Từ một vùng bán sơn địa còn nhiều khó khăn, Văn Hán (Thái Nguyên) đang chuyển mình mạnh mẽ nhờ phát huy vai trò của truyền thông chính sách trong phát triển kinh tế - xã hội.
Việc đưa hạ tầng thông tin và chuyển đổi số đến tận thôn, bản không chỉ giúp người dân tiếp cận nhanh hơn với chủ trương, chính sách, tiến bộ khoa học kỹ thuật, mà còn khơi dậy tinh thần chủ động sản xuất, chuyển đổi sinh kế theo hướng xanh và bền vững.
Ở nơi từng “khát” thông tin, nay mỗi bản làng đã có thể kết nối, học hỏi và cùng nhau tạo nên bức tranh nông thôn mới năng động, thân thiện với môi trường.
Kinh tế nông - lâm nghiệp phát triển theo hướng bền vững
Xã Văn Hán (Thái Nguyên) được hình thành từ việc sáp nhập xã Văn Hán và Khe Mo theo Nghị quyết 1683/NQ-UBTVQH15 với hơn 50% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (Toàn xã có 2.419/4.799 hộ người đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ 50,4%). Nhờ sự đoàn kết của chính quyền và người dân cùng việc ứng dụng thông tin, khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, diện mạo nông thôn mới ngày càng khởi sắc.
Theo bà Trần Thị Anh Hoa, Chủ tịch UBND xã Văn Hán: “Trước đây, tình trạng hạ tầng thông tin lạc hậu khiến người dân khó tiếp cận kiến thức mới, đường sá xuống cấp, nhiều xóm xa trung tâm xã bị chia cắt, Internet yếu hoặc không có. Những hạn chế này khiến sản xuất nông nghiệp phụ thuộc kinh nghiệm truyền thống, khó áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật hay tham gia thị trường rộng lớn.
Nhận thức rõ vai trò của thông tin trong phát triển, xã Văn Hán đã ưu tiên đầu tư, nâng cấp toàn diện hạ tầng điện, loa truyền thanh, mạng Internet đến từng xóm, thậm chí đến từng hộ. Trung tâm học tập cộng đồng và mạng lưới cộng tác viên thông tin hoạt động hiệu quả, trở thành cầu nối đưa chủ trương, chính sách, kiến thức sản xuất đến bà con một cách nhanh nhất.”
Nhờ “dòng chảy thông tin” thông suốt, người dân có điều kiện tiếp cận các chương trình vay vốn ưu đãi, học nghề, tập huấn kỹ thuật trồng chè, trồng rừng, làm du lịch… Từ chỗ bị động, nhiều hộ đã tự tin chuyển đổi phương thức sản xuất, mạnh dạn đăng ký mô hình mới và liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Văn Hán vốn có thế mạnh về chè và rừng, nhưng trước đây hiệu quả còn hạn chế do giống cũ, kỹ thuật lạc hậu, liên kết tiêu thụ yếu. Từ năm 2020 trở lại đây, Đảng ủy xã đã ban hành nhiều nghị quyết trọng tâm, chỉ đạo sát sao chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng chất lượng - hiệu quả - bền vững.
Xã tập trung vận động người dân cải tạo diện tích chè kém hiệu quả, chuyển sang trồng giống mới có năng suất và chất lượng cao. Trên địa bàn xã diện tích trồng chè là 1.498 ha (diện tích cho thu hoạch là 1.413 ha) trong đó có 192 ha chè sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ với 19 làng nghề truyền thống.
Trung bình mỗi năm, Văn Hán cải tạo khoảng 20ha chè; đồng thời mở rộng mô hình sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ, nhờ vậy, giá trị sản phẩm tăng rõ rệt. Nhiều hộ thu nhập gấp 1,5 - 2 lần so với cách làm cũ. Như gia đình chị Nguyễn Thị Tình, xóm Hoà Khê 1, xã Văn Hán cho biết: Trước đây chè búp khô chỉ bán khoảng 150-200 nghìn đồng/kg, nhưng khi làm theo hướng hữu cơ, giá tăng thêm 50-100 nghìn đồng/kg. Chè ngang tầm thị trường cao cấp mở ra cơ hội thoát nghèo bền vững cho nhiều hộ như gia đình tôi.
Cùng với sản xuất, xã còn hướng dẫn bà con liên kết thành lập hợp tác xã, từ đó đảm bảo đầu ra ổn định, nâng cao vị thế sản phẩm. Một số vùng chè kết hợp du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm: sáng hái chè, chiều hướng dẫn khách tham quan quy trình chế biến, tối sinh hoạt văn nghệ bản địa,… tạo chuỗi sinh kế đa dạng, đóng góp tích cực vào mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Bên cạnh chè, kinh tế rừng cũng là “mạch sống” của Văn Hán. Xã vận động người dân chuyển mạnh sang trồng rừng gỗ lớn, nâng cao giá trị kinh tế và bảo vệ môi trường. Nhiều hộ được hướng dẫn chăm sóc, quản lý rừng theo tiêu chuẩn chứng chỉ FSC - yếu tố quan trọng để nâng cao giá trị và mở đường xuất khẩu (diện tích trồng rừng mới tập trung trong 9 tháng đầu năm đạt 440ha/440ha, đạt 100% kế hoạch năm).
Chính quyền xã cũng khuyến khích thành lập các cơ sở chế biến lâm sản, tạo việc làm tại chỗ, giảm phụ thuộc vào thương lái. Mô hình liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ này giúp người dân ổn định thu nhập dài hạn thay vì khai thác nhỏ lẻ, bấp bênh như trước.
Chính quyền gần dân, chính sách đến đúng người, đúng việc
Một trong những điểm sáng của Văn Hán là bộ máy chính quyền hoạt động hiệu quả, sát dân và minh bạch. UBND xã chỉ đạo: Tăng cường hoạt động của Tổ công nghệ số cộng đồng trong công tác tuyên truyền, triển khai các nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin đến người dân: Hướng dẫn cài đặt thẻ bảo hiểm y tế cho người dân trên ứng dụng VNeID, cài đặt chữ ký số điện tử cho dân số trưởng thành; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền thực hiện dịch vụ công trực tuyến, việc giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông được thực hiện đúng quy định, hướng dẫn hồ sơ đất đai, giải quyết thủ tục nhanh gọn, rõ ràng.
Từ ngày 01/7/2025 đến ngày 14/11/2025, Trung tâm Phục vụ hành chính công xã đã tiếp đón trên 3000 lượt công dân đến liên hệ để thực hiện các TTHC; đã tiếp nhận 3361 hồ sơ. Trong đó: Hồ sơ nộp trực tuyến: 3152/3361 = 93,8%. Hồ sơ nộp trực tiếp: 209/3361 = 6,2%; số hồ sơ giải quyết đúng và trước hạn: 3013/3013 hồ sơ (100%); số hồ sơ đang giải quyết: 348 hồ sơ. Riêng lĩnh vực đất đai, UBND xã đã giải quyết, thực hiện TTHC đăng ký đất đai, cấp mới trên 100 bìa hồng cho Nhân dân.
Đảng ủy xã phân công đảng ủy viên theo dõi từng chi bộ, nắm sát tình hình và tháo gỡ kịp thời khó khăn trong triển khai nghị quyết. Các chương trình giảm nghèo, hỗ trợ sản xuất không còn “khô khan trên giấy” mà đi vào thực tiễn từng hộ, từng đồi chè, từng bản làng. Các tổ chức đoàn thể phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn của xã mở các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, nhân rộng mô hình hiệu quả. Nhờ đó, các chỉ tiêu kinh tế - xã hội của xã nhiều năm liền đạt và vượt kế hoạch; tỷ lệ hộ nghèo liên tục giảm, mức sống người dân được cải thiện rõ rệt. Tỷ lệ nghèo đa chiều trên địa bàn xã hiện nay còn 7,2% (350 hộ nghèo và hộ cận nghèo).
Văn Hán đang định hướng phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường và giữ gìn bản sắc văn hóa. Sản xuất nông nghiệp hữu cơ, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng được xem là mũi nhọn trong tương lai gần. Các mô hình chè sạch, rừng bền vững, cây ăn quả chất lượng cao, cùng dịch vụ du lịch trải nghiệm đang từng bước tạo ra thương hiệu riêng cho địa phương.
Mục tiêu của nhiệm kỳ mới được Đảng bộ và chính quyền xã xác định rõ: hoàn thiện hạ tầng trung tâm xã; mở rộng vùng chè VietGAP - hữu cơ; ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số; phát triển du lịch trải nghiệm và du lịch tâm linh; nâng cao năng lực quản trị và an ninh thông tin; phục vụ người dân hiệu quả.
Những đổi thay của Văn Hán không đến từ một giải pháp đơn lẻ, mà từ sự cộng hưởng của nhiều yếu tố: thông tin đầy đủ, chính sách đúng hướng, người dân đồng lòng và liên kết sản xuất bền chặt. Mỗi gia đình, mỗi nương chè, mỗi cánh rừng, mỗi mô hình kinh tế mới đều là “ngọn lửa nhỏ” góp phần thắp sáng bức tranh nông thôn mới, giúp người dân không chỉ thoát nghèo mà còn chủ động vươn lên làm giàu.
