TÓM TẮT:
Cải cách thủ tục hành chính (TTHC) là một nội dung quan trọng của cải cách hành chính và được xem là khâu đột phá để cải thiện môi trường đầu tư và vị thế cạnh tranh cấp tỉnh. Trong những năm gần đây, cải cách TTHC đã được các cấp chính quyền tỉnh Ninh Thuận quan tâm chỉ đạo, thực hiện và đã đạt được những kết quả tích cực. Bên cạnh đó, việc thực hiện cải cách TTHC, đặc biệt là cải cách TTHC trong lĩnh vực đầu tư vẫn còn một số khó khăn nhất định, vì vậy cần có những giải pháp tháo gỡ những khó khăn này nhằm thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Ninh Thuận trong thời gian tới.
Từ khóa: Cải cách, thủ tục hành chính, đầu tư, tỉnh Ninh Thuận.
1. Thực trạng cải cách TTHC trong lĩnh vực đầu tư tại tỉnh Ninh Thuận thời gian vừa qua
Trong thời gian vừa qua, cùng với những nội dung khác của cải cách hành chính như cải cách về thể chế, cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, cải cách tài chính công và hiện đại hóa hành chính, việc cải cách TTHC được thực hiện thông qua nhiều văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy Ninh Thuận như: Chỉ thị số 34-CT/TU ngày 06/7/2012 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đẩy mạnh cải cách hành chính; Chỉ thị số 57-CT/TU ngày 03/9/2014 về việc chấn chỉnh lề lối làm việc, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang trên địa bàn tỉnh; Chỉ thị số 59-CT/TU ngày 07/10/2014 tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong thực hiện các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Bên cạnh đó, UBND tỉnh Ninh Thuận ban hành nhiều văn bản nhằm chỉ đạo, điều hành công tác cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh như Quyết định số 2465/QĐ-UBND ngày 03/11/2011 về Chương trình, Kế hoạch cải cách hành chính giai đoạn 2011-2020 của tỉnh Ninh Thuận; Chỉ thị số 33/CT-UBND ngày 12/11/2012 về việc đẩy mạnh công tác cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh; Chỉ thị số 20/CT-UBND ngày 12/7/2013 về việc đẩy mạnh Chương trình cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 trên địa bàn tỉnh và các văn bản chỉ đạo về tuyên truyền cải cách hành chính, phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh…
Nét nổi bật của những văn bản nêu trên là đã bám sát tinh thần và nội dung của các văn bản về cải cách hành chính do các cơ quan ở Trung ương ban hành, đồng thời phù hợp với thực tiễn kinh tế - xã hội của tỉnh Ninh Thuận. Có thể nhận thấy những văn bản trên đã tạo ra những chuyển biến tích cực về nhận thức cũng như hành động của các cán bộ, công chức làm việc trực tiếp trong lĩnh vực đầu tư tại tỉnh Ninh Thuận và tạo ra những bước tiến đáng kể của công tác cải cách TTHC trong lĩnh vực đầu tư tại tỉnh Ninh Thuận trên một số mặt như sau:
Một là, về ban hành TTHC: Bên cạnh việc ban hành Quy chế phối hợp triển khai các hoạt động kiểm soát TTHC trên địa bàn tỉnh và Quy chế phối hợp soạn thảo, góp ý, thẩm định dự thảo văn bản QPPL, Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận đã thường xuyên rà soát các TTHC theo hướng đơn giản hóa. Hiện nay có 129 TTHC thuộc thẩm quyền quản lý và giải quyết của Sở Kế hoạch và Đầu tư, 18 TTHC thuộc thẩm quyền quản lý và giải quyết của Ban Quản lý các Khu công nghiệp. Các TTHC này được thực hiện theo cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông” đã rút ngắn thời gian giải quyết, giảm thiểu chi phí đi lại cho các nhà đầu tư; đồng thời tạo sự thuận lợi cho các cơ quan nhà nước kiểm tra, kiểm soát việc thực hiện các TTHC của cán bộ, công chức, viên chức.
Hai là, về công khai TTHC: Trên cơ sở các TTHC đã được rà soát và ban hành, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh thực hiện công khai TTHC theo đúng quy định. Việc công khai TTHC được thực hiện dưới các hình thức niêm yết công khai tại trụ sở, trên trang thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị và trên cổng thông tin điện tử của UBND tỉnh. Thông qua việc công khai các TTHC đã tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư tra cứu, theo dõi và thực hiện các TTHC.
Ba là, về triển khai thực hiện TTHC: Có thể nói, trong những nội dung của cải cách TTHC thì việc triển khai thực hiện các TTHC tại tỉnh Ninh Thuận đạt được nhiều thành tựu nổi bật nhất. Thực vậy, các nhà đầu tư khi thành lập doanh nghiệp hoặc triển khai các dự án đầu tư được tiếp xúc với một đầu mối là Văn phòng Phát triển kinh tế Ninh Thuận (EDO Ninh Thuận) để hoàn tất các thủ tục liên quan như thành lập doanh nghiệp, chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, thủ tục liên quan đến đất đai, xây dựng, đền bù, môi trường, giải phóng mặt bằng và các thủ tục khác để có thể triển khai thực hiện dự án. Sau đó, EDO có trách nhiệm hướng dẫn, tiếp nhận hồ sơ trực tiếp tham mưu xử lý hoặc làm việc với các Sở ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân cấp huyện để giải quyết hồ sơ, thủ tục theo thẩm quyền và trả kết quả cho nhà đầu tư theo thời gian quy định (xem Hình 1).
Nguồn: Quyết định 2140/QĐ-UBND ngày 01/9/2016 của UBND tỉnh Ninh Thuận về việc công bố TTHC trong lĩnh vực đầu tư được chuẩn hóa thuộc phạm vi chức năng quản lý của Sở Kế hoạch
và Đầu tư tỉnh Ninh Thuận
Bên cạnh đó, các thủ tục liên
quan đến đầu tư cũng như những vấn đề khó khăn, vướng mắc của các nhà đầu tư
trong quá trình triển khai dự án đầu tư sẽ được xử lý kịp thời thông qua cơ chế
họp giao ban định kỳ hàng tuần của Ban chỉ đạo EDO, do Chủ tịch Ủy ban nhân dân
tỉnh làm trưởng ban, với sự tham gia của lãnh đạo các Sở, ngành, EDO, UBND các
huyện, thành phố trong tỉnh (xem Hình 2).
Hình 2. Mối quan hệ giữa Văn phòng Phát triển kinh tế Ninh Thuận với nhà đầu tư và các cơ quan có liên quan
Nguồn: Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận (2015), Ninh Thuận - Tiềm năng và cơ hội đầu tư, NXB Văn hóa dân tộc, tr 51
Từ việc thành lập Văn phòng phát triển kinh tế Ninh Thuận để đổi mới công tác cải cách TTHC về đầu tư và cơ chế phối hợp công tác giữa EDO với các cơ quan trong tỉnh, chúng tôi thấy đây là một mô hình khá mới mẻ ở Việt Nam, mặc dù có một số tỉnh đã thành lập mô hình có chức năng tương đương. Trên thực tế, việc áp dụng mô hình này của Ninh Thuận đã thấy những ưu điểm như: Các quy trình thủ tục liên quan đến đầu tư được kết hợp thực hiện song song, theo hướng đơn giản hóa, thời gian giải quyết được rút ngắn từ 30%-50% so với quy định; ngoài ra, còn giúp nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm các Sở, ngành, địa phương trong phối hợp xử lý các hồ sơ dự án đầu tư, được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư đánh giá cao. Kết quả là, nếu giai đoạn 2005-2010 (trước khi EDO được thành lập và đi vào hoạt động), tỉnh Ninh Thuận chỉ có tổng cộng 93 dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký là 21.589,5 tỷ đồng, thì giai đoạn 2011-2015, tỉnh Ninh Thuận có 164 dự án với tổng vốn 32.387,9 tỷ đồng. Sự tăng trưởng về số lượng và vốn đầu tư của các dự án đầu tư trong giai đoạn 2011-2015 nêu trên đã cho thấy hiệu quả của mô hình Văn phòng Phát triển kinh tế, cũng như những nỗ lực trong việc thực hiện cải cách TTHC tại tỉnh Ninh Thuận.
Bên cạnh những kết quả đạt được thì việc cải cách TTHC liên quan đến lĩnh vực đầu tư cũng gặp những khó khăn nhất định như sau:
Một là, qua rà soát kiểm tra nhận thấy, số lượng hồ sơ dự án đầu tư mà nhà đầu tư phải bổ sung còn nhiều, thời gian giải quyết một số hồ sơ về đầu tư còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu về cải cách TTHC mà tỉnh đã đề ra.
Hai là, một số Sở, ngành chưa quan tâm đúng mức và còn chậm tiến hành rà soát để tham mưu UBND tỉnh ban hành sửa đổi, bổ sung quy định giải quyết TTHC hoặc trình Chủ tịch UBND tỉnh công bố. Ví dụ, việc rà soát các TTHC theo cơ chế một cửa liên thông trên lĩnh vực đất đai, đăng ký hộ kinh doanh, người có công…
Ba là, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng và giao đất, cho thuê đất một số dự án còn kéo dài nên chưa tạo sự yên tâm đối với các nhà đầu tư, làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án đầu tư và khó khăn trong công tác thu hút đầu tư các dự án mới.
Những hạn chế nêu trên do một số nguyên nhân cơ bản như:
+ Về khách quan: Một số quy định về trình tự, thủ tục đầu tư trong những năm gần đây có nhiều thay đổi (Luật Đầu tư năm 2014, Luật Đất đai năm 2013, Luật Bảo vệ môi trường năm 2014…), nhiều khi quy định mâu thuẫn nhau giữa các luật, trong khi các văn bản hướng dẫn thi hành chậm được ban hành, gây khó khăn trong công tác xử lý hồ sơ theo quy trình “một cửa liên thông”, nhất là trong giai đoạn chuyển tiếp giữa luật mới và luật cũ về quy định về trình tự, thủ tục hồ sơ đăng ký đầu tư, chứng minh năng lực tài chính của nhà đầu tư, quy định về ký quỹ… Đơn cử, Luật Bảo vệ môi trường yêu cầu phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường trước khi quyết định chủ trương đầu tư, trong khi nhà đầu tư nếu chưa được chấp thuận địa điểm sẽ không thể thực hiện được báo cáo đánh giá tác động môi trường…
+ Về chủ quan: Về phía nhà đầu tư, đa số các nhà đầu tư không chủ động tìm hiểu các TTHC trước khi giao dịch, do đó khi các TTHC được sửa đổi, bổ sung thì họ không kịp thời nắm bắt và tìm hiểu chính sách đúng quy định, gây mất thời gian cho việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ. Không những vậy, một số nhà đầu tư thiếu năng lực, đặc biệt là năng lực tài chính nên dự án đã được cấp phép triển khai chậm, gây khó khăn cho việc thu hút các dự án đầu tư mới.
Về phía cơ quan nhà nước: Quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và quy hoạch các ngành, lĩnh vực của tỉnh chưa đồng bộ, còn thiếu, hoặc xung đột, chồng lấn với nhau trên cùng khu đất, trong khi phần lớn các dự án đăng ký đầu tư tại các địa điểm do nhà đầu tư đề xuất không phù hợp quy hoạch, hoặc lĩnh vực chưa có quy hoạch, do đó phải yêu cầu nhà đầu tư điều chỉnh địa điểm, điều chỉnh hồ sơ nhiều lần, làm kéo dài thời gian giải quyết hồ sơ đăng ký đầu tư. Bên cạnh đó, công tác phối hợp giữa một số cơ quan cũng như cán bộ, công chức làm việc liên quan đến giải quyết các TTHC còn chưa nhịp nhàng, chặt chẽ; Cơ sở vật chất tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của một số cơ quan, đơn vị chưa đáp ứng được yêu cầu (Sở Tài nguyên và Môi trường; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Sở Văn hóa Thể thao và du lịch; UBND các xã, thị trấn thuộc huyện Ninh Phước).
2. Các giải pháp cải cách TTHC trong lĩnh vực đầu tư tại tỉnh Ninh Thuận trong thời gian tới
Để nâng cao hiệu quả của việc thu hút đầu tư vào tỉnh Ninh Thuận trong thời gian tới, cần thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ. Trong lĩnh vực cải cách TTHC, chúng tôi đề xuất một số giải pháp cơ bản như sau:
Thứ nhất, tiến hành rà soát, ban hành các quy định có liên quan đến trình tự thủ tục đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư 2014 và Luật Doanh nghiệp năm 2014, tạo thuận lợi nhất cho nhà đầu tư thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh, đồng thời đảm bảo tính chặt chẽ, công khai, minh bạch, bình đẳng trong thu hút đầu tư nhất là quy định cụ thể các yêu cầu về năng lực tài chính, kinh nghiệm của nhà đầu tư, ký quỹ từ khâu đăng ký đầu tư. Bên cạnh đó là ban hành quy định về cơ chế phối hợp giải quyết các thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa liên thông” tại Văn phòng Phát triển kinh tế, cắt giảm tối đa các thủ tục theo tinh thần Nghị quyết số 19/2016/NQ-CP ngày 28/4/2016 của Chính phủ;
Thứ hai, xem xét và thực hiện rà soát các quy hoạch trong tỉnh nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất giữa các quy hoạch, nhất là quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch lĩnh vực, sản phẩm chủ yếu của tỉnh, làm cơ sở để kêu gọi đầu tư, nhất là các lĩnh vực mà tỉnh Ninh Thuận có thế mạnh như: du lịch, năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao...
Thứ ba, tăng cường công tác giám sát, hỗ trợ nhà đầu tư giải quyết các khó khăn vướng mắc đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án; đồng thời kiên quyết xử lý chấm dứt hoạt động, thu hồi đất đối với các dự án chậm tiến độ, nhà đầu tư không có khả năng triển khai theo quy định Luật Đầu tư năm 2014 và Luật Đất đai năm 2013. Bên cạnh đó, tỉnh cần thiết lập hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý kiến nghị và kết quả giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến trên website để người dân và doanh nghiệp phản ánh về chính sách, thủ tục hành chính và việc thực thi công vụ của cán bộ, công chức trực tiếp giải quyết thủ tục hành chính; lập các đường dây nóng (hotline) và công khai số hotline rộng rãi để kịp thời tiếp nhận thông tin của nhà đầu tư, cá nhân và doanh nghiệp.
Thứ tư, kinh nghiệm thực tế cho thấy: Muốn thực hiện tốt việc cải cách TTHC trong lĩnh vực đầu tư thì cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa EDO, Sở Kế hoạch và Đầu tư với các sở, ngành liên quan trong thực hiện thủ tục hành chính cho nhà đầu tư. Hỗ trợ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để các dự án mới đi vào hoạt động sản xuất ổn định và phát huy hiệu quả. Bên cạnh đó cần thường xuyên tổ chức họp đột xuất hoặc định kỳ Thường trực Ban chỉ đạo EDO để trực tiếp chỉ đạo giải quyết các vấn đề liên quan đến hoạt động EDO, nhất là tổ chức các cuộc họp chuyên đề như xét chọn các dự án có quy mô lớn, dự án có nhiều nhà đầu tư đăng ký cùng địa điểm, tổ chức các cuộc họp chuyên đề đối thoại tháo gỡ khó khăn vướng mắc doanh nghiệp, nhà đầu tư; về công tác phối hợp các Sở ngành…, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban chỉ đạo và hoạt động EDO trong thời gian đến. Xem xét thực hiện cơ chế họp giao ban hàng tuần giữa lãnh đạo UBND tỉnh với lãnh đạo Sở, lãnh đạo EDO, để báo cáo nhanh hoặc xin chủ trương, ý kiến chỉ đạo hướng xử lý, giải quyết các nội dung liên quan dự án đầu tư làm cơ sở để EDO phối hợp với các ngành, địa phương tham mưu, thực hiện nhằm giải quyết nhanh nhất các thủ tục hành chính liên quan đầu tư tại EDO.
3. Kết luận
Ninh Thuận là một tỉnh có nhiều tiềm năng để phát triển các ngành năng lượng, du lịch, sản xuất chế biến, nông nghiệp công nghệ cao... Để khai thác những tiềm năng này thì tỉnh cần phải có những giải pháp nhằm thu hút đầu tư, trong đó tập trung vào việc cải cách TTHC trong lĩnh vực đầu tư như ở trên đã đề cập nhằm thể hiện quyết tâm xây dựng Ninh Thuận trở thành điểm đến của Việt Nam trong tương lai, có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng như Mục tiêu quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020, ban hành kèm theo Quyết định 1222/QĐ-TTg ngày 22/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ. Các giải pháp đó cũng nhằm thực hiện Thông điệp của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho tỉnh tại Hội nghị Xúc tiến các nhà đầu tư của Ninh Thuận vào ngày 27/8/2016: “Vị trí của chúng tôi khó khăn gấp đôi, nên chúng tôi cần phải cố gắng gấp ba lần, để trở thành vị trí hấp dẫn nhất đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước”.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Chính phủ, Nghị quyết số 19/2016/NQ-CP ngày 28/4/2016 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016-2017, định hướng đến năm 2020.
2. Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 1222/QĐ-TTg ngày 22/7/2011 phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020.
3. Tỉnh ủy Ninh Thuận, Chỉ thị số 34-CT/TU ngày 06/7/2012 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đẩy mạnh cải cách hành chính; Chỉ thị số 57-CT/TU ngày 03/9/2014 về việc chấn chỉnh lề lối làm việc, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang trên địa bàn tỉnh; Chỉ thị số 59-CT/TU ngày 07/10/2014 tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong thực hiện các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh.
4. Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận (2015), Ninh Thuận - Tiềm năng và cơ hội đầu tư, NXB Văn hóa dân tộc.
5. Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận, Chỉ thị số 20/CT-UBND ngày 12/7/2013 về việc đẩy mạnh Chương trình cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 trên địa bàn tỉnh; Chỉ thị số 33/CT-UBND ngày 12/11/2012 về việc đẩy mạnh công tác cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh.
6. Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận, Quyết định số 207/2010/QĐ-UBND về
thành lập Văn phòng Phát triển kinh tế (EDO); Quyết định số 74/2014/QĐ-UBND
ngày 01/10/2014 sửa đổi, bổ sung Quyết định số 207/2010/QĐ-UBND; Quyết định
2140/QĐ-UBND ngày 01/9/2016 của UBND tỉnh Ninh Thuận về việc công bố TTHC trong
lĩnh vực đầu tư được chuẩn hóa thuộc phạm vi chức năng quản lý của Sở Kế hoạch
và Đầu tư tỉnh Ninh Thuận; Quyết định số 2465/QĐ-UBND ngày 03/11/2011 về Chương
trình, Kế hoạch cải cách hành chính giai đoạn 2011-2020 của tỉnh Ninh Thuận.
ADMINISTRATIVE PROCEDURE REFORM IN INVESTMENT SECTOR OF NINH THUAN PROVINCE
NGUYEN XUAN BANG
Vice Dine, Faculty of Law, Dalat Univeristy
TRUONG XUAN VY
Deputy Director, Deparment of Planning and Investment of Ninh Thuan province
ABSTRACT:
Administrative procedure reform is an important part of administrative reform of Vietnam. It is also considered a breakthrough to improve the investment environment and competitive position among provinces (PCI). In recent years, the administrative reform has been dramactically implemented by provincial authorities of Ninh Thuan province. The province has attained some considerable achievements. However, the provincial authorities are still facing with some challenges associated with the implementation of administrative procedure reform, particularly in investment sector. Therefore, it is necessary for Ninh Thuan province to have viable solutions to address these shortcomings to attract more investors and contribute to the provincial socio-economic development in the coming time.
Keywords: Reform, administrative procedures, investment, Ninh Thuan province.
Xem toàn bộ ấn phẩm Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ số 04 + 05 tháng 04/2017 tại đây
