Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), ngày 01/11/2019, Cục kiểm tra An toàn Thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ đã thông báo về việc công nhận hệ thống kiểm tra, kiểm soát sản phẩm cá và cá Siluriformes xuất khẩu của 3 nước: Việt Nam, Trung Quốc và Thái Lan đủ điều kiện tương đương với Hoa Kỳ.
FSIS đã đưa ra quyết định cuối cùng: Hệ thống kiểm tra sản phẩm cá và cá Siluriformes của 3 quốc gia: Việt Nam, Trung Quốc và Thái Lan tương đương với hệ thống của Hoa Kỳ xác lập theo Luật Thanh tra Liên bang sản phẩm thịt (The Federal Meat Inspection Act - FMIA) và các quy định thực thi có liên quan.
Cũng trong công bố này, FSIS đưa ra quy tắc cuối cùng về việc Trung Quốc đủ điều kiện xuất khẩu sản phẩm gia cầm sang thị trường Hoa Kỳ.
Ngoài ra, FSIS cũng mở một địa chỉ email cho phép tất cả những cá nhân quan tâm có thể gửi kiến nghị về vấn đề này tại địa chỉ: fsispetitions@usda.gov
Hơn 1 năm trước, vào tháng 9/2018, FSIS cũng đã đề xuất với Văn phòng Đăng ký liên bang (Federal Register) đăng bản Dự thảo lấy ý kiến đề xuất công nhận 3 nước: Việt Nam, Trung Quốc và Thái Lan đủ điều kiện xuất khẩu sản phẩm cá và cá Siluriformes vào thị trường Hoa Kỳ.
Đề xuất đã được đăng công khai và lấy ý kiến rộng rãi trong 30 ngày (từ ngày 19/9 - 19/10/2018) trên Công báo liên bang Mỹ.
Theo FSIS, hành động đề xuất này dựa trên việc FSIS đã xem xét luật, quy định và hệ thống kiểm tra của Việt Nam và đã xác định rằng hệ thống kiểm tra cá Siluriformes của Việt Nam tương đương với hệ thống kiểm tra, giám sát của Hoa Kỳ theo Đạo luật Thanh tra sản phẩm thịt liên bang (FMIA) và các quy định thực thi liên quan.
Theo đề xuất, chỉ các sản phẩm cá và cá Siluriformes nguyên liệu được sản xuất tại các cơ sở được chứng nhận bởi cơ quan thẩm quyền Việt Nam mới đủ điều kiện xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Tất cả các sản phẩm này sẽ được kiểm tra lại tại các cơ sở kiểm định của FSIS tại Mỹ.
Việc Hoa Kỳ chính thức công nhận hệ thống kiểm tra sản phẩm cá và cá Siluriformes xuất khẩu của Việt Nam tương đương với Hoa Kỳ là tin vui đối với các DN XK cá tra Việt Nam sang thị trường này, đặc biệt trong bối cảnh 9 tháng đầu năm nay giá trị XK cá tra sang Mỹ giảm sâu đến 43,6% so với cùng kỳ năm trước.
Việt Nam, Trung Quốc và Thái Lan hiện xuất khẩu sản phẩm cá họ Siluriformes sang Mỹ theo các điều khoản quy định từ tháng 12/2015, quy tắc cuối cùng của FSIS cũng thiết lập hệ thống kiểm tra bắt buộc đối với sản phẩm cá Siluriformes (80 FR 75590).
Chương trình thanh tra cá da trơn của Mỹ có hiệu lực từ ngày 1/3/2016. Tuy nhiên, FSIS cho các nước xuất khẩu cá da trơn vào Mỹ thời gian chuyển tiếp 18 tháng để chuẩn bị các hồ sơ liên quan. Do đó, thời điểm chính thức áp dụng chương trình này là từ ngày 1/9/2017.
Theo đó, kể từ ngày 1/9/2017, nếu quốc gia nào không nộp hồ sơ đánh giá tương đương, sẽ không được phép xuất khẩu các sản phẩm cá da trơn vào Mỹ. Riêng Việt Nam đã nộp hồ sơ phục vụ đánh giá tương đương vào ngày 23/8/2017.
Cả ba quốc gia đã gửi đầy đủ tài liệu cho FSIS nhằm đánh giá và công nhận quá trình kiểm soát hệ thống chất lượng tương đương và đủ điều kiện xuất khẩu cá Siluriformes sang Mỹ.
