(Thơ Nguyễn Trung Kiên)
Các cụ ngày xưa bảo “Miếng ngon nhớ lâu đòn đau nhớ đời” đúng chẳng sai. Thời bây giờ cuộc sống no đủ, ăn đủ thứ sơn hào hải vị mấy ai “ám ảnh” được món nào nhưng sao nhớ lại cái thuở khó khăn cách đây mấy chục năm, nhiều món ăn dân dã, cực kì bình dân mà “ngàn năm chưa dễ mấy ai quên”. Lòng vòng một chút để nhớ về một thời mà nhà nhà người người luôn tất tả với miếng ăn, cái mặc và cả cái để… đi thời bao cấp…
Đến bây giờ thế hệ 6X, 7X, thậm chí là 8x “đời đầu” chắc còn nhớ về đôi dép Tiền Phong. Thời bao cấp cái gì cũng thiếu thốn nên giày da, dép da là một thứ gì đó xa xỉ khó với tới đối với hầu hết người dân. Thanh niên hầu hết đi dép đúc của Trung Quốc, dép cao su, sang trọng thời thượng hơn một chút là tông Thái hay đôi dép nhựa Tiền Phong.
Đôi dép ngày ấy
Dép nhựa nhãn hiệu Tiền Phong ngày đó có nhiều cơ sở sản xuất ở Hà Nội, Thái Bình nhưng nổi tiếng nhất vẫn là dép Tiền Phong của nhà máy cùng tên ở Hải Phòng. Đó là đôi dép màu trắng trong, có quai chéo phía trước, có khuy bằng nhôm cài quai phía sau, nhìn đơn giản nhưng khá... sành điệu! Hồi đó, dép nhựa Tiền Phong thực sự là của hiếm. Nam thanh niên nào mặc quần thụng, áo bay Nga, đội mũ cối Tàu, chân đi tông Thái hoặc đôi dép nhựa Tiền Phong thì đúng là… vô đối, nhiều người nhìn lác mắt.
Dép nhựa Tiền Phong thịnh hành, làm mưa làm gió trên thị trường hàng tiêu dùng trong nước từ cuối những năm 80 đến nửa đầu những năm 90 của thế kỷ trước. Hồi đầu dép nhựa Tiền Phong bán phân phối nên có tiền cũng chẳng mua được. Người ta phải tăng gia sản xuất, nuôi lợn để bán cho Nhà nước mới được tờ giấy ưu tiên mua dép nhựa Tiền Phong.
Lũ chúng tôi hồi đó đi học chỉ toàn dép cao su, thấy mấy anh chị học cấp ba có đôi dép nhựa trắng Tiền Phong nhìn thòm thèm và mơ ước cháy bỏng không biết bao giờ thành hiện thực!?.
Anh trai tôi hai năm liên tục lớp 9, 10 đạt học sinh giỏi (tương đương lớp 11, 12 hiện nay), bố tôi bán con lợn 90kg mới giành được 1 suất mua dép nhựa Tiền Phong thưởng cho con. Mang đôi dép về cả nhà xúm vào ngắm nghía, sờ mó. Ông anh tôi chẳng biết nghe ở đâu, để đôi dép bền và mềm mại thì phải cho vào nồi nước lạnh đun đến cho đến sôi khoảng 10 phút. Và để giữ cho đôi dép ấy có thể đi được lâu, ngày mưa ông ấy lại quay về đôi dép cao su đúc nặng chình chịch, đôi dép nhựa Tiền Phong chỉ dành cho những dịp “trọng đại”. Phải thừa nhận dép nhựa Tiền Phong thiết kế đơn giản nhưng rất bền và quan trọng rất dễ “sửa chữa”. Vì chỉ cần một thanh sắt mỏng nung nóng, ai cũng có thể xử lý được chỗ bị đứt, rách.
Dép nhựa Tiền Phong vẫn là mốt khá được ưa chuộng sau dép tông Thái
Từ sau khi Nhà nước từng bước xóa bỏ cơ chế bao cấp vào cuối những năm 80 đầu những năm 90 của thế kỷ trước, thì cánh thanh niên mới thỏa nỗi ước mơ sở hữu một đôi dép nhựa Tiền Phong chính hiệu. Xem lại những bức ảnh chụp đầu những năm 90 của sinh viên các trường đại học, dép nhựa Tiền Phong vẫn là mốt khá được ưa chuộng sau dép tông Thái.
Với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, hàng hóa xuất hiện nhiều hơn với sự ra đời của nhiều nhãn hiệu dép với kiểu dáng phong phú, mẫu mã đẹp, nửa cuối những năm 90, dép nhựa Tiền Phong mất dần thị phần, vắng bóng hẳn nhưng không hẳn là một sản phẩm “vang bóng” vì hiện nay, dép nhựa Tiền Phong vẫn còn trên thị trường dù không phải là mặt hàng để giới trẻ lựa chọn.
Trong các sạp, quầy hàng giày dép, đặc biệt là ở vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nếu muốn người ta vẫn có thể chọn mua được đôi dép nhựa Tiền Phong. Sau mấy chục năm, dép nhựa Tiền Phong vẫn “thủy chung” với hình dáng, mẫu mã ấy. Chúng tôi lên các phiên chợ vùng cao vẫn thấy người dân chọn mua dép nhựa Tiền Phong. Các chiến sĩ biên phòng đóng quân ở những nơi thâm sơn cùng cốc vẫn chọn dép nhựa Tiền Phong để đi vì chỉ có “nó” xem ra mới chịu đựng được những chuyến “cuốc bộ”, băng rừng vượt núi…
Thông tin doanh nghiệp: Dép nhựa Tiền Phong là một sản phẩm “vàng” của Nhà máy Nhựa Thiếu niên Tiền phong, nay là Công ty cổ phần Nhựa Thiếu niên Tiền phong (được thành lập năm 1959). Từ một nhà máy chuyên sản xuất đồ dùng học tập, hàng tiêu dùng (trong đó có dép nhựa, bóng bàn), ngày nay Nhựa Tiền Phong là thương hiệu có uy tín lớn trên thị trường trong và ngoài nước. Công ty cũng trở thành một trong những đơn vị chủ lực của ngành Nhựa Việt Nam với hệ thống quản lý chất lượng đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 9001. Sản phẩm của Công ty đặc biệt là các loại ống nhựa PVC chiếm lĩnh thị phần lớn trong nước và xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới. Năm 2004, Công ty Nhựa Tiền phong được phong tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới”.
