Công ty Cổ phần Vật liệu chịu lửa Thái Nguyên là doanh nghiệp chuyên sản xuất, thương mại vật liệu chịu lửa hàng đầu của Việt Nam. Mỗi năm, Công ty sản xuất và tiêu thụ trên 60.000 tấn sản phẩm vật liệu chịu lửa các loại, gần 100.000 tấn vôi luyện kim và đôlômít luyện kim, 30 triệu viên gạch đỏ. Vì là ngành sản xuất vật liệu chịu lửa đặc thù, nên Công ty luôn gặp phải một số vấn đề về môi trường như bụi quá nhiều trong dây chuyền sản xuất, nhất là khu vực máy nghiền hàm, nghiền lăn và trộn ẩm; lượng dầu tiêu tốn cao, tổn thất nhiệt lớn... Nhận thức đúng đắn về vấn đề này, nên bên cạnh các hoạt động đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, giữ vững mức tăng trưởng, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, Công ty còn chủ động đầu tư nhiều tỷ đồng để cải tạo, lắp đặt thiết bị, công nghệ và xây dựng các dự án. Đặc biệt, Công ty đã đầu tư hơn 400 triệu đồng tham gia chương trình sản xuất sạch hơn (SXSH), với các giải pháp nhằm giảm tiêu hao nguyên liệu, năng lượng; nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm; giảm ô nhiễm môi trường và cải thiện điều kiện làm việc của người lao động.
Tháng 9/2008, Công ty khởi động chương trình và bắt đầu triển khai các giải pháp SXSH, xây dựng hệ thống quản lý môi trường đơn giản, tiết kiệm năng lượng và thu hồi nhiệt. Với số vốn đầu tư trên 4 tỷ đồng, Công ty đã ưu tiên đầu tư 3 giải pháp lớn là lắp đặt và lọc thu hồi bụi ở các khu vực có hàm lượng bụi lớn; tận dụng nhiệt thừa 2 lò nung chạy dầu cho hầm sấy bán thành phẩm và nhiệt thừa lò nung khí hóa than cho hầm sấy thành phẩm.
Xử lí bụi
Trước đây, Công ty sử dụng hệ thống hút bụi kiểu nước sủi bọt, tạo nước thải và bùn thải, hoạt động không hiệu quả. Công ty đã áp dụng giải pháp lắp đặt và lọc thu hồi bụi ở các khu vực có hàm lượng bụi lớn bằng cách thay hệ thống lọc bụi khô cho hệ thống lọc bụi ướt; chia nhóm các điểm lắp chụp hút vào các thiết bị lọc riêng rẽ; rũ bụi bằng khí nén ngược chiều... Ước tính, lượng bụi thu hồi được 1.680kg/h, với hàm lượng bụi trung bình 0,04kg/m3. Với giải pháp này, Công ty đã đầu tư lắp đặt dây chuyền 2,8 tỷ đồng. Nếu so sánh với lợi ích do dây chuyền đem lại là 1,34 tỷ đồng/năm, thì chỉ khoảng 2 năm là Công ty sẽ thu hồi được vốn. Dây chuyền đã làm cải thiện toàn diện môi trường làm việc của người lao động và hạn chế đến mức tối đa phát tán bụi ô nhiễm ra ngoài.
Tận dụng nhiệt
Giải pháp tận dụng nhiệt thừa của 2 lò nung chạy dầu cho hầm sấy bán thành phẩm cũng góp phần tiết kiệm đáng kể năng lượng và giảm lượng khí phát thải hiệu quả. Hiện tại, ở khu vực này có lượng nhiệt thừa rất lớn, theo tính toán nhiệt độ thu hồi để đưa sang hầm sấy bán thành phẩm trong khoảng 200-300oC. Công ty đã lắp các thiết bị trao đổi nhiệt, đường ống, các hệ thống quạt gió; khí nóng đưa sang hầm sấy bán thành phẩm bằng đường ống được bảo ôn hoàn toàn. Tổng đầu tư cho dây chuyền này khoảng 1 tỷ đồng, nhưng lợi ích mang lại đạt hơn 1,7 tỷ đồng/năm. Vì vậy, giải pháp này sẽ rất nhanh thu hồi được vốn. Hơn nữa, việc cắt bỏ sử dụng than tiêu tốn cho hầm sấy có ý nghĩa lớn về mặt môi trường, giảm phát thải các chất ô nhiễm vào không khí. Cùng với việc giảm tiêu thụ 620 tấn than mỗi năm, Công ty sẽ giảm phát thải 2.294 tấn CO2, 36 tấn SO2 ra môi trường. Chính vì thế, môi trường cục bộ của công nhân lao động được cải thiện đáng kể.
Giải pháp tận dụng nhiệt thừa lò nung khí hóa than cho hầm sấy thành phẩm được thực hiện bởi nhiệt thừa phía hậu nung của lò rất lớn, trong khi sản phẩm của Công ty vẫn phải dùng than để sấy khô. Công ty đã lắp mới các thiết bị trao đổi nhiệt, đường ống, quạt gió... thu hồi nhiệt dư của lò không làm ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm. Tổng chi phí đầu tư cho giải pháp này khoảng trên 400 triệu đồng, song, mỗi năm lợi ích mang lại trên 260 triệu đồng. Giải pháp đã tận dụng được nhiệt dư, loại bỏ sử dụng chất đốt làm giảm lượng ô nhiễm ra môi trường hàng năm tiết kiệm được được gần 120 tấn than, tương đương giảm 330 tấn C02, 3,2 tấn SO2 phát thải ra môi trường; khí thải ra có nhiệt độ thấp hơn trước nên cải thiện môi trường rõ rệt.
Thấy ngay lợi ích
Sau 01 năm triển khai các giải pháp SXSH, Công ty Cổ phần Vật liệu chịu lửa Thái Nguyên đã đạt được nhiều lợi ích kinh tế, đặc biệt là cải thiện rõ rệt môi trường làm việc của người lao động. Các giải pháp SXSH đã làm tăng hiệu quả sử dụng nguyên vật liệu (khoảng 5%) do hạn chế rơi vãi, định kỳ vệ sinh thu hồi bụi lắng, giảm đáng kể tỷ lệ bán thành phẩm; giảm mức tiêu thụ điện từ 80 kWh/tấn sản phẩm, xuống còn 72 kWh/tấn sản phẩm; giảm mức tiêu thụ dầu FO từ 0,95 tấn/tấn sản phẩm xuống còn 0,945 tấn/tấn sản phẩm. Như vậy, với việc mạnh dạn đầu tư gần 4,3 tỷ đồng vào cải thiện 3 dây chuyền lớn, thực hiện 3 giải pháp SXSH, thời gian hoàn vốn ngắn (dưới 2 năm), môi trường và điều kiện làm việc của Công ty Cổ phần Vật liệu chịu lửa Thái Nguyên đã được cải thiện rõ rệt. Điều đó chứng tỏ, đầu tư cho SXSH là một hướng đi đúng đắn.
