Doanh nghiệp FDI kiến nghị gì với Chính phủ Việt Nam?

Ông David Whitehead - Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Australia tại Việt Nam (AusCham) và thành viên Ban lãnh đạo Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF): Cần có những điều chỉnh tổng thể về quy trình, thủ tục cấp phép

Để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, chúng ta cần có những điều chỉnh tổng thể về quy trình, thủ tục cấp phép, đảm bảo quy định rõ ràng về sử dụng đất, ưu đãi thuế và cấp giấy phép lao động cũng như lược bỏ các thủ tục, quy định không cần thiết về điều kiện kinh doanh. Điều này sẽ giúp thu hút đầu tư FDI quy mô lớn vào Việt Nam, đặc biệt là vào các ngành công nghiệp mới như công nghiệp bán dẫn và chip.

Hiểu rõ vai trò của phát triển bền vững như một trong những công cụ quan trọng để hỗ trợ thực hiện các kế hoạch đạt được phát thải ròng các-bon bằng 0 của Chính phủ, VBF đang tiến hành khảo sát cộng đồng doanh nghiệp VBF nhằm xác định mối quan tâm, nhu cầu của doanh nghiệp nhằm triển khai hiệu quả các sáng kiến ở Việt Nam. Chúng tôi hy vọng những thông tin, dữ liệu thu được từ khảo sát này sẽ giúp Chính phủ Việt Nam đưa ra những quyết định phù hợp, quản lý hiệu quả, khuyến khích các hoạt động bền vững và thu hút sự tham gia của các bên liên quan để hiện thực hóa mục tiêu đưa mức phải ròng bằng 0 vào năm 2050 và hướng tới phát triển bền vững. 

Ông John Rockhold - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham): Đơn giản hóa quy định về năng lượng tái tạo để tăng khả năng tiếp cận của nhà đầu tư

Một khía cạnh mà tất cả doanh nghiệp và các nhà đầu tư tương lai đều quan tâm là độ tin cậy về nguồn cung năng lượng và khả năng tiếp cận năng lượng tái tạo. Mối quan hệ giữa cung - cầu điện là khá phức tạp và Chính phủ cần có cách tiếp cận phù hợp, đảm bảo hợp tác công - tư để phát triển nguồn cung ứng điện bền vững, đáng tin cậy, với giá cả phải chăng.

Quy định cần phải được xây dựng cụ thể, ổn định và Chính phủ nên tập trung vào các dự án khả thi, có khả năng huy động vốn để đảm bảo nguồn cung ứng điện đáp ứng nhu cầu nội địa ngày càng tăng. Cộng đồng doanh nghiệp mong muốn Chính phủ đơn giản hóa hệ thống quy định về năng lượng tái tạo trong khi các nhà đầu tư mới sẽ nghiên cứu khả năng tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo đáng tin cậy trước khi đầu tư vào Việt Nam. Chúng tôi rất vui khi Chính phủ đã ban hành các quy định cụ thể về năng lượng mặt trời áp mái vào tuần trước.

Để Việt Nam đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng và hiện thực hóa cam kết tại hội nghị COP26, những giải pháp quan trọng cần thực hiện bao gồm phát triển lưới điện, triển khai hợp đồng mua bán điện có khả năng thanh toán, rút gọn thủ tục phê duyệt dự án và củng cố vị thế tài chính của các công ty điện lực quốc gia.

Ông Ng Boon Teck - Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam: Mong muốn xây dựng những "đường cao tốc" logistics 

Doanh nghiệp Singapore có rất nhiều hoài bão và kỳ vọng xây dựng một hệ thống logistics càng đơn giản, hiện đại càng tốt, kết nối hạ tầng đường xá, thông tin, kinh tế. Chúng tôi muốn mang tới công nghệ mới, thông minh và chia sẻ cách tối ưu hoá những công nghệ tiên tiến để đẩy mạnh hơn ngành logistics.

Tôi cũng muốn chia sẻ 3 lĩnh vực cụ thể mà cơ quan chức năng có thể triển khai. Thứ nhất, đẩy mạnh hơn dòng chảy thương mại, hợp tác, hỗ trợ với các quốc gia láng giềng. Thứ hai, khẳng định vai trò trung tâm, trung chuyển, đẩy mạnh giao thông giữa các tỉnh biên giới và giữa Trung Quốc - ASEAN. Thứ ba, chúng ta cần nhìn kỹ hơn, rõ hơn vào quy trình thực hiện cơ chế một cửa, để quá trình thông quan trở nên đơn giản hơn.

Cuối cùng, về phát triển bền vững, chúng tôi mong muốn xây dựng những "đường cao tốc" logistics, củng cố chuỗi cung ứng. Cần phải nghĩ đến tất cả các quy trình đã thân thiện với môi trường hay chưa? Tôi muốn đề xuất tập trung về cơ chế tài chính, cơ chế đánh thuế, nghiên cứu thành lập điểm kết nối về điện,… làm sao để môi trường "xanh hơn".

Ông Gaur Dattatreya - Giám đốc Điều hành Công ty TNHH Bosch Global Software Technologies: Nguồn nhân lực và môi trường pháp lý ổn định, minh bạch, thuận lợi là 2 yếu tố tối quan trọng

Tôi xin nêu lên hai điểm chính mà tôi tin là tối quan trọng cho sự phát triển bền vững của Việt Nam, cũng như sự thành công của cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài.

Thứ nhất là tầm quan trọng của công cuộc phát triển nguồn nhân lực.

Chúng tôi chân thành khuyến nghị Chính phủ cân nhắc và có kế hoạch cụ thể để phát triển nguồn nhân lực của các ngành công nghệ cao trọng điểm, bắt đầu bằng việc khuyến khích sự phát triển của hệ sinh thái kết nối giữa doanh nghiệp trong nước, nhà đầu tư nước ngoài, các cơ sở giáo dục dậy nghề, và bậc đại học, từ đó tạo điều kiện cho nguồn nhân lực Việt Nam được tiếp cận trang bị các kiến thức và kỹ năng thực tiễn để đón đầu làn song đầu tư nước ngoài trong các ngành công nghệp trọng điểm.

Thứ hai là sự cần thiết xây dựng, duy trì và đảm bảo một môi trường pháp lý kinh doanh ổn định, minh bạch và thuận lợi.

Sự thay đổi liên tục để hoàn thiện của các chính sách và cơ chế quản lý ở Việt Nam, kết hợp với việc chồng chéo giữa trách nhiệm và thẩm quyền của các cơ quan chức năng, đáng tiếc có thể dẫn đến sự thiếu minh bạch và nhất quán trong các chính sách và quyết định của chính phủ. Điều này có thể thấy ở nhiều lĩnh vực khác nhau như ưu đầu tư, quy định nhập khẩu, cấp phép, với những hậu quả tiêu cực không thể tránh khỏi đối với cộng đồng doanh nghiệp.

Với tư cách là một nhà đầu tư, đối tác lâu năm tại Việt Nam, Bosch rất mong muốn được hợp tác với Chính phủ để làm rõ và giải quyết triệt để những vấn đề đó.

Ông Bruno Jaspert - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Tổ hợp Khu công nghiệp DEEPC: Khuyến khích khu công nghiệp sinh thái đạt tiêu chuẩn bền vững

Hiện nay chúng tôi không thể bán lại nước thải đã qua xử lý do thiếu hành lang pháp lý cần thiết, vì vậy, chúng tôi buộc phải thải nước thải đã qua xử lý ra biển hay sông gần nhất. Việc các quy định còn nửa chừng và chưa có đủ hướng dẫn cho cơ quan địa phương khiến cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chưa hiểu đầy đủ về vị thế hiện tại của Việt Nam trong việc phát triển bền vững.

Rất nhiều các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài áp dụng tiêu chuẩn báo cáo phi tài chính mới dựa trên tiêu chí ESG. Các nguyên tắc đó sẽ có ảnh hưởng lớn tới tương lai kinh doanh. Liệu điều này sẽ là cơ hội cho Việt Nam để kết hợp các nguyên tắc này ở bước sơ khai của hệ thống báo cáo phi tài chính. Vâng điều này có thể ảnh hưởng tới các nhà đầu tư mới nhưng sẽ giúp Việt Nam là đất nước tiên phong phát triển bền vững - đất nước tạo lập xu hướng. Và như chúng ta cùng biết đất nước tạo lập xu hướng sẽ thu hút được nhiều đầu tư hơn.

Tôi mong muốn đề nghị Ngài Thủ tướng và Chính phủ Việt Nam cân nhắc đưa ra chính sách khuyến khích Khu công nghiệp Sinh thái bằng việc áp dụng thời gian thuê đất dài hạn hơn cho các khu công nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn đó. Và đồng thời kết hợp chính sách này với việc áp dụng thuế đặc biệt đối với các khu không thể hoặc không muốn tuân thủ và sử dụng nguồn thu này để xây dựng quỹ phát triển tương lai bền vững.

Tôi kính đề nghị Ngài Thủ tướng và Bộ Kế hoạch và Đầu tư cân nhắc các biện pháp khuyến khích các nhà đầu tư đạt tiêu chuẩn phát triển bền vững mới và thống nhất tiêu chuẩn báo cáo phi tài chính.

Theo tôi cần có chiến lược cho phép các khu công nghiệp và các nhà đầu tư có vốn đầu tư nước ngoài trở thành động cơ thay đổi hướng tới mục tiêu này. Tôi xin đưa ra một ví dụ.  Hiện nay Việt Nam đối mặt với việc thiếu nguyên vật liệu san lấp. Tôi đến từ châu Âu nơi mà sự phát triển kinh tế dựa vào hệ thống đê lớn thay vì nâng cao độ mặt bằng. Chúng tôi cho phép trong thiết kế đường trở thành hệ thống thoát nước thay vì thiết kế nâng cao độ đường. Không có lý do gì Việt Nam không làm được điều này, thậm chí hơn nữa. Các thiết kế đó có thể đưa vào kế hoạch ứng biến thay đổi khí hậu quốc gia bằng cách năng cao độ hệ thống đê và sẽ hiệu quả chi phí hơn khi thiết kế cao độ mặt bằng ở mức thấp. Chúng tôi sẵn sàng thử nghiệm phương án này và cũng sử dụng vật liệu nạo vét hoặc vật liệu thải không độc hại làm vật liệu san lấp. Thực tế hiện nay là hệ thống pháp lý chưa rõ ràng nên có nhiều chưa triển khai được.

Bà Tô Thị Hương Giang - Giám đốc Đối ngoại khu vực Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Tập đoàn Nike: Mong Chính phủ đầu tư mạnh vào đào tạo kỹ thuật, công nghệ, quản trị

Để tiếp tục có thể kinh doanh tăng trưởng tại Việt Nam chúng tôi có một số đề xuất như sau:

Thứ nhất, Việt Nam tiếp tục ưu tiên phát triển bền vững là hàng đầu. Chúng tôi rất vui vì gần đây Chính phủ tiếp tục thúc đẩy chương trình mua bán điện trực tiếp với khách hàng, trong tương lai không xa chúng tôi sẽ được tiếp cận và tin rằng điều này không chỉ tốt cho hành tinh, tốt cho nền kinh tế và tạo xung lực mới cho hàng hóa sản xuất tại Việt Nam.

Thứ hai, khi nền kinh tế có nhiều thay đổi thì cách thức sản xuất sản phẩm cũng liên tục thay đổi, cụ thể là đối tác liên tục đổi mới về công nghệ và đầu tư. Do đó, chúng tôi mong muốn Chính phủ đầu tư mạnh vào đào tạo trong lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ, quản trị…

Thứ ba, hiện nay Việt Nam luôn đi đầu về thương mại toàn cầu. Chúng tôi mong với vị thế hôm nay, Việt Nam tiếp tục phát huy kinh nghiệm đàm phán của mình để thúc đẩy xuất khẩu cho hàng hóa Việt Nam.

Ông Minh Đỗ - Giám đốc Quốc gia Quỹ đầu tư Warburg Pincus: Xem xét tháo gỡ vấn đề huy động vốn cho các ngân hàng

Chúng tôi cho rằng điểm mấu chốt để tạo nên thành công của Việt Nam sẽ là tiếp tục duy trì và hoàn thiện các cơ chế, thể chế chính sách để góp phần vào sự phát triển, thịnh vượng và một nền tài chính toàn diện của Việt Nam. Tuy nhiên, việc thay đổi Luật có thể cần thời gian từ 3-5 năm.

Vì vậy, việc Ngài thủ tướng, Chính phủ cùng các bộ ban ngành đưa ra các quyết sách phù hợp, kịp thời để ứng phó với tình hình thế giới, tình hình thị trường có những thay đổi khôn lường là vô cùng quan trọng và cấp bách.

Đơn cử, Chính phủ có thể xem xét tháo gỡ vấn đề huy động vốn cho các ngân hàng Việt Nam để duy trì tăng trưởng tín dụng ở mức cần thiết bằng cách tăng giới hạn sở hữu nước ngoài. Hay xem xét hỗ trợ tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến thủ tục đầu tư cho các dự án điển hình như khách sạn Metropole Hà Nội hay dự án tích hợp Hồ Tràm Grand để chúng tôi có thể nhanh chóng triển khai đầu tư, nâng tầm Dự án.

Bà Lại Minh Thúy - Giám đốc Khối giải pháp tài chính và thương mại, Ngân hàng Citibank: Hoàn thiện Luật Các Tổ chức tín dụng

Liên quan tới lĩnh vực ngân hàng, Dự thảo Luật Các Tổ chức tín dụng đóng vai trò vô cùng quan trọng không chỉ đối với hoạt động của hệ thống ngân hàng mà còn đối với sự tăng trưởng và phát triển kinh tế của Việt Nam trong những năm tới. Chúng tôi nhận thấy các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cần được tiếp cận dễ dàng và hiệu quả với các khoản vay ngân hàng tại Việt Nam để thúc đẩy sản xuất và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi. Chúng tôi rất mong muốn Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước xem xét các ý kiến đóng góp của nhóm công tác ngân hàng để Dự thảo luật các Tổ chức tín dụng tới đây vừa đảm bảo quản lý rủi ro tín dụng tập trung hiệu quả vừa thúc đẩy hoạt động đầu tư của khối đầu tư nước ngoài trong dài hạn tại Việt Nam.

Về thị trường vốn, việc nâng hạng tín nhiệm lên mức đầu tư và nâng cấp thị trường chứng khoán lên thị trường mới nổi (từ thị trường cận biên) sẽ mang lại nhiều nguồn vốn quốc tế đổ vào Việt Nam. Điều này giúp các nhà đầu tư có một cái nhìn tích cực hơn về nền kinh tế  và thu hút nhiều đầu tư trực tiếp và thương mại, dẫn đến tăng trưởng kinh tế nhanh hơn. Chúng tôi kỳ vọng, với quyết tâm và nỗ lực để nâng hạng thị trường, Chính phủ sẽ tích cực giải quyết những vấn đề tồn tại để Việt Nam sớm được nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Việt Nam ngày càng đóng vai trò quan trọng hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, nên cần thiết xây dựng các quy định hiện hành về tài trợ cho nhà cung cấp và nhà phân phối hướng tới các tiêu chuẩn toàn cầu để các ngân hàng có thể cho các nhà cung cấp và nhà phân phối vay theo quy trình đơn giản hơn, giảm thiểu các yêu cầu về chứng từ tài liệu.

Với vai trò là ngân hàng doanh nghiệp và đầu tư toàn cầu của Mỹ, chúng tôi mong muốn được hợp tác với Chính phủ để giải quyết những thách thức trước mắt và phát triển một môi trường thuận lợi thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng bền vững ở Việt Nam. Một yếu tố quan trọng của môi trường đầu tư thuận lợi là môi trường pháp lý công bằng, minh bạch, có thể dự đoán và đánh giá cao sự đổi mới - không chỉ để thu hút đầu tư mới mà còn để duy trì và tăng trưởng các đầu tư đã có mặt ở Việt Nam trong suốt thời gian qua.

Ông Nakajima Takeo - Trưởng Đại diện Tổ chức Thúc đẩy ngoại thương Nhật Bản (JETRO) tại Hà Nội: Việt Nam cần tập trung vào ngành chế tạo, đổi mới sáng tạo

Theo khảo sát của JETRO, Việt Nam là điểm đến hấp dẫn đối với FDI toàn cầu. Việt Nam là điểm đến FDI lớn thứ 2 của Nhật Bản trong 6 năm liên tiếp. Đây là những dấu hiệu hết sức tích cực. 

Nhiều nhà kinh tế dự báo năm kinh tế năm 2024 sẽ tiếp tục suy giảm, tuy nhiên, cá nhân tôi cho rằng Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai. 

Theo tôi, Việt Nam cần tập trung vào ngành chế tạo, đổi mới sáng tạo để thịnh vượng hơn và đối phó với một số tình huống khó lượng. Ngành công nghệ thông tin cũng sẽ trở thành "đàu tàu" mới dẫn dắt nền kinh tế Việt Nam phát triển. JETRO mong muốn được hợp tác chặt chẽ hơn với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Công Thương của Việt Nam. Chúng ta cần có những thay đổi mạnh mẽ hơn về giáo dục, y tế, tài chính, cắt bỏ rào cản về luật pháp để tạo ra khuôn khổ mạnh mẽ hơn, thuận lợi hơn cho nhà đầu tư. Đây không phải nhiệm vụ dễ dàng của bất cứ quốc gia nào nhưng tôi tin tưởng Việt Nam sẽ trở thành một trong những quốc gia hấp dẫn nhất trên không gian số.

Ông Phùng Việt Thắng - Đại diện Intel Việt Nam: Cần đầu tư nguồn nhân lực ngành bán dẫn

Thời gian vừa qua, Intel Việt Nam được đánh giá là cơ sở thành công nhất của Intel toàn cầu. Để đạt được kết quả đó, đồng hành cùng Intel là sự hỗ trợ của Chính phủ Việt Nam cũng như sự hỗ trợ của các bộ, ban ngành.

Một số vấn đề lớn mà doanh nghiệp rất cần sự hỗ trợ của Chính phủ, Bộ, ngành. Đầu tiên là nguồn nhân lực của ngành bán dẫn. Vấn đề nhân lực này không chỉ nằm ở năng lực của người kỹ sư, người lao động mà còn cần cả một chính sách liên quan đến đào tạo nguồn cung sớm cho ngành bán dẫn. Để làm được điều này, tôi cho rằng cần nhiều sự quyết tâm của các bộ, ngành.

Về thuế tối thiểu toàn cầu, đây không phải vấn đề riêng của doanh nghiệp hay Bộ Tài chính mà còn cần sự hỗ trợ của nhiều bộ, ngành khác. Vì thế, những hành động cụ thể của Chính phủ không chỉ là động lực, là bài học cho riêng Intel mà còn cho các doanh nghiệp khác có thể học hỏi, tham vấn và giúp chúng tôi đưa ra những quyết định quan trọng.