Theo một báo cáo gần đây của Công ty cổ phần Chứng khoán Đầu tư Việt Nam – IVS, Việt Nam hiện thuộc nhóm 10 quốc gia xuất khẩu dệt may lớn nhất thế giới. Số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam cho thấy tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam trong năm 2017 đạt 31 tỷ USD. Các thị trường chính của hàng dệt may Việt Nam gồm Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Trong đó, Hoa Kỳ là thị trường lớn nhất của ngành hàng dệt may Việt Nam. Dự kiến kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang thị trường này trong năm 2018 sẽ đạt trên 13 tỷ USD, tăng 8 – 10% so với năm 2017; và chiếm trên 38% tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may. Hiện nay, Việt Nam là nước xuất khẩu hàng dệt may lớn thứ hai vào thị trường Hoa Kỳ.
EU, Nhật Bản và Hàn Quốc là 3 thị trường quan trọng nhất đối với Việt Nam, sau thị trường Hoa Kỳ. Tuy nhiên Công ty IVS lưu ý thị trường ASEAN cũng đang là thị trường được kỳ vọng đối với ngành hàng dệt may Việt Nam với tốc độ tăng trưởng nhanh do được hưởng ưu đãi thuế quan giữa các nước trong cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC).
Báo cáo của Công ty IVS đánh giá, trong các ngành hàng xuất khẩu lớn của Việt Nam thì các doanh nghiệp hoạt động trong ngành hàng dệt may có nội lực tốt, có kinh nghiệm, năng lực sản xuất và tạo ra được vị thế thương hiệu, có khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
Xung đột thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc leo thang cùng với sự tăng trưởng chậm lại của các nền kinh tế lớn khác sẽ gây tác động tiêu cực đến hoạt động thương mại quốc tế. Tuy nhiên, theo nhận định của Công ty IVS, khác với các ngành hàng xuất khẩu thông thường, lợi ích mà ngành hàng dệt may của Việt Nam nhận được từ việc chuyển dịch sản xuất từ Trung Quốc sẽ vượt qua các ảnh hưởng tiêu cực từ sự suy giảm trong thương mại toàn cầu.
Công ty IVS dẫn chứng sự chuyển dịch về số lượng đơn đặt hàng từ Trung Quốc sang Việt Nam được thể hiện qua việc tổng giá trị xuất khẩu của Trung Quốc giảm gần bằng mức tăng xuất khẩu của Việt Nam trong năm ngoái (~ 3 tỷ USD). Đồng NDT mất giá mạnh so với USD, qua đó cũng mất giá so với VND. Trong khi đó, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu nguyên phụ liệu lớn nhất của Việt Nam. Việc NDT mất giá do đó tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam nhập được nguồn nguyên liệu với chi phí rẻ hơn.
Chính phủ Việt Nam cũng luôn có các chính sách và định hướng hỗ trợ cho ngành, thể hiện kết quả ở các hiệp định thương mại tự do được Việt Nam ký kết với nhiều thị trường quan trọng của ngành. Nhóm dệt may niêm yết hiện tại có nhiều doanh nghiệp nằm trong nhóm tiềm năng của ngành và có thực lực để nắm bắt cơ hội đến từ các FTAs.
Bên cạnh đó, tính đến năm 2017, các doanh nghiệp FDI tuy chỉ chiếm 25% về số lượng nhưng đóng góp đến 62% vào kim ngạch xuất khẩu may mặc của Việt Nam, trong đó xơ, sợi chiếm 72%, vải và may mặc chiếm hơn 60%. Nguồn vốn đầu tư FDI đổ vào lĩnh vực dệt may vẫn không ngừng tăng lên trong những năm gần đây, chủ yếu nhờ vào tiềm năng tăng trưởng của thị trường, đặc biệt sau một loạt các hiệp định thương mại được ký kết.
Công ty IVS cho hay, nhờ các hiệp định FTA được ký kết trong những năm gần đây, giá trị xuất khẩu các sản phẩm dệt may của Việt Nam tăng trưởng mạnh. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng năm 2016 là 4,44% và 2017 là 9,31%. Đáng chú ý, tác động tích cực của các hiệp định ASEAN-India FTA, KV FTA và đặc biệt là CPTPP ký kết tháng 3 năm nay nâng kỳ vọng giá trị xuất khẩu năm nay đạt 34-35 tỷ USD, tương ứng với tốc độ tăng trưởng trên 30%.
Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung leo thang như hiện nay, IVS cho rằng, ngành dệt may Việt Nam sẽ có cơ hội được hưởng lợi như từng bước mở rộng và gia tăng thị phần xuất khẩu sang Hoa Kỳ nhờ mức giá cạnh tranh hơn. Tuy nhiên, tác động tích cực này được đánh giá sẽ phát huy trong dài hạn.
