Không chỉ đạt danh hiệu Thủ khoa, Khánh còn gây ấn tượng mạnh cho hội đồng ban giám khảo bởi bộ sưu tập tốt nghiệp khai thác di sản lò gạch Mang Thít, quần thể lò nung gạch ngói hơn trăm năm tuổi thuộc tỉnh Vĩnh Long như một chất liệu văn hoá để sáng tạo thời trang đương đại.
Lò gạch Măng Thít nổi tiếng với kiến trúc lò tròn, những mảng tường đất nung nâu đỏ, và vẻ đẹp patina được bồi đắp qua thời gian. Đây từng là trung tâm sản xuất gạch ngói lớn nhất miền Nam, mang giá trị đặc biệt về lịch sử – văn hoá – mỹ thuật. Khi nhiều lò gạch ngừng hoạt động, quần thể này trở thành “di tích sống”, lưu giữ ký ức của một thời nghề gạch thủ công hưng thịnh.
Khánh đã dành nhiều thời gian nghiên cứu kiến trúc lò nung, chất liệu đất sét, kết cấu vòm tròn, những vết loang màu và sự chuyển sắc tự nhiên của gạch sau hàng ngàn lần qua lửa. Từ đó, bạn xây dựng hệ thống phom dáng và bảng màu mang đậm tinh thần thủ công Việt Nam.
Trong bộ sưu tập, phom dáng được xử lý theo hướng dựng khối và tạo cấu trúc – gợi nhắc hình dáng lò tròn và đường cong của vòm lò. Bảng màu gồm nâu đất, đỏ gạch, đen tro và xám khói, thể hiện rõ nét đặc trưng của vật liệu nung. Chất liệu được Khánh xử lý để tạo hiệu ứng bề mặt giống patina, vết rạn, độ thô – mềm xen kẽ, đồng thời vẫn đảm bảo tính ứng dụng. Các họa tiết không phải sự sao chép trực tiếp mà là những chuyển hóa tinh tế từ vân cháy, mảng gạch và cấu trúc lò nung.
Điểm đáng chú ý là cách Khánh tiếp cận di sản theo tinh thần tiếp biến, không hoài cổ mà sáng tạo lại từ một góc nhìn mới. Các nhà thiết kế trong hội đồng chuyên môn đánh giá cao khả năng chuyển dịch giá trị văn hoá sang ngôn ngữ thời trang, đồng thời duy trì được sự tiết chế và chiều sâu nghiên cứu – yếu tố thường hiếm gặp trong đồ án sinh viên.
Ong Gia Khánh chia sẻ: “Tôi muốn Mang Thít không chỉ còn trong ký ức hay các tư liệu lịch sử, mà được kể lại bằng một hình thức khác – thời trang.” Chính tư duy này giúp bộ sưu tập không chỉ đẹp về thị giác mà còn mang thông điệp bảo tồn qua sáng tạo, đúng với xu hướng thời trang thế giới đang hướng về bản sắc, thủ công và địa phương tính.
Sự thành công của Khánh cho thấy tiềm năng của một thế hệ nhà thiết kế trẻ biết khai thác di sản Việt Nam như một lợi thế cạnh tranh. Từ một làng nghề hơn trăm năm tuổi, Ong Gia Khánh đã kể nên câu chuyện mới hiện đại, sắc sảo và giàu cảm xúc, góp phần đưa bản sắc văn hoá miền Tây Nam Bộ bước lên sàn diễn đương đại.
