Đánh bắt hải sản là những chuyến đi dài. Những con tàu ra biển phải trữ sẵn một khối lượng lớn đá nước ngọt (từ vài chục đến cả trăm tấn đá) cũng làm tăng chi phí xăng dầu và nhân công trong mỗi chuyến đi biển. Thêm vào đó, lượng đá hao hụt theo thời gian khiến các tàu khó có khả năng bám biển dài ngày vì không đủ đá ướp cho số hải sản đánh bắt được.
Do đó, các nhà khoa học thuộc Trung tâm phát triển công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu và chế tạo thành công máy làm đá tuyết từ nước biển lắp đặt ngay trên tàu để phục vụ bảo quản hải sản đánh bắt xa bờ. Đây được xem là một bước tiến quan trọng trong việc nghiên cứu phát triển công nghệ, khắc phục được những hạn chế của phương pháp bảo quản truyền thống.
Thạc sỹ Lê Văn Luân, Trung tâm phát triển Công nghệ cao, Chủ nhiệm đề tài cho biết, cái khó khăn nhất khi nghiên cứu chế tạo máy làm đá tuyết là phải tạo được một thiết bị không chỉ chịu được sự ăn mòn của nước biển mà còn phải nhỏ gọn để đặt được lên các con tàu đánh bắt xa bờ của Việt Nam.
"Bởi vì hầu hết tàu đánh bắt cá của Việt Nam có kích thước và công suất không lớn, diện tích mặt boong tàu rất nhỏ. Vấn đề là làm sao thiết kế có thể đặt gọn gàng lên tàu. Ngoài ra, việc vận hành là một đặc thù khó khăn buộc chúng tôi phải đơn giản hóa tối đa, cải tiến tự động hóa cao nhất chứ không thể như công nghệ nhập ngoại", Thạc sỹ Lê Văn Luân chia sẻ.
Điểm khác biệt quan trọng của đá làm từ nước biển so với đá nước ngọt truyền thống chính là công nghệ này đã cho ra sản phẩm là đá dạng tuyết, về mặt hình thái, đá lỏng là hỗn hợp giữa tinh thể đá nhỏ và nước, được duy trì trong dải nhiệt độ từ - 6oC đến -2oC, trạng thái chuyển tiếp giữa pha lỏng và pha rắn nên có thể bơm được từ buồng tạo đá lỏng đến các bồn lưu trữ hoặc các ngăn bảo quản cá trên tàu.
Thời gian cho ra sản phẩm đá lỏng cũng rất ngắn, chỉ khoảng 1 đến 2 phút tính từ lúc khởi động hệ thống, trong khi sự tan chảy của đá lỏng lại chậm hơn nhiều so với đá nước ngọt. Độ đậm đặc của đá lỏng cũng có thể được điều chỉnh một cách tự động theo nhu cầu của người sử dụng.
Được biết, trong thời gian tới các nhà khoa học thuộc Trung tâm phát triển công nghệ cao, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam sẽ tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện sản phẩm ở dải năng suất lớn hơn từ 2000 tới 10.000kg/24h đồng thời tiến hành nghiên cứu và chế tạo máy làm đá lỏng kết hợp đá vẩy trên cùng một hệ thống để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của ngư dân.
