Dù gặp nhiều khó khăn nhưng người dân ở thôn Giáp Nhất vẫn giữ được nghề làm khăn xếp, lưu truyền từ nhiều đời nay. Khăn xếp không chỉ được lưu hành trong thị trường nội địa mà khăn xếp Giáp Nhất đã vươn ra thị trường quốc tế, mang đậm tinh hoa, văn hóa của dân tộc Việt.
Hiện nay, ở miền Bắc chỉ duy nhất ở thôn Giáp Nhất, thị trấn Nam Giang, huyện Nam Trực là còn sản xuất khăn xếp. Người dân nơi đây không ai biết nghề này có từ bao giờ và ai là ông tổ của nghề, chỉ biết nghề đã xuất hiện và có lịch sử lâu đời.
Khăn xếp Giáp Nhất mang đậm tinh hoa, văn hóa của dân tộc Việt.
Khăn xếp gồm 3 loại: Khăn dành cho nam, cho nữ và loại khăn cả nam, nữ đều đội được. Khăn dành cho nam thường là loại khăn quàng, đằng sau phía trên búi tó dựng đứng, đằng trước phía trên là lưỡi trai, nếp và vành.
Khăn xếp gồm 3 loại: Khăn dành cho nam, cho nữ và loại khăn cả nam, nữ đều đội được
Trước đây, khăn xếp Giáp Nhất được làm bằng chất liệu vải để đội đầu và chủ yếu được làm duy nhất một màu đen. Cùng với đà phát triển của xã hội, khăn xếp dần dần được chuyển sang đủ các loại mẫu mã, kiểu dáng, màu sắc. Ngoài khăn đội bình thường, còn có các loại khăn nam, nữ dùng cho tế, lễ, phục vụ lễ hội.
Đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng, người trong thôn còn sản xuất thêm nhiều loại khăn dùng cho các loại hình nghệ thuật dân tộc: trong các vở diễn chèo, tuồng, hát chầu văn hay trong các sự kiện quan trọng của quốc gia (như Hội nghị APEC 2006)…
Ngoài khăn đôi bình thường, còn có các loại khăn nam, nữ dùng cho tế, lễ, phục vụ lễ hội
Bên cạnh đó, chất liệu để làm khăn trước đây là lượt, nhiễu hay vải sa tanh cũ, cốt làm bằng báo, nhưng hiện nay, khăn xếp được làm với chất liệu tốt hơn. Vải quấn là loại vải tấm các màu bằng sa tanh, bóng, phi quấn ở ngoài, bên trong là vải sợi lót, cốt khăn làm bằng mút, với những hàng đặt có thể được làm bằng gấm.
Để làm ra một chiếc khăn xếp phải trải qua 7 công đoạn, như: cắt vải, cắt xốp, máy, quấn, vẽ hoa... Trước đây, những công đoạn làm khăn xếp đều được làm thủ công bằng tay. Đặc biệt là khâu quấn khăn xếp, đòi hỏi những đôi tay khéo léo, có nhiều kinh nghiệm, khi quấn người làm phải cần mẫn, tỉ mỉ, chặt tay để các nếp không bị xô lệch, phải đều tăm tắp, vừa vặn. Khăn xếp tùy theo từng loại mà có giá bán khác nhau, dao động từ 20 nghìn đồng đến trên 100 nghìn đồng/chiếc. Hàng trong thôn được xuất bán chủ yếu ra phố Hàng Quạt (Hà Nội). Từ Hà Nội, hàng hóa tỏa đi khắp các vùng miền trong cả nước.
Quấn khăn xếp, đòi hỏi những đôi tay khéo léo, có nhiều kinh nghiệm
Quấn khăn cần phải cần mẫn, tỉ mỉ, chặt tay để các nếp không bị xô lệch
Khăn xếp Giáp Nhất được quảng bá, giới thiệu đến bạn bè quốc tế thông qua các Hội nghị cấp cao
Ngày nay, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật khoa học công nghệ, nhiều công đoạn làm khăn xếp đã sử dụng máy móc hỗ trợ, các hộ trong làng nghề cũng đã phân chia sản xuất theo từng công đoạn khác nhau để nâng cao năng suất lao động, giữ gìn, phát triển làng nghề khăn xếp Giáp Nhất, tiến tới đưa khăn xếp Giáp Nhất vươn ra thị trường quốc tế.
