Hệ thống máy tính điều khiển tại trạm Tam Kỳ
Thực hiện chỉ đạo của Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT), trong những năm qua Công ty Dịch vụ kỹ thuật truyền tải điện (NPTS) đã đẩy mạnh việc nghiên cứu, ứng dụng, làm chủ khoa học công nghệ, trong đó đề tài “Nghiên cứu xây dựng hệ thống điều khiển tích hợp trạm biến áp treenn nền tảng giao thức IEC 61850 sử dụng phần mềm giám sát điều khiển độc lập” được EVNNPT đánh giá cao, góp phần thiết thực cho việc đảm bảo vận hành an toàn, tăng năng xuất lao động.
Công ty Dịch vụ kỹ thuật Truyền tải điện được thành lập với các nhiệm vụ chính là thí nghiệm, sửa chữa và xử lý sự cố trên hệ thống Truyền tải điện Quốc gia. Để đảm bảo dòng điện luôn được vận hành an toàn, ổn định NPTS đã không ngừng nghiên cứu và áp dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn công tác sản xuất.
Sơ đồ mạng hệ thống DEMO phòng Lab
Nằm trong chuỗi các nghiên cứu khoa học, thực hiện Quyết định số 1345/QĐ-EVNNPT ngày 15/10/2019 của Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia, NPTS đã bắt tay vào việc thực hiện nhiệm vụ KHCN nghiên cứu xây dựng hệ thống điều khiển tích hợp trạm biến áp trên nền tảng giao thức IEC 61850 sử dụng phần mềm giám sát điều khiển độc lập với nhà sản xuất thiết bị do ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Công ty và ông Kiều Văn Minh phó phòng Kỹ thuật An toàn làm đồng chủ nhiệm đề tài.
Đến thời điểm bắt tay vào nghiên cứu, EVNNPT đang quản lý và vận hành 134 trạm biến áp, trong đó có 29 trạm sử dụng điều khiển truyền thống và 105 trạm sử dụng điều khiển tích hợp với nhiều thế hệ khác nhau của các nhà sản xuất khác nhau như ATS, SIEMENS, ABB, ALSTOM, NARI, TOSHIBA.... Việc có nhiều loại hệ thống điều khiển khác nhau dẫn đến khó khăn cho quản lý vận hành và làm chủ công nghệ.
Ngày nay, tiêu chuẩn IEC61850 đã được áp dụng phổ biến cho tự động hóa trạm biến áp. Tất cả các hãng đều sản xuất thiết bị theo tiêu chuẩn IEC61850. Không những thế IEC61850 theo thời gian còn được mở rộng cho tất cả các lĩnh vực năng lượng, bao gồm cả năng lượng gió, mặt trời, nguồn phân tán.... có một chuyên gia về IEC61850 từng phát biểu “ở đâu có điện ở đó có IEC61850”.
Cùng với sự phát triển của IEC61850, các phần mềm hệ thống điều khiển tích hợp trạm biến áp ngày nay không còn phụ thuộc vào nhà sản xuất nữa, các phần mềm (third-party) trở nên phổ biến, nó đáp ứng nhu cầu có thể tích hợp thiết bị của nhiều hãng khác nhau. Việc nghiên cứu, ứng dụng một phần mềm third-party độc lập với nhà sản xuất thiết bị điều khiển bảo vệ để xây dựng hệ thống điều khiển tích hợp trạm biến áp dựa trên nền tảng IEC61850 là rất cần thiết.
Để thực hiện được để tài đó, Chủ nhiệm đề tài cùng các cán bộ thành viên đã thực hiện qua hai giai đoạn là lý thuyết và thực hành.
Phần lý thuyết: nghiên cứu về tiêu chuẩn IEC61850 và xây dựng hệ thống điều khiển bảo vệ tích hợp trạm biến áp dựa trên nền tảng phần mềm zenon Energy Edition của hãng Copa Data (Áo).
Sơ đồ Single Line hệ thống DEMO phòng Lab
Phần thực hành: nhóm nghiên cứu đã sử dụng các rơ le của hãng ABB, Siemens, Toshiba, Schneider có ở phòng Lab để xây dựng hệ thống điều khiển bảo vệ tích hợp dựa trên phần mềm zenon Energy Edition vận hành song song với hệ thống SICAM PAS của Siemens và nghiệm thu phần giám sát, điều khiển, tín hiệu cảnh báo Alarm, Event của 03 ngăn lộ tại phòng Lab trên hệ thống mới, đối chiếu với hệ thống SICAMPASS của Siemens.
Sau một thời gian nghiên cứu và thực hiện, Đề tài nói trên đã được Tổng tông ty Truyền tải điện Quốc gia Quyết định công nhận kết quả và được đánh giá xếp loại Xuất sắc.
Việc thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu khoa học với đề tài “nghiên cứu xây dựng hệ thống điều khiển tích hợp trạm biến áp trên nền tảng giao thức IEC 61850 sử dụng phần mềm giám sát độc lập với nhà sản xuất có ý nghĩ vô cùng quan trọng đối với việc xây dựng được hệ thống điều khiển bảo vệ tích hợp trạm biến áp độc lập, không phụ thuộc nhà sản xuất.
Có thể tích hợp được thiết bị điều khiển, bảo vệ của nhiều hãng khác nhau; nâng cao hiệu quả quản lý vận hành, năng suất lao động; thời gian bảo trì bảo dưỡng, khắc phục sự cố ngắn; đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng giữa các thiết bị điều khiển bảo vệ của các hãng và tiết kiệm chi phí. Đây cũng là bước đầu trong tiến trình để EVNNPT từng bước làm chủ phần hệ thống điều khiển tích hợp trạm biến áp.
