hiệu quả mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong Kế hoạch 5 năm, Chiến lược 10 năm; Nghị quyết 96/NQ-CP và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII.
Tỉnh phải làm tốt công tác quy hoạch và phát triển kết cấu hạ tầng, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm và ưu tiên của tỉnh. Khẩn trương hoàn thành và trình phê duyệt quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Bắc Kạn chú trọng đầu tư phát triển hạ tầng giao thông nội tỉnh, liên tỉnh và liên vùng; thúc đẩy đầu tư công; xây dựng các cụm, khu công nghiệp.
Tỉnh Bắc Kạn tập trung phát triển ngành nông nghiệp hiệu quả, bền vững, làm trọng tâm thúc đẩy nền kinh tế; khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh về tài nguyên đất đai, khí hậu, nguồn nước sạch, đa dạng sinh học để sản xuất hàng hóa nông sản theo hướng tập trung, mở rộng quy mô sản xuất, bảo đảm môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu; mở rộng liên kết sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao chuỗi giá trị, tăng thu nhập, thúc đẩy phát triển nông thôn mới; phát triển nông - lâm nghiệp gắn với hoạt động du lịch; phát triển các sản phẩm đặc sản bản địa, sản phẩm chủ lực, OCOP, sản phẩm hữu cơ.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tỉnh tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện các đề án, nhiệm vụ khuyến công; đôn đốc các dự án, nhà máy đi vào hoạt động, đẩy nhanh tiến độ xây dựng hạ tầng kỹ thuật các cụm công nghiệp, sớm có quỹ đất sạch thu hút các dự án đầu tư; quan tâm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các cơ sở sản xuất công nghiệp; tăng cường thu hút các dự án đầu tư; chú trọng tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư công và dự án đầu tư ngoài ngân sách.
Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã quảng bá thương hiệu, giới thiệu sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh và khả năng tham gia các sàn giao dịch thương mại điện tử; tăng cường kết nối giao thương với khu vực phía Bắc và Bắc Trung Bộ.
Bắc Kạn tập trung đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, “chọn đúng, chọn trúng” để thúc đẩy phát triển du lịch; xây dựng mô hình thí điểm phát triển “Điểm du lịch cộng đồng”; tăng cường tổ chức các sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch gắn với phát huy các di sản văn hóa truyền thống của tỉnh; tiếp tục tổ chức quảng bá xúc tiến du lịch; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ du lịch thông minh.
Chú trọng phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội, bảo vệ môi trường, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân, nhất là đời sống đồng bào dân tộc thiểu số. Coi trọng công tác đào tạo nhân lực, nhất là trong các lĩnh vực thế mạnh của tỉnh, phối hợp cùng các bộ ngành xây dựng, phát triển trường cao đẳng đa ngành, đa nghề, chú trọng hình thức cử tuyển với đồng bào dân tộc thiểu số. Gìn giữ và phát huy những di sản văn hóa, giá trị văn hóa truyền thống, đặc trưng của các dân tộc và con người Bắc Kạn.
