Thông tin từ Báo điện tử Chính phủ, chiều 19/02/2025, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn, Chủ tịch Hội đồng thẩm định điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 -2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII điều chỉnh) chủ trì cuộc họp của Hội đồng thẩm định.
Thực hiện nhiệm vụ lập Đề án Điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1710/QĐ-TTg ngày 31/12/2024, Bộ Công Thương đã khẩn trương, tích cực phối hợp với các bộ, ngành và cơ quan liên quan để hoàn thiện các thủ tục và hoàn thiện Đề án Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII.
Đề án Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII đã được Bộ Công Thương hoàn thiện theo đúng quy định tại Luật Quy hoạch và Nghị định số 37/2019/NĐ-CP ngày 7/5/2019 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch.
Bộ Công Thương cũng đã tổ chức hội thảo rộng rãi, đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và Bộ Công Thương, tham vấn ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, các cơ quan liên quan và của thành viên Hội đồng thẩm định trước khi báo cáo Chủ tịch Hội đồng thẩm định tổ chức họp Hội đồng thẩm định theo quy định.
Nội dung Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII đã được Bộ Công Thương tính toán trên cơ sở đáp ứng theo đúng các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; đúng định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 tại Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị; bám sát các định hướng phát triển trong Quy hoạch tổng thể quốc gia được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 81/2023/QH15 ngày 9/1/2023 và các cam kết, thỏa thuận quốc tế.
Phát biểu tiếp thu, giải trình thêm ý kiến của các thành viên Hội đồng thẩm định, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, về quá trình triển khai, Bộ Công Thương đã rất khẩn trương triển khai xây dựng Đề án Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII trong thời gian rất ngắn với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” theo đúng chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ. Đề án đã tuân thủ theo đúng các quy định tại Luật Quy hoạch, Nghị định số 37/2019/NĐ-CP về trình tự, thủ tục; đã lấy ý kiến tham vấn các Bộ, ngành, cơ quan liên quan, các Tập đoàn, Tổng công ty, Hiệp hội và địa phương.
Trong quá trình tổ chức xây dựng Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, Bộ Công Thương luôn bám sát, cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, như: Văn kiện Đại hội, Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các Luật liên quan, các Kết luận, Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch…
Trên cơ sở ý kiến tham gia góp ý của các ủy viên phản biện và các thành viên Hội đồng thẩm định đối với hồ sơ Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, Bộ Công Thương tiếp thu, giải trình một số vấn đề như sau:
Về dự báo nhu cầu phụ tải, dự báo phụ tải điện được thực hiện với 3 phương án tương ứng với 3 kịch bản tăng trưởng GDP. Tốc độ tăng trưởng điện thương phẩm ở phương án phụ tải cơ sở giai đoạn 2026-2030 là 10,3%/năm (tương ứng với mức tăng trưởng GDP bình quân của Việt Nam khoảng 8,0%/năm trong giai đoạn này) và phương án phụ tải cao 12,5%/năm (tương ứng với tăng trưởng GDP bình quân 10,0%/năm) là hợp lý, đảm bảo đủ điện cho phát triển kinh tế -xã hội của nước ta.
Về chương trình phát triển nguồn điện, Chương trình phát triển nguồn điện được xây dựng trên cơ sở tuân thủ các chủ trương, định hướng, chiến lược về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, bảo vệ môi trường sinh thái, đáp ứng mục tiêu đề ra; kế thừa tối đa các nguồn điện đã được phê duyệt trong Quy hoạch điện VIII; tăng cường nhập khẩu điện và hạn chế phát triển thêm lưới điện truyền tải liên miền. Cụ thể:
- Tổng công suất nguồn điện phục vụ nhu cầu trong nước (không bao gồm xuất khẩu, nguồn đồng phát và nhiệt điện rủi ro) là 183.291-236.363 MW, tăng thêm khoảng 27.747-80.819 MW so với Quy hoạch điện VIII đã được phê duyệt, trong đó chủ yếu là tăng thêm thuỷ điện, nguồn năng lượng tái tạo, pin lưu trữ.
- Về nhiệt điện than: Đến năm 2030, tổng công suất nhiệt điện than không thay đổi so với Quy hoạch điện VIII được duyệt (đạt 31.055 MW), nhưng tăng lên 928 MW so với Quy hoạch điện VIII do cập nhật gam công suất thực tế của các tổ máy nhiệt điện.
- Về nhiệt điện sử dụng khí nội: Tổng công suất đến năm 2030 đạt 10.861 MW, không thay đổi so với Quy hoạch điện VIII.
- Về điện khí LNG: Quy hoạch điện VIII điều chỉnh kế thừa tối đa các dự án đã được phê duyệt trong Quy hoạch điện VIII và đánh giá thêm tình hình triển khai các dự án để đề xuất giải pháp thay thế một số dự án chậm tiến độ sang sau 2030, tổng công suất đến năm 2030 đạt 8.824 MW.
- Về thuỷ điện: Đến năm 2030, dự kiến phát triển hết tiềm năng của đất nước, trong đó tổng công suất thuỷ điện vừa và lớn đạt khoảng 21.100 MW (gồm cả thuỷ điện mở rộng), tăng 1.600 MW; thuỷ điện nhỏ có tổng công suất đạt 13.500 MW, tăng 5.400 MW so với Quy hoạch điện VIII được duyệt.
- Về điện gió trên bờ và gần bờ: Đến năm 2030, tổng công suất nguồn điện gió trên bờ và gần bờ đạt khoảng 27.791-34.667 MW, tăng khoảng 3.949-5.321 MW so với Quy hoạch điện VIII được duyệt.
- Về điện gió ngoài khơi: Nguồn điện gió ngoài khơi trong giai đoạn đến 2030 vẫn là nguồn điện có chi phí đầu tư xây dựng cao. Quy hoạch điện VIII dự kiến phát triển khoảng 6.000 MW nguồn điện này đến năm 2030. Tuy nhiên, Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII dự kiến phát triển nguồn điện này sau năm 2030, đạt khoảng 17.000 MW vào năm 2035.
- Về điện mặt trời: Đến năm 2030, tổng công suất nguồn điện mặt trời tập trung (bao gồm điện mặt trời mặt đất, mặt nước) và điện mặt trời mái nhà đạt khoảng 46.459-73.416 MW, tăng khoảng 25.867-52.825 MW so với Quy hoạch điện VIII được duyệt. Nguồn điện mặt trời có ưu điểm triển khai nhanh, đáp ứng kịp thời khả năng cung ứng điện trong những năm 2026-2027.
- Về điện hạt nhân: Nguồn điện hạt nhân trong tương lai vẫn có chi phí xây dựng cao do các yêu cầu đảm bảo an toàn hạt nhân khắt khe. Thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, dự kiến Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 với tổng công suất đạt 6.000-6.400 MW sẽ đưa vào vận hành giai đoạn 2030-2035, giai đoạn đến năm 2050 hệ thống cần bổ sung khoảng 4.500-5.000 MW điện hạt nhân tại miền Bắc và khoảng 3.000 MW tại miền Trung (chủ yếu là điện hạt nhân dạng mô đun nhỏ SMR) để cung cấp nguồn điện chạy nền cho hệ thống. Nguồn điện hạt nhân sẽ tiếp tục được nghiên cứu các địa điểm tiềm năng để phát triển trong các quy hoạch sau Quy hoạch điện VIII.
Về chương trình phát triển lưới điện, Chương trình phát triển lưới điện được xây dựng trên cơ sở phương án nguồn điện tối ưu được lựa chọn. Hệ thống lưới điện truyền tải được xây dựng đảm bảo đáp ứng yêu cầu hệ thống điện vận hành an toàn, ổn định; có khả năng tích hợp tỷ lệ các nguồn năng lượng tái tạo cao; khắc phục các tình trạng quá tải, nghẽn mạch, chất lượng điện áp thấp và một số vấn đề kỹ thuật vận hành lưới điện khác.
Về giải pháp vốn đầu tư, Tổng vốn đầu tư cho giai đoạn 2026-2030 khoảng 136-172 tỷ USD, trong đó nguồn điện khoảng 118-148 tỷ USD, lưới điện truyền tải khoảng 18-24 tỷ USD.
Tổng vốn đầu tư phát triển điện lực vẫn rất lớn. Do đó, Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII đã đề xuất các giải pháp tạo nguồn vốn và huy động vốn đầu tư phát triển ngành điện, đặc biệt là đa dạng hóa các nguồn vốn, các hình thức huy động vốn (vốn tín dụng ngân hàng, vốn viện trợ, thị trường chứng khoán, ...), thu hút có hiệu quả các nguồn vốn trong và ngoài nước; khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư vào ngành điện.
Về cơ chế điều hành thực hiện quy hoạch, Để đảm bảo quy hoạch không bị phá vỡ trên thực tế, bảo đảm cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, Bộ Công Thương kiến nghị một số cơ chế để triển khai Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII một cách hiệu quả, như:
- Thường xuyên rà soát tiến độ các dự án nguồn điện (định kỳ 6 tháng 1 lần) để đề xuất điều chỉnh dự án, thay thế dự án bị chậm bằng dự án khác hoặc xem xét thu hồi dự án để giao cho nhà đầu tư mới có năng lực triển khai.
- Xây dựng và áp dụng thiết chế về tính kỷ luật và tuân thủ việc thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia đối với các Chủ đầu tư, các Bộ, ngành và các địa phương.
- Xây dựng các cơ chế đầu tư vào nguồn năng lượng tái tạo và lưu trữ điện năng, cơ chế khuyến khích đầu tư các nguồn điện mái nhà, cơ chế giá 2 thành phần (giá công suất và giá điện năng).
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nêu rõ Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 là quy hoạch ngành quốc gia đặc biệt quan trọng trong hệ thống quy hoạch ngành quốc gia.
Quy hoạch điện VIII đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 với nhiều điểm mới so với các quy hoạch trước đây, như "mang tính động và mở", phát triển tối ưu các loại nguồn điện để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 theo cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26, bảo đảm cung cấp đủ điện cho nhu cầu phát triển kinh tế với mức tăng trưởng GDP theo Nghị quyết số 81/2023/QH15 của Quốc hội về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhận định, trong thời gian qua đã xuất hiện nhiều yếu tố mới trong nước và quốc tế ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ điện và định hướng phát triển nguồn điện đã nêu tại Quy hoạch điện VIII, như Quốc hội ban hành Nghị quyết số 174/2024/QH15 ngày 30/11/2024 về tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; lãnh đạo Đảng và Nhà nước đặt mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tới năm 2030 cao hơn rất nhiều so với trước (năm 2025 phấn đấu đạt mức tăng trưởng trên 8% và giai đoạn 2026-2030 phấn đấu đạt mức hai con số); tình hình địa chính trị quốc tế còn tiếp tục diễn biến phức tạp, dẫn tới những biến động trong giá nhiên liệu nhập khẩu cho phát điện; sự phát triển về khoa học công nghệ, nhất là chi phí cho các hệ thống lưu trữ năng lượng có xu hướng giảm nhanh, tạo điều kiện thuận lợi hơn để tích hợp nhiều hơn nguồn điện mặt trời, điện gió vào hệ thống điện.
Để bảo đảm cung ứng điện trong những năm tới phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức hai con số, việc rà soát, đánh giá khả năng phát triển các loại hình nguồn điện, điều chỉnh cơ cấu nguồn điện, nhất là giai đoạn đến năm 2030, trong đó ưu tiên phát triển nguồn điện có thời gian thực hiện nhanh để kịp thời đáp ứng nhu cầu phụ tải, đặc biệt tại khu vực phía Bắc là cần thiết, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng đánh giá cao nỗ lực của Bộ Công Thương đã hoàn thiện Đề án Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII trong thời gian rất ngắn, bảo đảm tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 9600/VPCP-CN, trong đó có nhiều điểm mới, ưu việt hơn so với các nội dung của Quy hoạch điện VIII trước đây.
Đánh giá cao ý kiến đóng góp và phản biện của các thành viên Hội đồng thẩm định, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đề nghị các thành viên Hội đồng thẩm định tiếp tục bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo đúng quy trình; tiếp tục cập nhật bổ sung, nhất là các giải pháp bảo đảm tính khả thi, hiệu quả của Đề án.
Về công tác tổ chức triển khai, Phó Thủ tướng đề nghị sau khi trình Thủ tướng Chính phủ ban hành, Bộ Công Thương cần bắt tay triển khai ngay những kiến nghị đã nêu trong Đề án, trước hết là hoàn thiện văn bản pháp luật và cơ chế chính sách tháo gỡ vướng mắc trong triển khai các dự án phát triển điện tái tạo, điện gió, điện mặt trời áp mái…
Cùng với đó, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đề nghị cần xem xét các đề xuất và tạo cơ chế cho các doanh nghiệp tư nhân trong và ngoài nước tham gia vào quá trình xây dựng, phát triển nguồn điện cho đất nước.
Tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng bỏ phiếu nhất trí thông qua Đề án Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII.
