Hành trình của xăng E5: Vạn sự khởi đầu nan

Càng cận những ngày cuối tháng 11/2015, ngành Công Thương càng dồn lực thực hiện mục tiêu đến ngày 01/12/2015, xăng E5 sẽ chính thức sử dụng rộng rãi trên toàn quốc theo Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg.

Các địa phương đã sẵn sàng

Báo cáo của Bộ Công Thương về tình hình sản xuất, kinh doanh xăng E5 sau 01 tháng thực hiện Chỉ thị 23/CT-TTg cho thấy, các Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ, ngành khác… đều đi rất đúng lộ trình.

Về phía các địa phương, cụ thể là tại các tỉnh mục tiêu của Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg (gồm TP. Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Hà Nội, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hải Phòng, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà Nẵng) đều đã tích cực thực hiện các nhiệm vụ được giao trong Chỉ thị 23/CT-TTg. Địa phương nào cũng triển khai theo đúng ba nhiệm vụ cốt lõi: Truyền thông về nhiên liệu sinh học ở địa phương; Kế hoạch pha chế và phân phối xăng E5 mà cụ thể là chỉ đạo các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối, các thương nhân kinh doanh xăng dầu đến ngày 30/11/2015 triển khai phân phối xăng sinh học E5 tại ít nhất 50% cửa hàng bán lẻ xăng dầu bán xăng E5; Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn bắt buộc sử dụng xăng E5.

Nhiều địa phương khác cũng đã và đang triển khai tích cực đưa xăng E5 vào lưu thông trên thị trường theo đúng lộ trình bằng việc chuẩn bị cơ sở vật chất, ban hành kế hoạch hành động. Các địa phương đi đầu là: Thừa Thiên Huế, Lào Cai, Lâm Đồng, Phú Yên, Bình Phước, Hà Tĩnh, Đắk Nông, Kon Tum...

Các đầu mối sản xuất và kinh doanh cùng vào trận

Theo báo cáo, hiện nay có 3 đơn vị tổ chức sản xuất, pha chế xăng E5 với sản lượng như sau:

TT

Đơn vị

Lượng tiêu thụ (m3)

Ghi chú

1

Tập đoàn Dầu khí Việt Nam

90.252

8 tháng năm 2015

2

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam

65.783

9 tháng năm 2015

3

Công ty TNHH MTV Dầu khí TP. Hồ Chí Minh

6.453

Số liệu báo cáo kỳ trước

4

Tổng cộng

162.488

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam đã xây dựng 5 trạm trộn E5 để cung cấp cho các tỉnh/thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Quảng Nam, TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Cần Thơ. Với phương thức phối trộn tại chỗ giảm thiểu thời gian vận chuyển, tồn chứa có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng của xăng E5, đồng thời đáp ứng linh hoạt nhu cầu của thị trường. Công nghệ các trạm trộn đã lắp đặt là hoàn toàn giống nhau, ngoài các bể chứa xăng RON92 đã có thì lắp đặt bổ sung thêm bể chứa E100, trang bị hệ thống bơm, các đồng hồ đo thành phần phối trộn và hệ thống tự động hóa để điều khiển hệ thống và kiểm soát tỷ lệ phối trộn. Các trạm phối trộn sau khi được lắp đặt, cài đặt phần mềm, hiệu chỉnh thiết bị đo đã đi vào hoạt động ổn định. Cho đến nay chưa ghi nhận được bất kỳ sự cố chất lượng của xăng E5 do lỗi của hệ thống phối trộn.

Tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, công tác mở rộng mạng lưới cửa hàng bán lẻ xăng E5 cho thấy: Đối với các cửa hàng trực thuộc và có vốn góp của PV OIL tại 8 tỉnh, thành phố mục tiêu sẽ chuyển sang bán 100% xăng E5 thay cho xăng khoáng A92 trước ngày 30/11/2015. Các tỉnh thành còn lại, đảm bảo đến cuối năm 2016 có 90% cửa hàng trực thuộc bán xăng E5. PV OIL có chính sách ưu đãi chung cho các khách hàng tiêu thụ xăng E5 số lượng lớn, ổn định, dài hạn, thanh toán đúng hạn và phù hợp với quy định. Song song đó, Tập đoàn không ngừng cập nhật các thông tin trong các ấn phẩm giới thiệu về xăng E5 và phát cho khách hàng; chỉnh trang lại hệ thống nhận diện thương hiệu xăng E5 tại các cửa hàng; cung cấp thông tin về kết quả kinh doanh xăng E5 trong thời gian qua, đồng thời kết hợp giới thiệu về lợi ích của xăng E5 đối với người sử dụng.

Không khí triển khai sản xuất, kinh doanh xăng E5 tại Công ty TNHH MTV Dầu khí TP. Hồ Chí Minh (Saigon Petro) cũng ráo riết không kém. Theo báo cáo nhanh của Saigon Petro, hiện nay Công ty có 2 trạm phối trộn, mỗi trạm có 8 cần xuất, công suất khoảng 180 m3/giờ x 8 giờ/ngày. Công ty đang có kế hoạch xây dựng trạm pha chế E5 tại Tiền Giang với công suất 10.000 m3/tháng cung cấp cho các địa phương lân cận. Đồng thời cũng đang có kế hoạch xây dựng thêm kho chứa E100 để tăng tồn trữ và có thể tiếp nhận E100 bằng đường thủy.

Các doanh nghiệp sản xuất ethanol nhiên liệu rất cần sự hỗ trợ

Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã cùng với các đơn vị thành viên khác của Tập đoàn tham gia góp vốn đầu tư vào 3 nhà máy sản xuất ethanol biến tính (E100) với tổng công suất 300 ngàn m3/năm, hiện đã có 2 nhà máy tại Bình Phước (Công ty OBF) và tại Quảng Ngãi (Công ty BSR-BF) hoàn thành và đưa vào hoạt động. PV OIL cũng đã ký hợp đồng mua E100 dài hạn với BSR-BF và OBF để pha trộn thành xăng E5. Tuy nhiên, thời gian gần đây, do giá xăng giảm liên tục, việc sản xuất, kinh doanh của các nhà máy nhiên liệu sinh học của Tập đoàn gặp rất nhiều khó khăn và có nguy cơ dừng sản xuất dài ngày do giá bán thấp hơn rất nhiều so với giá thành sản xuất.

Đây cũng là khó khăn chung của các doanh nghiệp sản xuất ethanol nhiên liệu trong toàn quốc. Theo khảo sát của Bộ Công Thương, tại Công ty CP Nhiên liệu sinh học miền Trung (BSR-BF) và Công ty TNHH Tùng Lâm (Nhà máy cồn sinh học tại Đồng Nai) - 2 nhà máy cung cấp chính ethanol nhiên liệu - tình hình không mấy khả quan và hiện tại đang ngừng sản xuất do hiệu quả và thiếu vốn để hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Từ hiện trạng sản xuất và kinh doanh xăng E5 và các thuận lợi, khó khăn đang tồn tại trong thực tế triển khai phân phối xăng E5, Bộ Công Thương đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ tiếp tục nghiên cứu cơ chế ưu đãi về thuế cho các doanh nghiệp sản xuất ethanol; cơ chế về giá cho E100; giá, thuế các loại đối với E5.

Cụ thể hơn, về phía doanh nghiệp, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cũng đang đề nghị với Chính phủ có chính sách điều chỉnh thuế suất đối với các nhiên liệu khác gây ô nhiễm môi trường, đồng thời có chính sách miễn/giảm thuế cho các doanh nghiệp kinh doanh nhiên liệu xăng sinh học. Ngoài chính sách thuế, chính sách hỗ trợ kinh phí thì còn vấn đề liên quan đến quản lý chất lượng hoặc chống hàng gian, hàng giả bởi vẫn phải lưu hành cùng lúc song song nhiên liệu truyền thống và nhiên liệu sạch thì rất dễ xảy ra gian lận thương mại.

Xăng E5 đang ở trong giai đoạn khó khăn về cơ chế và thuế. Song sự quyết tâm của toàn xã hội thì không gì lay chuyển. Sự “khởi đầu nan” của bất kỳ một cơ chế, chính sách mới nào, nếu cương quyết đứng về lợi ích lâu dài, bền vững của sự phát triển, thì khó mấy cũng có thể thực hiện được.