Cần tháo gỡ "điểm nghẽn", "nút thắt" để Nghệ An phát triển

Mục tiêu đưa Nghệ An phát triển tương xứng với vị trí và tiềm năng

Sau gần 10 năm thực hiện Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị, tỉnh Nghệ An đã đạt được những thành tựu khá toàn diện trên các mặt. Quy mô nền kinh tế hiện đứng thứ 12 cả nước, đóng góp 12,43% quy mô kinh tế Vùng và 1,85% cả nước. Kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng khá, riêng năm 2022, đạt 9,05%; thu ngân sách năm 2022 thực hiện trên 20.000 tỷ đồng.

Một số lĩnh vực từng bước định hình là trung tâm vùng Bắc Trung Bộ, như y tế, giáo dục và đào tạo, tài chính - ngân hàng... Đời sống của nhân dân ở các vùng, miền từng bước được nâng lên rõ rệt; Khối đại đoàn kết toàn dân, niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước ngày càng được củng cố. Những thành quả ấy có ý nghĩa rất quan trọng, tạo nền tảng vững chắc cho bước phát triển của tỉnh những năm tới.

Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, quá trình thực hiện Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị vẫn còn tồn tại, hạn chế, nhất là mục tiêu xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc vào năm 2015, cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2020 chưa đạt được. Chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh nền kinh tế chưa cao; một số chỉ tiêu kinh tế quan trọng còn đạt thấp so với mục tiêu…

Ông Thái Thanh Quý, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An nhấn mạnh, khát vọng đưa Nghệ An phát triển tương xứng với vị trí, vai trò, tiềm năng, lợi thế vẫn luôn là mục tiêu trăn trở của nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân tỉnh nhà. Qua thực tiễn gần 10 năm triển khai Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị, tỉnh Nghệ An rất mong muốn có một cơ chế và nguồn lực đủ mạnh, có tính đột phá cao để cộng hưởng với sự đoàn kết, nỗ lực trong toàn Đảng bộ và nhân dân, đưa tỉnh nhà tiến nhanh, tiến vượt trong giai đoạn mới.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đánh giá cao vai trò, tầm quan trọng của tỉnh, Trung ương đã có những chủ trương lớn nhằm thúc đẩy Nghệ An phát triển mạnh mẽ, xứng tầm với vai trò, vị thế của tỉnh trong giai đoạn đổi mới, hội nhập và phát triển của đất nước. Đặc biệt, ngày 30/07/2013, Bộ Chính trị khoá XI đã ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020” với mục tiêu phấn đấu xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc vào năm 2015 và đến năm 2020 cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp.

Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết, Nghệ An đã đạt được những thành tựu rất đáng tự hào, là nền tảng vững chắc, mở ra nhiều cơ hội, tạo đà để tỉnh phát triển nhanh và bền vững hơn trong thời gian tới. Tuy nhiên, mục tiêu xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc vào năm 2015 và cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2020 chưa đạt được. Nghệ An vẫn chưa khẳng định được thật rõ nét vai trò là trung tâm của khu vực Bắc Trung Bộ về thương mại, du lịch, văn hóa, thể thao, tài chính, công nghiệp công nghệ cao theo định hướng của Nghị quyết số 26. Những kết quả mà Nghệ An đạt được trong nhiều lĩnh vực tuy rất đáng trân trọng nhưng mới chỉ là bước đầu, còn rất khiêm tốn, vẫn còn thấp so với nhiều tỉnh có cùng điểm xuất phát. Tỉnh vẫn đang đứng trước nhiều điểm nghẽn, nút thắt, nhiều vấn đề, chưa có giải pháp hay, hữu hiệu để tháo gỡ trong quá trình phát triển.

Cần có giải pháp cho các "điểm nghẽn”, “nút thắt” của Nghệ An

Gần đây, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Nghệ An có sự gia tăng và là một dấu hiệu khích lệ, song mới bước đầu, chưa rõ xu thế chất lượng (xu thế thời đại). Do đó, thời gian tới, cần quan tâm môi trường thu hút đầu tư, thu hút doanh nghiệp dẫn dắt; thu hút người tài để phát huy và gánh vác sứ mệnh tương lai của Nghệ An.

Tuy nhiên, theo PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, Trung ương phải tạo cơ hội và điều kiện cho Nghệ An bứt phá nhưng Nghệ An cũng phải đề xuất những cơ chế, chính sách vượt trội, giải pháp đột phá từ Trung ương và nỗ lực, quyết tâm cao để nắm lấy những cơ hội, vận hội triển khai hiệu quả, thực hiện hiệu quả sứ mệnh của mình.

Theo ông Trần Duy Đông, Thứ trưởng Bộ KH-ĐT, để xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An thành tỉnh khá của cả nước, kinh tế phát triển nhanh và bền vững, là trung tâm về thương mại, y tế, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao của khu vực Bắc Trung bộ năm 2030 thì cần phải có những cơ chế, chính sách quyết liệt, đột phá nhằm thu hút vốn từ mọi thành phần kinh tế, đặc biệt là nguồn FDI.

Nói về nguyên nhân Nghệ An chưa hoàn thành mục tiêu mà Nghị quyết số 26-NQ/TW đã đề ra, bà Thái Hương, Chủ tịch Công ty CP Sữa TH True Milk cho rằng, do kỳ vọng phát triển Nghệ An trong thời qua lớn quá trong khi thực tiễn chưa cho phép nên Nghệ An chưa hoàn thành mục tiêu trong Nghị quyết 26-NQ/TW. Nghệ An đã thu hút các nhà đầu tư chiến lược, tuy nhiên chưa có những cơ chế, chính sách khuyến khích nào cho doanh nghiệp phát triển.

Phát biểu tại hội thảo, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng để đạt được mục tiêu đến năm 2030 đạt mức thu nhập trung bình là no đủ, đến năm 2045 là giàu có, Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết số 26 phải có tầm nhìn các vùng kinh tế của Nghệ An; xem xét thế mạnh, lợi thế từ vùng núi, trung du, đồng bằng, vùng biển. Bên cạnh đó, phải đưa công nghiệp hóa, hiện đại hóa vào không chỉ nông nghiệp mà hiện đại hóa cả du lịch, văn hóa thương mại, nông thôn, đô thị. Coi CNH HĐH nông nghiệp nông thôn là bước đi quan trọng, phát triển kinh tế số, gắn liên với cải cách hành chính, đưa CMCN 4.0 vào một cách toàn diện, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Nguyên Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Nghệ An cần cơ chế gì phải đề xuất kịp thời, để thực hiện được mục tiêu dân giàu tỉnh mạnh, tránh rơi vào tình trạng có Nghị quyết sớm nhưng hoàn thành các mục tiêu chậm.

Phát biểu tổng kết hội thảo, ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Trưởng ban chỉ đạo tổng kết Nghị quyết số 26 nhấn mạnh, Nghị quyết số 26 ban hành đã tạo ra cơ sở quan trọng để Nghệ An phát triển trong thời gian qua. Tuy nhiên với bối cảnh mới, Nghệ An cần có một nghị quyết mới, phù hợp với phát triển địa phương, vùng và cả nước. Ban Chỉ đạo xin tiếp thu tất cả các ý kiến phát biểu, tham luận của các đại biểu, đồng thời tổng kết những nội dung cơ bản đã trao đổi, đồng thời khẳng định, ý kiến của các nhà quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học tại hội thảo là cơ sở để Ban chỉ đạo hoàn thiện Đề án tổng kết Nghị quyết số 26. Tổ biên tập có trách nhiệm chắt lọc, tổng hợp, báo cáo ban chỉ đạo trước khi trình Bộ Chính trị.