Chiều ngày 21/11, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị triển khai Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến 2050.
Hội nghị được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến với sự tham dự của đại diện các đơn vị Cục, Vụ thuộc Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI); đại diện Lãnh đạo các địa phương, Hiệp hội doanh nghiệp logistics...
Chiến lược toàn diện, dài hạn và đồng bộ nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành logistics
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Trần Thanh Hải cho biết: Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 2229/QĐ-TTg ngày 09/10/2025. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một chiến lược toàn diện, dài hạn và đồng bộ về logistics, khẳng định vai trò của ngành logistics và cho thấy sự quan tâm của Nhà nước đối với việc phát triển logistics Việt Nam trong giai đoạn mới.
Ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh, tại Chiến lược đã nêu rõ mục tiêu, các định hướng chủ yếu và giải pháp, nhiệm vụ thực hiện với khối lượng công việc không hề nhỏ đặt ra trước mắt trong 10 năm tới và những năm tiếp theo, với những nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ, ngành, cơ quan, địa phương, hiệp hội. Thời gian tới, việc tổ chức triển khai Chiến lược là nhiệm vụ trọng tâm, đòi hỏi cần có sự phối hợp, tham gia của các Bộ, ngành, hiệp hội, địa phương liên quan làm sao để huy động các nguồn lực thực hiện hiệu quả Chiến lược này.
Đại diện Ban soạn thảo Chiến lược, TS. Bùi Bá Nghiêm - Chuyên viên cao cấp, Cục Xuất nhập khẩu, Phó Trưởng ban soạn thảo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050 đã giới thiệu về nội dung chủ yếu của Chiến lược.
Chiến lược xác định logistics là ngành kinh tế quan trọng, có giá trị gia tăng cao và là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Trên cơ sở tận dụng tối đa lợi thế vị trí địa lý, tiềm năng kinh tế biển, xu thế chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, Chiến lược đề ra các mục tiêu cụ thể:
Giai đoạn 2025 - 2035: Tỷ trọng dịch vụ logistics trong GDP đạt 5-7%; chi phí logistics/GDP giảm còn 12-15%; xếp hạng Chỉ số hiệu quả logistics (LPI - do Ngân hàng Thế giới công bố) vào nhóm 40 quốc gia hàng đầu; phát triển ít nhất 5 trung tâm dịch vụ logistics hiện đại; 70% lao động ngành logistics được đào tạo chuyên môn (30% có trình độ đại học trở lên).
Đến năm 2050: Tỷ trọng logistics/GDP đạt 7-9%; chi phí logistics/GDP giảm còn 10-12%; LPI nằm trong nhóm 30 quốc gia hàng đầu; xây dựng 10 trung tâm logistics hiện đại; 90% lao động có trình độ chuyên môn, trong đó 50% có trình độ đại học trở lên.
Để hiện thực hóa các mục tiêu, Chiến lược đưa ra 9 nhóm giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất, hoàn thiện thể chế pháp luật, tăng cường quản lý nhà nước và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật đối với dịch vụ logistics;
Thứ hai, đẩy mạnh đầu tư xây dựng, hình thành và phát triển kết cấu hạ tầng logistics đồng bộ, hiện đại;
Thứ ba, thúc đẩy liên kết vùng trong phát triển dịch vụ logistics;
Thứ tư, xây dựng nguồn hàng, phát triển thị trường logistics;
Thứ năm, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp dịch vụ logistics và chất lượng dịch vụ logistics;
Thứ sáu, đẩy mạnh nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong lĩnh vực dịch vụ logistics;
Thứ bảy, phát triển nguồn nhân lực logistics chất lượng cao;
Thứ tám, nâng cao vai trò của các hiệp hội và các doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực dịch vụ logistics;
Thứ chín, các nhiệm vụ khác.
Khuyến nghị các giải pháp triển khai hiệu quả Chiến lược
Tại Hội nghị, đại diện các Bộ, ngành, hiệp hội doanh nghiệp logistics đã trao đổi, đóng góp nhiều ý kiến nhằm triển khai hiệu quả Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050 trong thời gian tới.
Đại diện đơn vị thuộc Bộ Công Thương được giao nhiệm vụ xây dựng Kế hoạch tổng thể phát triển hệ thống trung tâm logistics của Việt Nam được nêu tại Chiến lược, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước cho biết, để thực hiện các mục tiêu của Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam, mạng lưới trung tâm logistics hiện đại, phân tầng, liên thông phải được quy hoạch bài bản, đi trước một bước.
Với bối cảnh mới thực hiện "bộ tứ Nghị quyết chiến lược" đã được Bộ Chính trị ban hành, và không gian phát triển mới 34 tỉnh, thành theo quy mô vùng - cực tăng trưởng - hành lang kinh tế cùng nhiều cơ chế, chính sách đối với khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế và giao dịch hàng hóa phái sinh (Sở GDHH), định hướng quy hoạch trung tâm logistics thời gian tới sẽ theo tầng, theo vùng, gắn với không gian 34 tỉnh, thành phố; gắn trung tâm logistics với khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, Sở GDHH; số hóa và xanh hóa ngay từ khâu quy hoạch.
Để thực hiện được định hướng này, Đại diện Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước đề nghị các tỉnh, thành phố tích hợp quy hoạch trung tâm logistics vào Quy hoạch tỉnh và quy hoạch vùng; bố trí quỹ đất chiến lược cho trung tâm logistics, bảo đảm kết nối đa phương thức với cao tốc, đường sắt, cảng biển, cảng hàng không; gắn quy hoạch trung tâm logistics với chợ đầu mối, trung tâm phân phối, bán lẻ hiện đại, thương mại điện tử, phục vụ trực tiếp nhiệm vụ phát triển thị trường trong nước, bình ổn giá...
Các hiệp hội ngành hàng, hiệp hội logistics, hiệp hội bán lẻ tham gia quá trình quy hoạch trung tâm logistics phù hợp đặc thù ngành; phối hợp cùng Bộ Công Thương xây dựng, phổ biến bộ tiêu chí phân hạng, tiêu chuẩn dịch vụ, tiêu chuẩn xanh - số - an toàn cho trung tâm logistics; làm cầu nối hội nhập theo tinh thần Nghị quyết 59: kết nối doanh nghiệp logistics trong nước với tập đoàn quốc tế; ươm tạo doanh nghiệp tư nhân đủ năng lực vận hành trung tâm logistics quy mô lớn...
Các doanh nghiệp cần chú trọng chuyển đổi mô hình từ cung ứng dịch vụ đơn lẻ sang logistics tích hợp, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng nội địa và xuất nhập khẩu; đầu tư chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong vận tải, kho bãi, quản lý đơn hàng, chia sẻ dữ liệu với hệ thống logistics quốc gia; tham gia xây dựng và vận hành kho chuẩn phái sinh, kho ngoại quan, trung tâm phân loại - kiểm định - truy xuất, gắn với hoạt động của Sở GDHH...
Ông Tuấn cho biết, thời gian tới, Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước sẽ phối hợp với các đơn vị trong Bộ và địa phương xây dựng, triển khai Kế hoạch tổng thể phát triển hệ thống trung tâm logistics, gắn chặt với mạng lưới phân phối, chợ, bán lẻ, thương mại điện tử, chương trình phát triển thị trường trong nước và Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Đồng thời đề xuất, hoàn thiện cơ chế thị trường để trung tâm logistics thực sự góp phần giảm chi phí lưu thông, minh bạch cạnh tranh, nâng cao chất lượng phục vụ người tiêu dùng; xây dựng cơ sở dữ liệu thị trường - logistics nội địa, kết nối với dữ liệu logistics quốc gia, hỗ trợ quy hoạch, điều hành thị trường và thu hút đầu tư; làm đầu mối kết nối, tháo gỡ vướng mắc giữa địa phương - hiệp hội - doanh nghiệp, bảo đảm triển khai Chiến lược gắn với thực thi các Nghị quyết 57, 59, 66, 68 một cách thực chất.
Đại diện Cục Hải quan (Bộ Tài chính), ông Đặng Thế Duyên - Tổ trưởng Tổ Giám sát quản lý địa điểm và phương tiện xuất nhập cảnh, Ban Giám sát quản lý về hải quan cho biết đến nay, cơ quan Hải quan đã thực hiện quy trình hải quan điện tử 100%. Với những nhiệm vụ được giao trong Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050, Cục Hải quan đã trình Đề án về thực hiện hải quan số từ nay đến 2027, trong đó có việc triển khai mô hình hải quan thông minh. Trước mắt hiện nay Cơ quan Hải quan đã phối hợp với một số địa phương triển khai mô hình cửa khẩu số như tại Cửa khẩu Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn)...
Ông Duyên cũng nhấn mạnh việc phát triển logistics cần quan tâm phát triển chuỗi cung ứng logistics gắn với hệ thống hạ tầng đồng bộ: đường bộ, đường sắt, đường hàng không..., đồng thời cần có sự kết nối giữa các trung tâm logistics, qua đó mới cắt giảm được chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh của logistics Việt Nam.
Đại diện cộng đồng doanh nghiệp logistics, ông Đào Trọng Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp logistics Việt Nam (VLA) cho rằng, Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam 2025-2035, tầm nhìn đến 2050 là văn bản có ý nghĩa lịch sử đối với ngành, khi lần đầu tiên nước ta có một chiến lược toàn diện, dài hạn và đồng bộ, đặt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm logistics của khu vực và thế giới, có thể được ví như "bản thiết kế vĩ đại" của ngành.
Chiến lược xác định rõ định hướng phát triển logistics xanh - thông minh - hiệu quả - bền vững; coi logistics là ngành kinh tế quan trọng, giá trị gia tăng cao; và là động lực thúc đẩy thương mại, đầu tư, sản xuất, xuất nhập khẩu, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
"Đây cũng là bản thiết kế lớn cho cộng đồng doanh nghiệp, tạo niềm tin và tầm nhìn dài hạn trong đầu tư hệ thống kho bãi, trung tâm logistics, hạ tầng kết nối, công nghệ số và nguồn nhân lực chất lượng cao", ông Khoa nhấn mạnh.
Với các nhiệm vụ trong Chiến lược giao cho Hiệp hội, ông Khoa cho biết, ngoài 2 nhiệm vụ chính và 4 nhiệm vụ phối hợp, VLA mong muốn tham gia chủ đạo, đóng góp tích cực trong các lĩnh vực: Phát triển thị trường dịch vụ logistics (Logistics gắn tái cơ cấu ngành công thương, Logistics nông nghiệp, dịch vụ trung chuyển, quá cảnh); phát triển các trung tâm logistics tại Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, TP. HCM và Cần Thơ; xây dựng và triển khai mô hình logistics đô thị; xây dựng và phát triển Khu thương mại tự do; các chương trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh; công tác thể chế, tiêu chuẩn, quy chuẩn, hải quan số; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, thống kê, dự báo và nghiên cứu thị trường logistics...
Để triển khai Chiến lược hiệu quả hơn, Chủ tịch VLA đề xuất thêm một số kiến nghị như: Kiện toàn vai trò của Ủy ban 1899 về logistics và tạo thuận lợi thương mại; kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính khẩn trương thành lập và bổ sung chức năng Văn phòng Logistics quốc gia thuộc Ủy ban 1899 đặt tại Bộ công Thương, bao gồm: điều phối chương trình và kế hoạch phát triển logistics quốc gia; đầu mối tổng hợp, đánh giá chính sách; phối hợp doanh nghiệp và các hiệp hội trong triển khai các đề án logistics...
Bà Đặng Minh Phương, Chủ tịch Hiệp hội Logistics và Cảng biển TP. HCM cho rằng, để giảm chi phí logistics và tăng năng lực cạnh tranh của logistics Việt Nam so với các nước trong khu vực thì cần thiết phải đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đã được quy hoạch. Bên cạnh đó cần có quy hoạch cụ thể hơn, nhất là về cơ sở hạ tầng và tăng tính kết nối nhằm đẩy mạnh vận tải đa phương thức.
Bà Phương cũng nhấn mạnh yêu cầu cấp bách cần tăng nhanh tốc độ chuyển đổi số trong lĩnh vực logistics, đặc biệt cần chú trọng xây dựng cơ sở dữ liệu Quốc gia về logistics...
Trong khi đó, ông Trần Đức Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hà Nội nhấn mạnh cần triển khai nhiệm vụ xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá, xếp hạng doanh nghiệp dịch vụ logistics. Bên cạnh đó, ông Nghĩa đề nghị Bộ Công Thương và các địa phương khi triển khai nhiệm vụ quy hoạch các trung tâm dịch vụ logistics cần quan tâm đến yếu tố gắn kết các phương thức vận tải đa phương thức...
Từ góc độ địa phương, ông Nguyễn Thế Hiệp - Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hà Nội cho biết: Thời gian qua, Hà Nội đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, đạt kết quả tích cực trong phát triển dịch vụ logistics với tốc độ tăng trưởng ổn định. Điều này thể hiện ở việc Hà Nội xếp thứ 4 toàn quốc trong Chỉ số năng lực cạnh tranh logistics cấp tỉnh (LCI) với điểm mạnh ở kinh tế, nhân lực, cơ sở hạ tầng vận tải. Doanh thu dịch vụ kho bãi tăng liên tục; các doanh nghiệp logistics Hà Nội đẩy mạnh chuyển đổi số, mở rộng dịch vụ 3PL, 4PL, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu...
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ông Hiệp cũng cho biết Hà Nội vẫn còn nhiều hạn chế so với yêu cầu trở thành trung tâm logistics của vùng Thủ đô và miền Bắc như: Thiếu trung tâm logistics quy mô lớn; quỹ đất manh mún, thiếu hạ tầng đồng bộ; kết nối đa phương thức yếu, phụ thuộc vào đường bộ; tiến độ các dự án ICD, trung tâm logistics chậm; logistics nông sản còn phân tán, nhiều kho lạnh nhỏ; doanh nghiệp logistics nhỏ, khó tiếp cận vốn, thiếu công nghệ; chưa có cơ chế đặc thù về logistics đô thị Hà Nội....
Để có thể góp phần triển khai Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hà Nội cho biết: Hà Nội sẽ rà soát cập nhật quy hoạch logistics Hà Nội phù hợp Quy hoạch Thủ đô 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; tập huấn nâng cao năng lực doanh nghiệp logistics; đào tạo các dịch vụ logistics mới (fulfillment, logistics xanh, kho lạnh số); đẩy nhanh thủ tục đầu tư 02 dự án trung tâm logistics đã phê duyệt và 08 dự án đang đề xuất. Đồng thời triển khai logistics điện tử, tối ưu kết nối đữ liệu giữa doanh nghiệp - cảng - ICD - hải quan; tăng cường khảo sát thị trường, xây dựng cơ sở dữ liệu doanh nghiệp logistics Hà Nội...
"Việc hoàn thiện cơ chế, đẩy nhanh đầu tư hạ tầng, đổi mới mô hình logistics đô thị và triển khai logistics xanh - logistics thông minh là yếu tố quyết định để Hà Nội đáp ứng mục tiêu của Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn 2050", ông Nguyễn Thế Hiệp nhấn mạnh.
Cũng tại hội nghị, đại diện Sở Công Thương TP.HCM, Sở Công Thương TP. Đà Nẵng; Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)... đã trao đổi, đóng góp các ý kiến về việc triển khai Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050.
Đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các đại biểu, ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh, việc triển khai Chiến lược không chỉ do một cơ quan, đơn vị, mà cần sự tham gia đồng bộ của các bộ, ngành, các địa phương.
Để triển khai các công việc tiếp theo, Lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu đề nghị các Bộ, ngành và địa phương xây dựng Kế hoạch thực hiện Chiến lược của mình; trong đó cần chú trọng công tác tổ chức thực hiện gắn với công tác điều chỉnh quy hoạch hay kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đơn vị hành chính mới.
Bên cạnh đó, các Bộ, ngành, địa phương cần quan tâm lồng ghép thực hiện những nhiệm vụ trong Chiến lược với việc thực hiện các dự án phát triển ngành, phát triển địa phương hiện có, qua đó tận dụng sự kết nối, đồng bộ nhằm thực hiện mục tiêu chung.
