Xuất khẩu cá tra tăng gần gấp đôi
Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam, tháng 1/2024, xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt 165 triệu USD, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, các thị trường chính tiêu thụ nhiều cá tra đều ghi nhận tăng trưởng dương như Hoa Kỳ, Trung Quốc và Hồng Kông, EU, CPTPP,…
Sản phẩm cá tra chủ lực xuất khẩu trong tháng 1/2024 vẫn là phile đông lạnh, với giá trị đạt hơn 131 triệu USD, tăng 87% so với cùng kỳ năm 2023, chiếm 80% tỷ trọng.
Về thị trường tiêu thụ, tháng đầu năm 2024, Trung Quốc và Hồng Kông tiếp tục là thị trường nhập khẩu nhiều nhất từ Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu cá tra sang thị trường này trong tháng 1/2024 đạt 52 triệu USD, tăng gấp 4 lần so với tháng 1/2023 và tăng 65% so với tháng 1/2022. Giá trị xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc và Hồng Kông tháng 1/2024 chiếm 32% trong tổng giá trị xuất khẩu sang các thị trường.
Đặc biệt, trong tháng 1/2024, xuất khẩu sản phẩm cá tra đông lạnh/khô (thuộc mã 03) (trừ cá thuộc mã 0304) sang Trung Quốc tăng mạnh, gấp 6,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Giá trị này thậm chí cao hơn giá trị xuất khẩu sản phẩm cá tra phile đông lạnh thuộc mã 0304 (trừ sản phẩm chả cá và surimi) - sản phẩm chủ lực sang thị trường này trong tháng 1/2023.
Tại thị trường Hoa Kỳ, tháng 1/2024, Hoa Kỳ đã mua 18 triệu USD cá tra Việt Nam, tăng 83% so với cùng kỳ năm ngoái. Hoa Kỳ tăng nhập khẩu hầu hết các sản phẩm cá tra Việt Nam. Sản phẩm cá tra chế biến mặc dù giá trị xuất khẩu sang Hoa Kỳ còn khiêm tốn, tuy nhiên kim ngạch xuất khẩu sản phẩm này cũng ghi nhận tăng 18 lần so với cùng kỳ năm ngoái lên 295 nghìn USD. Thị trường tiêu thụ hơn 17 triệu USD phile cá tra đông lạnh trong tháng 1/2024, tăng 81% so với tháng 1/2023.
Còn khối thị trường EU mua từ Việt Nam gần 13 triệu USD cá tra, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Hà Lan vẫn là quốc gia đứng đầu khối về tiêu thụ cá tra Việt Nam, với gần 4 triệu USD, tăng 16% so với cùng kỳ. Ngoài ra, một số thị trường trong khối cũng ghi nhận tăng trưởng dương nhập khẩu cá tra Việt Nam bao gồm: Hungary tăng gấp 4 lần, Tây Ban Nha, Pháp và Slovenia tăng khoảng 2,5 lần…
Nhiều tín hiệu tích cực cho xuất khẩu cá tra Việt Nam
Đại diện Hiệp hội VASEP dự báo, những biến động của thế giới sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến xuất khẩu cá tra của Việt Nam. Điển hình là những căng thẳng trên Biển Đỏ đang gây ra không ít những khó khăn trong quá trình vận tải hàng hoá xuất khẩu nói chung và hàng thuỷ sản nói riêng khi cược vận chuyển tăng cao. Giá bán đến tay người tiêu dùng tăng cao sẽ ảnh hưởng lớn đến quyết định mua hàng.
Mặc dù vậy, kim ngạch xuất khẩu cá tra tháng đầu năm 2024 được đánh giá là khá tích cực sau khi liên tiếp sụt giảm trong năm 2023. Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ là những thị trường có triển vọng phục hồi trong năm 2024 do tồn kho giảm và nhu cầu tiếp tục gia tăng. Lạm phát “hạ nhiệt”, khả năng chi tiêu tại Hoa Kỳ được dự đoán sẽ cải thiện hơn so với trước đó. Thị trường cá tra tại Trung Quốc dự kiến sẽ “sôi động” hơn nhờ các chính sách hỗ trợ thị trường bất động sản và kích thích tiêu dùng của Chính phủ Trung Quốc trong nửa đầu năm 2024.
Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, tình hình xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Hoa Kỳ và châu Âu sẽ tăng tốc trong thời gian tới do cuối năm 2023, Hoa Kỳ đã ban hành lệnh cấm nhập khẩu diện rộng đối với một số loại thuỷ sản có nguồn gốc từ Nga.
Đồng thời, Hội đồng châu Âu (EC) cũng đã quyết định không cho phép các thuỷ sản có nguồn gốc từ Nga được hưởng ưu đãi miễn thuế trong giai đoạn 2024-2026.
Hồi tháng 11/2023, Liên minh châu Âu cũng quyết định tăng cường kiểm soát việc nhập khẩu các sản phẩm cá từ Trung Quốc để kiếm soát hoạt động đánh bắt phi pháp không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Hiện một số tổ chức và doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam kỳ vọng các động thái trên có thể tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các sản phẩm thuỷ sản của Việt Nam, đặc biệt là cá tra phi lê, tại thị trường Mỹ và châu Âu. Đây là hai thị trường xuất khẩu cá tra trọng điểm của Việt Nam. Trên thực tế, sản lượng xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang châu Âu trong tháng 12/2023 đã tăng 3% so với cùng kỳ năm 2022 và 23% so với tháng 11/2023.
Vừa qua, Công ty CP Vĩnh Hoàn cũng đã công bố kết quả kinh doanh tháng 1/2024 với doanh thu đạt 921 tỷ đồng, tăng 102% so với cùng kỳ năm ngoái và tăng 13% so với tháng 12/2023. Đây là kết quả cao nhất trong vòng 8 tháng trở lại đây. Tất cả các thị trường chính của doanh nghiệp xuất khẩu cá tra này đều ghi nhận mức phục hồi tốt.
Trong đó, doanh thu tại thị trường Trung Quốc, Hoa Kỳ và EU lần lượt tăng 259%, 59% và 33% so với tháng 1/2023. Doanh thu tại thị trường nội địa cũng tăng 137%. Xét về sản phẩm, mảng cá tra đóng góp tới gần một nửa tổng doanh thu với 448 tỷ đồng, tăng 65% so với cùng kỳ.
Đáng chú ý, giá cá tra Việt Nam còn được thúc đẩy từ việc thiếu hụt nguồn cung. Giá cá tra nguyên liệu tăng trừ 25-26.000 đồng/kg năm 2023 lên 28-29.000 đồng/kg đầu năm 2024.
Theo ông Dương Nghĩa Quốc - Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam, xu hướng tăng của giá cá tra hiện “rất tốt” và dự báo giá có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới khi các doanh nghiệp xuất khẩu đang tăng tốc nhập hàng để trả đơn cho đối tác.
Trước những yếu tố cung - cầu của thị trường, Tổng Thư ký Hiệp hội VASEP Trương Đình Hoè cho rằng, các doanh nghiệp cần tập trung vào sản phẩm có giá cả cạnh tranh, bảo đảm chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, đây là vấn đề tiên quyết. Cùng với đó, nghiêm túc tuân thủ các quy định về kinh tế tuần hoàn, tiếp tục đổi mới quy trình sản xuất, ứng dụng công nghệ cao, tập trung chế biến sâu. Lưu ý, tận dụng phụ phẩm chế biến để tạo ra sản phẩm mới và gia tăng giá trị nhằm thúc đẩy thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu.
