Hiệu ứng từ việc thu hồi lại các KCN quy hoạch “treo” ở Long An

Theo ông Trần Quang Thắng - Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế thành phố Hồ Chí Minh - IEM, hiện có 4 dạng quy hoạch treo chủ yếu. Một là dự án đã được địa phương công bố quy hoạch, nhưng sau đó không làm gì để thực hiện quy hoạch, trong khi đó người dân sống trong khu quy hoạch muốn xây dựng, sửa chữa, chuyển nhượng lại gặp khó khăn. Thứ hai, dự án đã có quyết định thu hồi đất nhưng việc thu hồi không dứt điểm, kéo dài từ năm này sang năm khác, có khi chỉ vướng một vài thửa. Thứ ba là tình trạng đất đã giao nhưng gặp phải chủ đầu tư muốn xí phần để sau đó nhượng lại kiếm lời nên không đầu tư gì, hoặc đầu tư một ít rồi bỏ đó gây ra nhiều bức xúc. Cuối cùng là quy hoạch chồng lên quy hoạch, các trục trặc về mặt điều chỉnh pháp lý và do lực lượng ban bồi thường quá mỏng so với số dự án triển khai. 

Việc thu hồi, xóa bỏ các dự án không còn phù hợp và không có tính khả thi để treo bấy lâu, trả đất nông nghiệp lại cho nhân dân sẽ giúp người dân phấn khởi, yên tâm đầu tư vốn ổn định sản xuất, gắn bó với đồng ruộng, mang lại năng suất cao, cải thiện được cuộc sống. 

Long An được xem là tỉnh đi đầu trong chủ trương thu hồi các dự án treo ở các khu, cụm công nghiệp. Đây là một chủ trương đúng đắn, hợp với lòng dân, tạo điều kiện cho nông dân an tâm đầu tư sản xuất nông nghiệp trên chính mảnh đất quê hương của mình. 

Theo Sở Kế hoạch – Đầu tư tỉnh Long An, từ năm 2009 đến nay, UBND tỉnh đã có quyết định thu hồi 79 dự án với tổng diện tích là 4.596 ha. Trong đó có một số dự án có quy mô lớn như dự án cụm công nghiệp huyện Cần Đước với 400 ha; dự án Nhơn Thạnh Trung – thành phố Tân An với gần 300 ha; dự án sân golf ở huyện Thủ Thừa với 280 ha và 13 dự án cụm công nghiệp, khu dân cư đô thị ở huyện Bến Lức, Đức Hòa, Cần Giuộc, Cần Đước đã quy hoạch từ 6-8 năm nay. 

Hầu hết các dự án thu hồi đều do các nhà đầu tư chậm triển khai, không chuyển tiền bồi thường giải phóng mặt bằng cho người dân, hoặc là không đảm bảo năng lực tài chính và nhà đầu tư đề nghị không tiếp tục triển khai dự án. Việc xóa các dự án treo này là lấy lại đất nông nghiệp để giúp người nông dân chủ động đầu tư chăn nuôi, phát triển sản xuất lúa, hoa màu. Do vậy, chủ trương thu hồi lại các khu công nghiệp treo ở Long An được người dân đồng tình ủng hộ, bà con nông dân rất phấn khởi vì đã thoát khỏi cảnh “tha hương” trên chính nơi chôn rau cắt rốn của mình. 

Điển hình như dự án sân golf huyện Thủ Thừa, vì hầu hết những hộ dân ở đây đều là những người sản xuất nông nghiệp nên khi tỉnh quy hoạch mở sân golf, hàng trăm người dân rơi vào thất nghiệp, bởi xung quanh không có khu, cụm công nghiệp nào cả, thêm vào đó là nỗi lo về nơi ăn chốn ở. Đành rằng là có tiền đền bù hàng trăm triệu, nhưng không có công ăn việc làm thì tiêu xài hàng ngày cũng sẽ hết, sau này cuộc sống sẽ cực kỳ khó khăn. Thế nên, khi có quyết định xóa quy hoạch, ai ai cũng vui mừng phấn khởi. Anh Nguyễn Văn Tường, người có đất bị thu hồi để làm dự án sân golf cho biết, khi có chủ trương xóa dự án, anh đầu tư gần 20 triệu đồng cải tạo 1,5 ha đất, vét lại hệ thống thủy lợi dẫn nước vào ruộng để sản xuất 2 vụ lúa và xen canh 1 vụ dưa hấu hoặc dưa gang, vụ hè thu vừa qua anh thu được 25 triệu đồng từ cây lúa, vụ Đông Xuân sẽ thu được 30-35 triệu đồng, sau đó anh trồng dưa kiếm thêm 20-30 triệu đồng nữa, nên cuộc sống gia đình tương đối ổn định, không phải lo toan đến chuyện đi làm thuê làm mướn. 

Thực tế cho thấy, những người dân có đất nằm trong diện quy hoạch đều không dám đầu tư để nâng cao hiệu quả canh tác và luôn ở trạng thái lo âu thấp thỏm vì không biết sẽ bị lấy đất bất cứ lúc nào. Điều đó không chỉ gây khó khăn cho đời sống của bà con nông dân mà còn hạn chế nền kinh tế phát triển. Thiệt hại do đất canh tác bỏ hoang hoặc không có đầu tư gieo trồng hợp lý là điều ai cũng nhận thấy rõ. Việc xóa các khu quy hoạch “treo” là việc làm cần thiết hiện nay bởi kêu gọi đầu tư thì khó khăn, còn bà con nông dân thì cần đất sản xuất nhưng không thể yên tâm đầu tư lâu dài. 

Năm 2012, tỉnh Long An tiếp tục tiến hành rà soát các dự án chậm triển khai, quyết định thu hồi 05 dự án, gồm: cụm công nghiệp Vĩnh Phong (68 ha) huyện Cần Đước; cụm công nghiệp Hoàng Hương I (50 ha) huyện Tân Thạnh; cụm công nghiệp Đồng Tâm (300 ha) huyện Cần Đước; cụm công nghiệp Vạn Phúc Lộc (15 ha) thành phố Tân An; cụm công nghiệp Tân Kim (17 ha) huyện Cần Giuộc; sẽ tiếp tục thu hồi các dự án cụm công nghiệp Nhật Quang huyện Cần Đước (30 ha); cụm công nghiệp Thành Tài huyện Cần Đước (70 ha); cụm công nghiệp Nam Hoa huyện Cần Giuộc (280 ha); cụm công nghiệp Gemadept thành phố Tân An (80 ha); cụm công nghiệp Hoàng Long I (266 ha); Hoàng Long II (38 ha) huyện Bến Lức và cụm công nghiệp Bình Tây huyện Cần Đước (36 ha)... 

Với chủ trương thu hồi lại các khu công nghiệp quy hoạch treo, nhiều người dân tỉnh Long An đã chủ động đầu tư vốn cải tạo lại đồng ruộng, thu nhập từ 40-50 triệu đồng/ha/năm, góp phần cải thiện đáng kể đời sống của bà con nông dân. Đây là việc làm có ý nghĩa thiết thực, cần được nhân rộng ở nhiều địa phương trên cả nước, nhằm khắc phục tình trạng suy thoái hiện nay của nền kinh tế quốc gia, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển.