Buôn lậu thuốc lá ở Quảng Ninh: “Sóng ngầm” luôn chờ cơ hội

Vì lợi nhuận lớn cùng với địa hình phức tạp, Vùng biên giới phía Bắc tỉnh Quảng Ninh luôn được coi là một trong những điểm nóng về buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá điếu.

Tình trạng buôn lậu thuốc lá

Lợi dụng triệt để vào những thời điểm thuận lợi  các đối tượng buôn lậu thốc lá  áp dụng mọi thủ đoạn để thực hiện các hành vi buôn lậu. Thủ đoạn rõ nhất là xé lẻ hàng hóa với số lượng dưới mức quy định (dưới 500 bao thuốc lá) nhằm tránh bị xử lý hình sự hoặc các đối tượng đi trên cùng một chiếc xe ôtô, nhưng hàng hóa được cất dấu ở những vị trí khác nhau, khi bị phát hiện, bắt giữ thì mỗi người nhận một lượng hàng vừa đủ chỉ để bị xử lý hành chính. Trên tuyến đường bộ, các đối tượng  tập kết thuốc lá điếu tại khu vực giáp ranh biên giới, sau đó sử dụng xe máy vận chuyển qua 2 bên “cánh gà” Trạm kiểm soát liên ngành Km 15 – BTDT, hoặc vận chuyển nhỏ lẻ đưa lên các xe container, xe tải nhỏ, xe khách chạy trên tuyến đường Móng Cái đi Cẩm Phả, Hải Phòng, Động Triều, Hà Nội…, trong đó các xe đã được gia cố hầm vách tinh vi để dấu hàng và thường chỉ có thông tin chính xác, đấu tranh quyết liệt thì chủ xe mới chịu cộng tác.

Trên tuyến biển: Chúng thường sử dụng xuồng cao tốc, bè, mảng, lợi dụng thời tiết và sơ hở của các lực lượng chức năng sẽ vận chuyển hàng vào Việt Nam . Khi vào đến bờ, chúng thuê người bốc xếp, cất giấu, sau đó dùng các phương tiện xe máy hoặc ôtô vận chuyển đi các nơi tiêu thụ. Những người vận chuyển thường có quan hệ họ hàng, được trả công cao; mỗi lần chúng bốc xếp, vận chuyển đều cử người theo dõi hoạt động của các lực lượng chức năng, thời gian hoạt động luôn thay đổi và thường vào ban đêm.

Quán triệt Chỉ thị 30/CT – TTg ngày 30/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc “Tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá”, Ban chỉ đạo (BCĐ) 389 tỉnh Quảng Ninh đã tham mưu cho UBND tỉnh triển khai các văn bản, chỉ đạo các lực lượng chức năng trên địa bàn kiên quyết đấu tranh, phát hiện, bắt giữ và xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu thuốc lá; thiết lập các đường dây nóng để trao đổi thông tin giữa các lực lượng chức năng. Xác định tuyến biên giới là tuyến đầu tiên ngăn chặn hàng thuốc lá lậu, BCĐ 389 Tỉnh chỉ đạo các lực lượng chức năng xây dựng kế hoạch; tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo các ngành chức năng trên địa bàn phối hợp với lực lượng bộ đội Biên phòng, Hải quan vận động quần chúng nhân dân tích cực phòng ngừa đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả các hoạt động buôn lậu thuốc lá. Tại các đồn Biên phòng, Đội Kiểm soát Hải quan, Chi cục Hải quan cửa khẩu đường bộ, công tác kiểm tra, tuần tra ngay tại đường biên, cửa khẩu, lối mòn, lối mở luôn được tăng cường; Bộ đội Biên phòng tỉnh tăng cường quân số tại các điểm nóng, làm tốt công tác phối kết hợp với các lực lượng chức năng kiểm soát chặt chẽ hoạt động Tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu thuốc lá điếu tại các cửa khẩu.

Trong nội địa, lực lượng Công an tập trung khám phá các đường dây, tụ điểm tàng trữ, vận chuyển thuốc lá lậu; Lực lượng Quản lý thị trường đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát trên thị trường; BCĐ 389 địa phương phối hợp với UBMTTQ thông tin, tuyên truyền, phổ biến kịp thời các chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước đến với mọi người dân. Thường trực BCĐ 389 tỉnh tăng cường công tác tuyên truyền, cung cấp thông tin cho các cơ quan bao chí tập trung phản ánh toàn diện về việc thực hiện Chỉ thị 30/CT – TTg, kịp thời đưa tin biểu dương những gương điển hình trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, tàng trữ thuốc lá lậu.

Kết quả của công tác đấu tranh

Theo thông tin từ BCĐ 389 tỉnh Quảng Ninh, từ ngày 01/1/2014 – 15/10/2015, các lực lượng chức năng bắt giữ, xử lý gần 300 vụ, trong đó 9 vụ/11 đối tượng đã bị khởi tố. Tang vật gồm 296.003 bao thuốc lá điếu các loại, trong đó số thuốc lá đã tiêu hủy là 274.063 bao. Trong năm 2015, bắt giữ 159.762 bao thuốc lá điếu; trong 6 tháng đầu năm 2016, bắt giữ 114.821 bao thuốc lá điếu. Một số vụ điển hình như: Ngày 17/1/2015 tại Tp. Móng Cái, Phòng CSKT Công anh tỉnh bắt quả tang Trần Văn Hiền, sinh năm 1986, có hộ khẩu tại Tp. Móng Cái vận chuyển 4000 bao thuốc lá loại nhập lậu và đã bị khởi tố; Ngày 8/5/2015 tại vùng biển Quảng Ninh, Bộ Tư lệnh Vùng cảnh sát biển 1 phối hợp với Phòng Trinh sát - Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển bắt giữ tàu vận tải QN 6688 vận chuyển 65 thùng (82.500). Ngày 5/6/2015, Trạm Kiểm soát liên hợp Km 15 – BTDT bắt giữ xe ôtô biển kiểm soát 14C – 06.887 là loại xe chuyên dùng hút bể phốt, các đối tượng tự tạo một hầm, vách ngăn bên dưới bồn chứa, trên bồn xe có cất dấu 17.160 bao thuốc lá điếu hiệu 555 gold có nguồn gốc nhập lậu. Ngày 6/4/2016, các lực lượng chức năng bắt giữ 138 thùng thuốc lá, tương đương 69.000 bao với giá trị 1.290 triệu đồng.

.

Trụ sở Đội Kiểm soát Hải quan số 1, Tp. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh

Để hỗ trợ và nâng cao hiệu quả trong công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá nói riêng cũng như các mặt hàng khác nói chung trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, Ban chỉ đạo 389 tỉnh đề xuất: Bổ sung Thông tư số 19/2015/TT – BTC với nội dung “Ở nơi vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo hoặc những vụ bắt giữ có số lượng thuốc lá nhỏ…”, sau khi hoàn thiện hồ sơ, khi tiêu hủy thực hiện theo nội dung Thông tư số 173/2013/TT – BTC ngày 20/11/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện một số nội dung về quản lý, xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ, tịch thu. Đơn vị bắt giữ gửi hồ sơ về Thường trực Ban chỉ đạo 389 tỉnh tổng hợp, gửi Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam đề nghị cấp kinh phí hỗ trợ. Bên cạnh đó, Chính phủ và các cơ quan chức năng cần có chính sách hỗ trợ, đầu tư phương tiện, trang thiết bị, kinh phí hoạt động cho các lực lượng chức năng làm công tác đấu tranh chống buôn lậu.

Theo báo cáo của Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải tại Hội nghị đánh giá Kết quả thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá: Trong 9 tháng năm 2016, lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã tiến hành kiểm tra 9.003 lượt; xử lý 4.859 vụ, trong đó: vi phạm về vận chuyển 1.143 vụ; vi phạm về kinh doanh 3.718 vụ. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính trên 25,7 tỷ đồng. Thu giữ 966.097 bao thuốc lá các loại, chuyển cho cơ quan điều tra 103 vụ, thu giữ 32 xe ô tô, 695 xe máy và 32 phương tiện khác./.

Còn Theo thông tin từ Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam: Những năm gần đây, lượng thuốc lá nhập lậu luôn chiếm khoảng 20% tổng lượng tiêu thụ sản phẩm thuốc lá tại Việt Nam, tức là 1 tỷ bao. Trong đó 80 – 90% là thuốc lá Jet và Hero. Ước tính làm thất thu ngân sách khoảng 10.000 tỷ đồng/năm. Thuốc lá lậu thường có hàm lượng tar và nicotin cao; thậm chí có hàm lượng chất rất độc hại như coumarin. Trong khi đó, riêng năm 2015, ngành Thuốc lá nộp ngân sách Nhà nước gần 18.000 tỷ đồng; tạo công ăn, việc làm cho gần 15 triệu người; thuốc lá điếu chịu thuế tiêu thụ đặc biệt cao với mức 70%. Ngoài ra, các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá phải đóng góp 1,5% doanh thu vào Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá; đóng thuế GTGT với thuế suất 10% và thuế suất thuế nhập khẩu 135%.