Thời gian qua thị trường bảo hiểm phát triển nhanh và đã phát sinh một số vấn đề về chất lượng hoạt động tư vấn, dịch vụ chăm sóc, giải quyết quyền lợi cho khách hàng, đặc biệt là bảo hiểm nhân thọ.
Bên cạnh đó, nếu như trước đây thị trường chỉ có kênh đại lý truyền thống, gần đây đã hình thành thêm nhiều kênh phân phối khác, điển hình là kênh phân phối qua ngân hàng (bancassurance). Bộ Tài chính đánh giá, đây là kênh giúp hoạt động khai thác bảo hiểm trở nên đa dạng nhưng cũng tạo ra sự phức tạp và cần phải nhìn nhận lại, chấn chỉnh.
Bộ Tài chính đã tăng cường nhiều giải pháp để chấn chỉnh những mặt trái, sai lệch trong triển khai hoạt động khai thác các sản phẩm bảo hiểm nói chung và kênh bancassurance nói riêng. Trong đó, có các giải pháp hoàn thiện quy định, chuẩn hóa về hợp đồng bảo hiểm nhằm đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.
Đồng thời, bổ sung các quy định nhằm tăng cường trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong quá trình tư vấn, giao kết hợp đồng, đảm bảo tính minh bạch, người dân được tư vấn đúng, đủ thông tin, rõ ràng về sản phẩm.
Cơ quan quản lý Nhà nước cũng tăng cường kiểm tra, giám sát, bổ sung quy định nhằm ngăn chặn tình trạng "ép" mua bảo hiểm qua ngân hàng hoặc tư vấn không đúng về sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư. Quy định hiện hành cũng đã nâng cao trách nhiệm của các tổ chức tín dụng.
Năm 2024, Bộ trưởng Tài chính cho biết, Bộ đã có kế hoạch thanh tra 6 doanh nghiệp bảo hiểm. Trong đó, Bộ sẽ tiến hành thanh tra việc triển khai bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài với 2 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ là Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Mirae Asset Prévoir và Công ty TNHH Bảo hiểm Cathay Life Việt Nam.
Trong năm 2022 và 2023, Bộ Tài chính đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 10/17 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ có triển khai bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Các doanh nghiệp được thanh tra có doanh thu phí bảo hiểm khai thác qua kênh bancassurance chiếm 96,83% tổng doanh thu phí khai thác qua kênh này của cả thị trường bảo hiểm nhân thọ.
Qua thanh tra đã phát hiện các hành vi vi phạm qua kênh bancassurance như sai phạm về ban hành quy trình, quy chế; sai phạm về việc tuân thủ biểu phí sản phẩm, đại lý bảo hiểm không tuân thủ quy định công ty và quy định pháp luật.
Cơ quan thanh tra của Bộ Tài chính đã kiến nghị xử lý về tài chính 21.000 tỷ đồng, trong đó loại ra khỏi chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2021, năm 2022 gần 1.956 tỷ đồng; xử phạt vi phạm hành chính 2 doanh nghiệp bảo hiểm, phạt tiền 310 triệu đồng.
Ngoài ra, cơ quan thanh tra đã đình chỉ hoạt động ký kết hợp đồng bảo hiểm mới khai thác qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có thời hạn; yêu cầu khôi phục lại tình trạng ban đầu đối với hành vi vi phạm.
