Trong các năm 2021, 2022, 2023, Chính phủ đã yêu cầu các trường đại học, các địa phương không tăng học phí so với năm 2020 nhằm hỗ trợ người dân chịu ảnh hưởng nặng nề trong và sau dịch Covid-19. Do vậy, lộ trình học phí theo Nghị định 81/2021/NĐ-CP được ban hành năm 2021 đến nay vẫn chưa được áp dụng. Mức thu học phí đã giữ nguyên trong 3 năm học vừa qua.
Với các trường đại học công lập có nguồn thu từ học phí chiếm tỷ trọng trên 80% tổng nguồn thu, nhiều trường đề nghị phải tăng học phí để có thể bù đắp chi phí hoạt động thường xuyên, nâng cao chất lượng đào tạo và thực hiện lộ trình tự chủ.
Tuy nhiên, việc tăng học phí cần được điều chỉnh để phù hợp với tình hình thực tế.
Theo Nghị định 81/2021/NĐ-CP, mức trần học phí với đại học công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên năm học 2023 - 2024 là 1,35 - 2,76 triệu đồng/tháng. So với mức thu hiện nay là 980.000 đồng - 1,43 triệu đồng/tháng, con số đã tăng lên đáng kể.
Trong tờ trình gửi Chính phủ về dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 81 quy định cơ chế thu, quản lý học phí các trường đại học và địa phương cả nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu rõ, nếu học phí năm học 2023 -2024 thực hiện theo Nghị định 81, mức trần sẽ tăng cao, trở thành gánh nặng rất lớn với xã hội.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị điều chỉnh lộ trình tăng học phí chậm lại một năm so với lộ trình quy định tại Nghị định 81. Như vậy, mức thu học phí vẫn thay đổi nhưng sẽ tăng ít hơn. Cụ thể, mức học phí năm học 2023 - 2024 sẽ bằng mức năm học 2022 - 2023 trong Nghị định 81.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra mức trần học phí với đại học công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên năm học 2023 - 2024 là 1,2 - 2,45 triệu đồng/tháng, tùy khối ngành, thay vì mức 1,35 - 2,76 triệu đồng như Nghị định 81.
Trong đó, mức học phí cao nhất là nhóm ngành y dược (y khoa, răng - hàm - mặt, y học cổ truyền) là 2,45 triệu đồng/tháng. Các ngành sức khỏe khác là 1,85 triệu đồng/tháng. Các khối ngành học còn lại dao động từ 1,2 - 1,45 triệu đồng/tháng.
Những trường đã tự chủ (tự chi lương, phụ cấp, sửa chữa cơ sở vật chất...), tùy mức độ được thu tối đa bằng 2 - 2,5 lần mức trên, tương đương khoảng 2,4 - 6,15 triệu đồng/tháng.
Riêng đối với chương trình đào tạo của cơ sở giáo dục đại học công lập đạt mức kiểm định chất lượng chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định hoặc đạt mức kiểm định chất lượng chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn nước ngoài hoặc tương đương, cơ sở giáo dục đại học được tự xác định mức thu học phí của chương trình đó trên cơ sở định mức kinh tế - kỹ thuật do cơ sở giáo dục ban hành, thực hiện công khai giải trình với người học, xã hội.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đề nghị giữ nguyên các quy định về hỗ trợ học phí, miễn giảm học phí với học sinh, sinh viên diện chính sách, nhằm đảm bảo công bằng trong tiếp cận các dịch vụ giáo dục.
