Triển khai, hoàn thiện hệ thống giám sát và chẩn đoán trạng thái thiết bị theo thời gian thực để phát triển hệ thống truyền tải điện thông minh là mục tiêu quan trọng trong lộ trình thực hiện Chiến lược phát triển Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2040.
Cuối tháng 1 vừa qua, Công ty Truyền tải điện 3 (PTC3) đã phối hợp với Công ty CP Máy tính - Truyền thông - Điều khiển 3C (3C) tổ chức nghiệm thu, đóng điện và đưa vào vận hành thiết bị giám sát máy biến áp AT1 Trạm biến áp 500 kV Hiệp Hòa. Đây là hạng mục công trình cuối cùng của dự án “Trang bị 4 bộ giám sát, đánh giá tổng quan bản thể máy biến áp 500 kV tại trạm 500 kV Phú Lâm, Pleiku 2, Đà Nẵng, Hiệp Hòa” do Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) làm chủ đầu tư, PTC3 thay mặt EVNNPT quản lý dự án.
Hệ thống MS 3000 do hãng GE (GE Grid Solutions) sản xuất tại CHLB Đức cho phép giám sát và chẩn đoán tình trạng máy biến áp theo thời gian thực nhằm mục tiêu phát hiện sớm các khiếm khuyết và các rủi ro hư hỏng, ngăn ngừa sự cố máy biến áp gây ra việc gián đoạn, ngừng cung cấp điện không mong muốn cũng như giảm thiểu sự cố lớn kèm theo rủi ro môi trường thông qua việc giám sát, đánh giá tình trạng của máy biến áp và các bộ phận của nó. Hệ thống MS 3000 cũng tích hợp các chức năng của thiết bị giám sát dầu cách điện online đã có sẵn, cho phép tối ưu hóa chi phí bảo dưỡng máy biến áp theo tình trạng thực tế, chuyển từ chế độ bảo trì tìm lỗi - sửa theo thời gian - sang chế độ bảo trì theo tình trạng thiết bị nhằm góp phần kéo dài tối đa tuổi thọ máy biến áp.
Hệ thống MS 3000 được kết nối thông qua mạng WAN của EVNNPT để quản lý tập trung bằng phần mềm Percetion Server đã được đầu tư trong dự án trang bị thiết bị giám sát dầu online cho các máy biến áp và kháng đầu 500kV.
Theo đó, để đảm bảo lưới truyền tải điện vận hành an toàn, liên tục, ổn định với chi phí sửa chữa, bảo dưỡng tối ưu, một trong những vấn đề đặt ra là làm thế nào để nâng cao hiệu quả việc giám sát, chủ động phòng ngừa sự cố trong suốt quá trình vận hành của các thiết bị lưới truyền tải điện, đặc biệt là đối với thiết bị quan trọng và có giá trị lớn như máy biến áp. Như vậy,cần thiết phải trang bị một hệ thống có khả năng giám sát và chẩn đoán trạng thái thiết bị theo thời gian thực các thông số kỹ thuật của các máy biến áp nhằm mục tiêu phân tích, đánh giá để sớm ngăn ngừa sự cố.
Dự án Trang bị thiết bị giám sát tổng quan bản thể máy biến áp cho các máy biến áp 500kV do EVNNPT làm chủ đầu tư, Công ty Truyền tải điện 3 (PTC3) thay mặt EVNNPT quản lý dự án là giải pháp góp phần giải quyết vấn đề này, hiện thực hóa quá trình tạo lập hệ thống truyền tải điện thông minh trong lộ trình thực hiện chiến lược phát triển EVNNPT. Đây là lần đầu tiên EVNNPT thí điểm lắp đặt loại thiết bị giám sát với công nghệ tiên tiến, độ tin cậy cao tại 04 trạm biến áp 500kV: Phú Lâm, Pleiku 2, Đà Nẵng và Hiệp Hòa. Hệ thống thiết bị cho phép xuất ra báo cáo vận hành, nội dung riêng biệt cho từng máy biến áp: theo dõi quá tải, quá điện áp, phóng điện cục bộ, tổn hao điện môi của sứ đầu vào, nhiệt độ dầu, nhiệt độ cuộn dây, bộ chuyển nấc phân áp, phân tích hàm lượng khí trong dầu, hệ thống làm mát… và xu hướng của các thông số cần giám sát theo dõi.
Hệ thống có thể giám sát và so sánh sự tương quan giữa các bộ phận không chỉ trong cùng một máy biến áp mà còn nhiều máy biến áp khác nhau được lưu trữ và xử lý trong cùng một thiết bị xử lý thông minh IED, thu thập dữ liệu, quản lý dữ liệu trong suốt vòng đời của thiết bị. Hệ thống này giám sát trực tuyến, toàn diện và thông minh cho máy biến áp, có phần mềm tích hợp các thuật toán tinh vi để phân tích, chuẩn đoán các dữ liệu thu thập được từ các cảm biến khác nhau được lắp trên các bộ phận của máy biến áp từ đó đưa thông tin hữu ích và hỗ trợ người vận hành ra quyết định đúng đắn về thời điểm cần thiết phải bảo dưỡng máy biến áp nên sẽ tối ưu hóa được chi phí bảo dưỡng, sửa chữa thiết bị.
Dự án còn bao gồm công tác đào tạo, huấn luyện nâng cao trình độ chuyên môn và quản lý cho đội ngũ cán bộ kỹ thuật để nắm vững và vận hành công nghệ thiết bị tiên tiến sau chuyển giao.
Việc đưa hệ thống MS 3000 vào vận hành ổn định, tin cậy đã nâng cao hiệu quả công tác giám sát, đánh giá tình trạng vận hành, chẩn đoán sớm các trạng thái hư hỏng tiềm ẩn bên trong máy biến áp nhằm nâng cao độ tin cậy cung cấp điện cũng như giảm thiểu tối đa các thiệt hại về kinh tế do sự cố hư hỏng máy biến áp gây ra. Đây là một trong những ứng dụng công nghệ đột phá trong việc nghiên cứu, phát triển, ứng dụng công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 trong vận hành lưới điện truyền tải, thông qua đó đã góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của EVNNPT.
