- Thưa ông, phương án của Bộ trình có điểm gì khác so với phương án EVN đề xuất?
- Cả hai phương án đều tuân theo tiêu chí theo lộ trình đã được phê duyệt. Tuy nhiên, EVN muốn tăng sớm hơn và cao hơn mức của bộ. Phương án của bộ phải căn cứ bằng giá trong nước, sức chịu đựng của DN. Một điểm đáng chú ý là dầu thô đang tụt giá sẽ ảnh hưởng đến giá các năng lượng khác. Nhà máy điện chạy dầu, nếu giá dầu xuống thì cũng dễ tính toán, tất nhiên giá dầu không thể xuống mãi.
- Tăng giá điện hiện nay là theo lộ trình, nhưng nhu cầu đang giảm thì việc tăng giá có cần phải tính toán lại?
- Không phải như thế. Hiện tại, ngành điện có nhiều nhà máy thủy điện giá rẻ lại đã hết khấu hao, nếu chỉ sử dụng nguyên thủy điện không thì lời rất nhiều. Nhưng các nhà máy nhiệt điện mới vào như Cà Mau lại bán điện với giá 8 cent mà thị trường mình đang bán lẻ tiêu thụ hơn 5 cent thì bị lỗ 3 cent.
Điều này bắt buộc phải lấy thủy điện bù cho nhiệt điện nhất là nhiệt điện mới. Nhưng bù cũng có mức độ, nếu bù nhiều mà ngành điện bị âm thì không khuyến khích các nhà đầu tư, về lâu dài sẽ thiếu điện triền miên. Cho nên phải tăng giá điện chứ không thể chỉ nhìn trước mắt.
- Bộ có tính toán những tác động của tăng giá điện đến với đời sống và sản xuất không thưa ông?
- Khi tính để tăng giá điện Bộ cũng đã cân nhắc rất kỹ. Hiện nay, giá điện trên thế giới bình quân 7 cent nếu mình tăng ngay 7 cent thì DN và người tiêu dùng không chịu được. Vì vậy phải nâng dần lên. Thực tế, cách đây gần 10 năm mình bán 5,6 cent nhưng do USD trượt giá bây giờ giá thực tính theo USD chỉ còn 5 cent. Nếu giá điện tăng khoảng trên dưới 7% thì cũng trên 5 cent thôi.
- Có khả năng hoãn tăng giá điện trong năm 2009 không thưa ông?
- Chính phủ yêu cầu Bộ Xây dựng đề án, chúng tôi đã làm rồi và đang chờ ý kiến của Thủ tướng và thường trực Chính phủ. Theo tôi nghĩ, năm 2009 sẽ là năm rất khó khăn nên càng phải tính toán thận trọng hơn vì không sẽ càng khó khăn để đạt mục tiêu đề ra.
Hiện nay đang triển khai gói kích cầu tiêu dùng, sản xuất nếu Chính phủ mạnh tay nới rộng kích cầu đầu tư, thì giá điện có thể vào như lộ trình, nếu nguồn lực hạn chế thì có thể lui đến một thời gian nữa. Lộ trình chúng ta dự kiến là quý 1/2009.
- Trong khi chúng ta đang kêu gọi kích thích tiêu dùng, việc tăng giá điện có thể khiến các mặt hàng khác tăng giá... liệu điều này có gì mâu thuẫn?.
- Nếu nhìn trực diện thì có vẻ như mâu thuẫn vì đang yêu cầu kích thích tiêu dùng nghĩa là phải giảm nhưng bây giờ lại tăng giá. Tuy nhiên, điều đó cũng không hoàn toàn đúng vì nếu tăng giá điện 8% thì vào giá chỉ tăng rất ít vì điện chỉ chiếm mấy phần trăm giá thành sản xuất thôi.
- Bộ có tính toán nào về việc tăng giá điện khiến GDP giảm không?
- Có, chắc chắn là phải tính toán điều này.
- Xin cảm ơn ông.
