Kết quả cuộc thăm dò của Reuters với 90 nhà kinh tế được tiến hành từ ngày 9 đến 17/1 cho thấy, các nhà kinh tế kỳ vọng NHTW châu Âu (ECB) sẽ tăng lãi suất huy động từ -0,40% lên -0,20% trong quý IV và chờ đến đầu năm 2020 để tăng lãi suất tái cấp vốn từ 0 lên 0,20%, muộn hơn so với dự báo được đưa ra một tháng trước, mà nguyên nhân chủ yếu là do nguy cơ suy thoái của khu vực đồng euro đã tăng lên.
Còn nhớ tại các cuộc thăm dò của Reuters được thực hiện kể từ tháng 6/2018, các nhà kinh tế đều dự đoán rằng sau khi kết thúc chương trình mua tài sản vào tháng 12/2018, ECB sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong quý 3 năm 2019.
Tuy nhiên, một loạt các dữ liệu kinh tế yếu kém - cho thấy sự tăng trưởng kinh tế trong khu vực đã chậm lại và điều đó đã làm thay đổi quan điểm của các nhà kinh tế.
Trong khi đó, Peter Vanden Houte - nhà kinh tế trưởng khu vực đồng euro tại ING cho biết, Brexit cũng là một rủi ro lớn đối với khu vực đồng euro khi nó có thể gây ra sự gián đoạn trong xuất khẩu sang Anh và đó là một yếu tố bổ sung có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng của khu vực.
Vì vậy, dù chỉ có hai nhà kinh tế được hỏi dự báo nền kinh tế khu vực sẽ thu hẹp vào năm 2020, nhưng xác suất suy thoái trung bình trong hai năm tới đã tăng lên 35% từ mức 30% trong tháng 12. Đây là tháng thứ hai liên tiếp xác suất tăng và đó là mức cao nhất kể từ khi Reuters bắt đầu đặt ra câu hỏi này vào tháng 7.
Cụ thể, có hơn một phần ba các nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát dự báo cơ hội suy thoái là hơn 40%. Thậm chí gần hai phần ba các nhà kinh tế đã nâng cao xác suất suy thoái trong hai năm của họ; chỉ có 10 chuyên gia giữ nguyên như dự báo trước đó và 3 chuyên gia giảm xác suất.
Cơ hội suy thoái trong năm nay cũng tăng lên 25% so với mức 20% trong tháng 12. Nhưng nhiều ý kiến vẫn tỏ ra không đồng tình. Elwin de Groot – Trưởng bộ phận chiến lược vĩ mô tại Rabobank cho biết, cần phải có một số điều kiện tiên quyết để một nền kinh tế rơi vào suy thoái và tôi chưa thấy chúng. Chủ tịch ECB Mario Draghi cho biết hồi đầu tuần trước rằng, khu vực đồng euro sẽ không rơi vào suy thoái, nhưng cần sự hỗ trợ từ ECB vì sự chậm lại có thể kéo dài hơn dự kiến.
ECB đã kết thúc chương trình mua trái phiếu trị giá hơn 2,6 nghìn tỷ euro (3,0 nghìn tỷ USD) vào tháng trước, nhưng vẫn để ngỏ khả năng tái khởi động lại chương trình này nếu cần. Tuy nhiên, tất cả các nhà kinh tế được hỏi đều dự đoán, ECB sẽ không khởi động lại chương trình mua tài sản trong năm nay.
Hầu hết các nhà kinh tế hiện nay đồng ý rằng tăng trưởng toàn cầu, cũng như tăng trưởng của Mỹ, đã đạt đỉnh. Do đó, những diễn biến mới có thể sớm xuất hiện. “Chúng tôi nghĩ rằng ECB sẽ bỏ lỡ hoàn toàn chu kỳ thắt chặt toàn cầu này. Tăng trưởng GDP đã chậm lại đột ngột vào cuối năm 2018 và có thể sẽ tiếp tục xu hướng giảm tốc trong năm nay và năm tới”, nhà kinh tế Keningham của Capital Economics cho biết. “Vì vậy, lạm phát cơ bản sẽ tiếp tục nằm lâu dưới mức mục tiêu và những người “diều hâu” trong Hội đồng thống đốc (của ECB) sẽ không tìm được lý lẽ để ủng hộ việc thắt chặt chính sách”.
Cuộc thăm dò mới nhất của Reuters cho thấy lạm phát, mà ECB nhắm mục tiêu chỉ dưới 2%, sẽ chỉ ở mức trung bình 1,6% trong năm nay và năm tới, tương tự như cuộc thăm dò hồi tháng trước.
Tăng trưởng được dự báo trung bình 0,4% trong mỗi quý cho đến giữa năm tới; dự báo tăng trưởng trung bình cả năm 2019 đã giảm xuống còn 1,5%; dự báo tăng trưởng năm 2020 là 1,5%.
