Họp báo Bộ Công Thương: Giải đáp vấn đề điều hành nguồn cung và giá xăng dầu

Theo bà Lê Việt Nga - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương vừa qua đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng cơ sở dữ liệu về điều hành xăng dầu bằng công nghệ số. Việc áp dụng công nghệ số được thực hiện nhằm nắm bắt nguồn cung cũng như phân phối loại hàng hoá “đặc biệt” này tại thị trường trong nước để đảm bảo luôn luôn cân đối được cung - cầu cũng như an ninh năng lượng. 

Về nguồn cung trong nước, giữa bối cảnh Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn còn “chập chờn” trong việc công bố mức sản xuất, để chủ động trong đảm bảo nguồn cung, ngay từ tháng 2, Bộ Công Thương đã có Quyết định số 242/QĐ-BCT ngày 24/2/2022 về việc phân giao sản lượng nhập khẩu xăng dầu tăng thêm trong Quý II cho 10 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu để bổ sung nguồn thiếu hụt từ Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn. 

“Cùng với việc sử dụng cơ sở dữ liệu, công nghệ thông tin, Bộ Công Thương đã nắm bắt được rõ ràng nguồn cung xăng dầu trên thị trường, từ đó luôn luôn đảm bảo cân đối cung - cầu trong nước”, bà Lê Việt Nga khẳng định.

Về vấn đề giảm thuế đối với xăng dầu, ngay từ tháng 9/2021, Bộ Công Thương luôn phối hợp với Bộ Tài chính và các doanh nghiệp nhập khẩu, phân phối xăng dầu trong nước để nắm bắt kịp thời tình hình thị trường, trình cấp có thẩm quyền, cơ quan Quốc hội phê duyệt vấn đề giảm thuế. 

Thời gian qua, việc giảm thuế đã giúp giá xăng dầu trong nước không bị tăng sốc khi thị trường thế giới tăng phi mã. 

Cụ thể, từ đầu năm 2022 đến kỳ điều hành ngày 13/6/2022, giá bình quân mặt hàng xăng dầu thế giới trên thị trường Singapore dùng làm cơ sở đã tăng bình quân từ 41,36 - 84,35%. Tuy nhiên, giá xăng dầu trong nước chỉ tăng 24,42 - 62,44%. 

Việc điều hành giá này đã có sự tham gia quan trọng từ các giải pháp vĩ mô của Chính phủ Việt Nam cũng như có vai trò của Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Mức tăng này cũng giúp kiềm chế đà tăng của CPI chỉ với 2,25% sau 5 tháng đầu năm, trong khi các nước lân cận, mức lạm phát cao hơn nhiều.

Đối với việc sửa Luật giá và nhiều chuyên gia có ý kiến đề xuất bỏ Quỹ BOG xăng dầu, cần tiếp tục nghiên cứu kỹ, tham khảo các ý kiến của các đơn vị với Bộ Tài chính đối với việc có nên bỏ quỹ này đi hay không, trong bối cảnh thời gian qua, quỹ đã hỗ trợ cho việc giá xăng dầu không tăng quá sốc và tránh những cộng hưởng trong việc tăng giá.

Về vấn đề dự trữ, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Nguyễn Thúy Hiền cho hay, đối với Việt Nam hiện nay, cơ cấu dự trữ xăng dầu quốc gia của Việt Nam đến từ 3 nguồn. Nguồn thứ nhất là dự trữ trong sản xuất nguồn, thứ hai là dự trữ thương mại, thứ ba là dự trữ quốc gia, quy định tại Quyết định số 1030/QĐ-TTg ngày 13 tháng 7 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống dữ trữ dầu thô và các sản phẩm xăng dầu của Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035.

Hiện nay, dự trữ sản xuất đến từ 2 nhà máy lọc dầu. Dự trữ thương mại nằm ở các thương nhân kinh doanh xăng dầu, doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối. Cuối cùng là nguồn dự trữ quốc gia, thực tế còn mỏng so với các quốc gia khác như Hoa Kỳ hay Nhật Bản.

Tuy nhiên, để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Kỳ họp thứ IX vừa qua và chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ, Bộ Công Thương đã xây dựng, trình Chính phủ đề án để nâng mức dự trữ quốc gia xăng dầu. Hiện Bộ Công Thương đang lấy ý kiến của Bộ Tài chính cũng như Bộ Kế hoạch và Đầu tư để báo cáo chi tiết hơn về việc nâng mức dự trữ này.

Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, hiện nay, tất cả các quốc gia, vùng lãnh thổ đều tiếp cận giá xăng dầu như nhau trên thị trường quốc tế. Việt Nam hiện nay đang chọn Singapore Platt’s – cơ quan đưa ra thông tin chính thống về giá cả xăng dầu hàng ngày. Đây cũng là cơ sở để tính giá xăng dầu trong nước.

“Đối với thị trường Malaysia cũng không có gì khác biệt. Các doanh nghiệp Việt Nam đang nhập khẩu từ thị trường Malaysia với mức giá tương đương như nhập khẩu từ các thị trường châu Á khác - theo giá MOP. Kể cả khi Chính phủ các nước thống nhất với nhau, các doanh nghiệp khi làm việc họ cũng làm theo cách của doanh nghiệp”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết. 

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải thông tin thêm, giá xăng dầu Việt Nam tại thời điểm kỳ điều hành giá ngày 13/6/2022 đứng thứ 85/170 trên bảng xếp hạng giá quốc gia (mức trung bình). 

Việc đánh giá mức giá xăng dầu cao hay thấp phải dựa trên tổng thể, toàn diện, tính toán đến cả mức thu nhập bình quân đầu người. 

So sánh với một số nước xung quanh như Lào, giá xăng của họ cao hơn chúng ta, thậm chí không có hàng để bán. 

Riêng về nguồn cung, 6 tháng đầu năm 2022, Việt Nam đã đảm bảo đủ nguồn cung cho hoạt động sản xuất kinh doanh và nhu cầu của người dân, mặc dù sản xuất trong nước, đặc biệt là ở Nghi Sơn, đang gặp khó khăn và việc nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài cũng không dễ. 

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương khẳng định luôn ưu tiên nguồn xăng dầu trong nước nhưng doanh nghiệp phải có cam kết rõ ràng và phải công bố. Phần còn lại sẽ bổ sung từ nguồn nhập khẩu. 

Đối với việc bình ổn giá, hiện nay có 3 biện pháp. Thứ nhất là Quỹ BOG xăng dầu, nhưng chỉ có giới hạn. Thời gian qua, Quỹ này đã đóng góp rất lớn cho việc ổn định giá xăng dầu trong nước và tránh ảnh hưởng quá lớn đến việc tăng giá các loại hàng hoá khác, trong bối cảnh xăng dầu là đầu vào cho rất nhiều mặt hàng.

Công cụ thứ 2 là thuế. Bộ Công Thương đã có đề xuất phải giảm thuế, đặc biệt là thuế bảo vệ môi trường và một số loại thuế phí, khác. 

“Về vấn đề giảm thuế phí, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính đã đề xuất và Chính phủ rất quyết liệt trong vấn đề này”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, đồng thời cho biết đây cũng là sự đánh đổi vì nếu giá xăng dầu tăng quá cao sẽ ảnh hưởng đến sản xuất trong nước. Việc giảm thuế nên giảm, nhưng cũng cần cân nhắc, khi giảm thì dễ, khi cần tăng là không phải tăng ngay được. 

Biện pháp thứ 3, không phải giảm giá xăng dầu mà là giảm tác động của việc tăng giá xăng dầu. Đó chính là chính sách an sinh để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp.