Theo Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, qua 2 năm thực hiện, nhiều mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra trong Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội đã cơ bản hoàn thành.
Tăng trưởng GDP năm 2022 đạt 8,12%, là mức tăng trưởng cao nhất trong giai đoạn 2011 - 2022; năm 2023 đạt 5,05% là mức khá cao trong điều kiện thế giới và trong nước đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới. Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; điều hành linh hoạt, phối hợp chặt chẽ, hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; việc huy động, phân bổ và điều hòa sử dụng vốn đầu tư công giúp đưa nguồn lực vào nền kinh tế hợp lý; lạm phát được kiềm chế, lãi suất, tỷ giá được điều hành phù hợp, ổn định; bội chi ngân sách, nợ công trong phạm vi Quốc hội cho phép và thấp hơn so với mức dự kiến.
Nhiều chính sách đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả kịp thời; các cơ chế đặc thù được Quốc hội thông qua đã phát huy hiệu quả, tăng cường trách nhiệm, năng lực điều hành, tính chủ động, sáng tạo của các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương, rút ngắn thời gian thực hiện, thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn, bổ sung dòng tiền quan trọng, kịp thời cho nền kinh tế, đồng thời, phát huy hiệu quả các dự án đầu tư.
Đề nghị giảm thuế VAT xuống 8% cho tất cả các mặt hàng
Đáng chú ý, tại phiên thảo luận ở hội trường Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV diễn ra chiều 25/5, nhiều ý kiến cho rằng, Quốc hội cần cân nhắc xem xét cho phép tiếp tục kéo dài thêm thực hiện chính sách trong thời gian phù hợp, trong đó đề nghị giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) cho tất cả các mặt hàng từ 10% xuống 8%.
Đại biểu Trần Anh Tuấn - Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh khẳng định, giảm thuế VAT 2% là nhóm chính sách thành công, mang lại hiệu quả tích cực đối với nền kinh tế.
Theo đại biểu, bên cạnh việc góp phần kích cầu nền kinh tế, hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, chính sách giảm thuế VAT cũng góp phần tăng thuế thu nhập cho doanh nghiệp. Do vậy, Quốc hội cần có sự đánh giá rõ thêm hiệu quả của chính sách mang lại, đồng thời đề nghị tiếp tục kéo dài chính sách này trong thời gian tới.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị cho rằng trong bối cảnh hiện nay, nên ưu tiên tính khả thi của chính sách. Gói hỗ trợ lãi suất 2% không thực hiện được do không khả thi, trong khi đó gói giảm thuế VAT phát huy hiệu quả cao.
Dù vậy, do biện pháp này dựa trên các thủ tục thuế sẵn có, việc giảm thuế VAT cũng gặp vấn đề khi phân loại hàng nào là 8% và loại hàng nào là 10%.
"Nếu được làm lại có lẽ việc giảm thuế VAT nên giảm đồng loạt xuống 8% sẽ tốt hơn", đại biểu Hà Sỹ Đồng đề xuất.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng đánh giá thêm, sự điều hành của Chính phủ rất linh hoạt. Chính phủ đã chủ động đưa ra thêm các giải pháp khác để ứng phó với tình hình.
Đơn cử, việc giảm thuế xăng, dầu là giải pháp vô cùng thiết thực khi giá nhiên liệu toàn cầu tăng, giúp cho quá trình phục hồi kinh tế diễn ra thuận lợi hơn. Giải pháp gia hạn nộp thuế đến cuối năm cũng rất thiết thực vì doanh nghiệp như được vay một khoản ngắn hạn lãi suất 0%, có tác dụng rất lớn đối với doanh nghiệp khi lãi suất tăng cao và thủ tục vay ngân hàng khó khăn.
Rà soát kỹ lưỡng lại đối tượng được giảm thuế
Chung quan điểm, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cũng đánh giá, việc giảm 2% thuế VAT theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã có tác động tích cực trực tiếp đến đời sống xã hội, qua đó giảm giá thành sản phẩm, trong đó phần lớn là các nhóm mặt hàng tiêu dùng thiết yếu hằng ngày của nhân dân, giúp đảm bảo an sinh xã hội, hỗ trợ cho đời sống của người dân.
Mặt khác, chính sách còn có tác dụng kích cầu tiêu dùng đối với các doanh nghiệp. Việc giảm thuế góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, từ đó giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động.
Theo đó, thực hiện Nghị quyết số 110/2023/QH15 Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã có báo cáo về tình hình triển khai nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế VAT 2%, đồng thời có tờ trình về việc tiếp tục giảm thuế VAT đến hết năm 2024.
Đại biểu Dương Khắc Mai khẳng định ủng hộ chủ trương này. Tuy nhiên, đối tượng được giảm thuế VAT cần được rà soát kỹ lưỡng để có sự thay đổi cho phù hợp với tình hình hiện nay, do đối tượng giảm thuế VAT theo Nghị quyết 43 được ban hành trong bối cảnh rất đặc biệt và khác nhiều so với thời điểm hiện tại.
Đại biểu Dương Khắc Mai cũng đồng quan điểm đề nghị Quốc hội có thể cho phép kéo dài thời gian thực hiện nghị quyết để hoàn thành các công trình, phần việc do những khó khăn, bất cập mà như nhiều đại biểu đã phân tích, nhằm tạo điều kiện cho các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện, nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.
Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương cho rằng, đối với chính sách giảm thuế 2%, "có một số những ngành chúng ta đưa ra là đúng nhưng có những ngành chúng ta thấy chưa chắc đã cần phải giảm".
Đại biểu phân tích, việc giảm thuế VAT 2% là thuế giãn thu cho doanh nghiệp. Hiện nay, các doanh nghiệp đã trở lại bình thường. Tất nhiên, khu vực doanh nghiệp tư nhân vẫn còn đang khó khăn nhưng có thể hỗ trợ khu vực doanh nghiệp tư nhân bằng các chính sách để các doanh nghiệp bớt khó khăn thì hiệu quả hơn là việc giảm thuế 2%.
Bộ Tài chính đang đề nghị xây dựng dự án Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế VAT 2%.
Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất giảm 2% thuế suất thuế VAT, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất, sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Thời gian đề xuất áp dụng giảm thuế VAT là từ ngày 1/7/2024 đến hết ngày 31/12/2024.
