Đề xuất sớm thiết lập thỏa thuận hợp tác kinh tế ASEAN - Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh

Sáng ngày 27/5/2025, tại Kuala Lumpur, Malaysia, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) lần thứ hai.

Triển khai nghiên cứu khả thi về Hiệp định Thương mại Tự do giữa ASEAN và GCC

Tiếp nối thành công của Hội nghị Cấp cao ASEAN-GCC lần đầu tiên tại Riyadh năm 2023, Hội nghị lần này nhằm duy trì đà phát triển năng động trong quan hệ đối tác và hợp tác giữa ASEAN và GCC.

Lãnh đạo các nước đều nhấn mạnh hợp tác giữa ASEAN và GCC, hai tổ chức có vai trò quan trọng, là hình mẫu về mối quan hệ liên khu vực dựa trên các giá trị đối thoại, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng. Các nước đặc biệt khẳng định quyết tâm triển khai thực chất, cụ thể hóa các cam kết thành các chương trình hợp tác trên thực tế trên cơ sở Khuôn khổ hợp tác ASEAN-GCC 2024-2028.

Trên tinh thần đó, các nước nhất trí làm sâu sắc hợp tác kinh tế trên nền tảng tầm nhìn phát triển chung, lợi ích song trùng, khai thác tính bổ sung và những tiềm năng kinh tế to lớn, với dân số hai khu vực hơn 700 triệu dân và GDP chiếm tỷ lệ quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu.

Lãnh đạo các nước hoan nghênh triển khai nghiên cứu khả thi về Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN-GCC, bước đi chiến lược tạo nền tảng vững chắc cho liên kết kinh tế dài hạn. Hội nghị cũng đạt nhất trí về các định hướng thúc đẩy kết nối thị trường, tạo thuận lợi cho đầu tư, thương mại, hạ tầng logistics, du lịch, lao động, phát triển công nghiệp Halal, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, bảo đảm an ninh chuỗi cung ứng, đồng thời khai thác tiềm năng hợp tác các lĩnh vực kinh tế số, chuyển đổi số, năng lượng tái tạo, trí tuệ nhân tạo và các công nghệ mới nổi khác.

Cùng với đó, hai bên cam kết đẩy mạnh hợp tác du lịch, giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực trẻ, giao lưu nhân dân, thúc đẩy kết nối giữa các trường đại học và trung tâm nghiên cứu. Hội nghị cũng ghi nhận những bước tiến trong phối hợp thể chế giữa hai bên, bao gồm kết nối giữa Đại sứ các nước GCC tại Jakarta với Ủy ban các Đại diện Thường trực tại ASEAN cũng như giữa hai Ban Thư ký ASEAN và GCC.

Trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, Hội nghị chia sẻ quan ngại về những diễn biến phức tạp tại Dải Gaza, kêu gọi các bên ngừng bắn, chấm dứt các hành vi bạo lực dẫn đến thương vong của dân thường, khẳng định ủng hộ tiến trình hòa bình, Nhà nước Palestine độc lập và giải pháp hai nhà nước phù hợp với luật pháp quốc tế và các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, nhằm đảm bảo hòa bình, ổn định lâu dài ở khu vực.

Các nhà Lãnh đạo cũng khẳng định cam kết duy trì hòa bình, ổn định, đảm bảo an ninh hàng hải, thúc đẩy các giải pháp hòa bình cho các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, thúc đẩy hợp tác ứng phó các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, an ninh mạng, tội phạm xuyên quốc gia.

Kiến tạo mô hình hợp tác liên khu vực thế hệ mới

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao tiềm năng hợp tác ASEAN-GCC, nhận định hai khu vực đều có thế mạnh riêng, mang tính bổ trợ cao và chia sẻ nhiều điểm tương đồng về tầm nhìn phát triển. ASEAN nổi bật với tốc độ tăng trưởng cao, dân số trẻ, thị trường lớn, khả năng chuyển đổi nhanh, trong khi GCC là trung tâm năng lượng của thế giới, dồi dào nguồn lực tài chính, và có ưu thế về công nghệ và kinh nghiệm phát triển xanh.

Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN và GCC cần cùng nhau định hình, kiến tạo một mô hình hợp tác liên khu vực thế hệ mới trên cơ sở chân thành, thực chất, toàn diện và gắn kết và hiệu quả hơn nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ trong hợp tác phát triển, tăng cường lợi ích hài hòa giữa hai bên, đóng góp vào hòa bình, ổn định và phát triển chung của hai khu vực và thế giới.

Thủ tướng kêu gọi ASEAN và GCC tăng cường kết nối chiến lược, thúc đẩy hợp tác thực chất, hướng tới phát triển bền vững và bao trùm, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm.

Thủ tướng đề xuất hai bên sớm thiết lập một thỏa thuận hợp tác kinh tế chung mang tính linh hoạt, có thể triển khai trong thời gian ngắn, nhằm thúc đẩy tiếp cận thị trường, kết nối chuỗi cung ứng, hỗ trợ đầu tư hai chiều và tạo khuôn khổ tương hỗ thực chất trong lúc ASEAN và GCC tiến hành nghiên cứu khả thi về một FTA toàn diện.

Đồng thời, Thủ tướng khuyến khích kích hoạt mạnh mẽ vai trò của khu vực tư nhân, đặc biệt là các quỹ đầu tư của GCC tại ASEAN, phát huy vai trò kết nối của Hội đồng doanh nghiệp ASEAN và các Hiệp hội doanh nghiệp của GCC nhằm tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, minh bạch, thông thoáng, thúc đẩy dòng vốn, công nghệ và sáng kiến.

Thủ tướng cũng đề nghị ASEAN và GCC đưa các lĩnh vực tăng trưởng xanh và bền vững trở thành trụ cột hợp tác mới của quan hệ vì tương lai của nhân dân hai khu vực, tập trung vào chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển hạ tầng bền vững, đô thị thông minh, nông nghiệp thông minh, thị trường thực phẩm Halal, an ninh năng lượng và an ninh lương thực.

Trên tinh thần đồng hành và kiến tạo, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam sẵn sàng cùng các nước thúc đẩy hợp tác cụ thể về phát triển hạ tầng số 5G, AI, cáp biển; sản xuất hydro xanh, năng lượng mặt trời, lưu trữ năng lượng thông minh; xây dựng chuỗi cung ứng Halal chất lượng cao; và tạo thuận lợi cho di chuyển và điều kiện lao động, nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao khả năng thích ứng của nền kinh tế.