Cơ quan Lương thực Quốc gia Philippines (NFA) vừa đề xuất với chính phủ nước này về việc nhập khẩu 330.000 tấn gạo để bù đắp thâm hụt dự kiến của kho dự trữ gạo quốc gia Philippines. Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh Chính phủ Philippines đang tìm cách kiềm chế đà tăng giá gạo trên thị trường nội địa.
Trước đó, Văn phòng Tổng thống Philippines đã cho biết NFA cần tăng cường dự trữ gạo phục vụ cho các hoạt động cứu trợ khẩn cấp. Nếu không tăng lượng dự trữ, lượng tồn kho gạo của Philippines vào cuối năm nay sẽ chỉ đạt 1,69 triệu tấn, tương đương đủ dùng trong 45 ngày, chỉ bằng một nửa so với mức dự trữ lý tưởng trong 90 ngày để ổn định thị trường. Tuy nhiên, việc tăng cường mua gạo trên thị trường nội địa có thể đẩy giá lương thực tại Philippines lên cao.
Kể từ đầu năm 2023 đến nay, giá bán lẻ gạo tại Philippines đã tăng đáng kể; giá của loại gạo rẻ nhất đã tăng khoảng 15%, từ mức 35-38 peso/kg lên 36-44 peso (0,65 – 0,8 USD)/kg, khiến tình trạng lạm phát tại nước này trở nên nghiêm trọng hơn. Giá gạo trên thị trường quốc tế hiện cũng đang neo ở vùng giá cao trong bối cảnh nhu cầu nhập khẩu lương thực tại nhiều nước tăng cao, điển hình Indonesia hiện đang muốn nhập khẩu 2 triệu tấn gạo trong năm nay.
Lạm phát trong tháng 3/2023 tại Philippines ở mức 7,6%, cao hơn nhiều so với mức mục tiêu chính thức là 2 - 4%. Nước này đang cân nhắc triển khai các biện pháp phi tiền tệ nhằm giải quyết áp lực giá cả trong bối cảnh Ngân hàng Trung ương Philippines đã phát tín hiệu tạm dừng tăng lãi suất.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. cho biết ông đang xem xét “mọi biện pháp” để kiềm chế giá gạo. NFA đang xem xét việc nhập khẩu gạo thông qua một thoả thuận liên chính phủ (G2G). Hiện tại, chỉ các thương nhân tư nhân Philippines mới được phép nhập khẩu gạo, trong khi chức năng của NFA chỉ giới hạn trong việc quản lý kho dự trữ gạo quốc gia.
Philippines là một trong những nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới với lượng nhập khẩu đạt 3,7 triệu tấn trong năm 2022. Nước này chủ yếu nhập khẩu gạo từ Việt Nam, Thái Lan và Ấn Độ. Trong đó, nguồn cung gạo từ Việt Nam chiếm tỷ trọng lớn nhất, lên đến 80% tổng lượng gạo được nước này nhập khẩu.
Trong quý I/2023, Việt Nam xuất khẩu hơn 1,85 triệu tấn gạo với tổng trị giá đạt 981,3 triệu USD; trong đó, lượng gạo xuất khẩu sang Philippines là 450,4 triệu USD, tăng gần 45% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng trong tháng 3/2023, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Philippines đạt 245,7 triệu USD, tăng đột biến 295% so với tháng 3/2022.
