Theo số liệu khảo sát của Nikkei, lĩnh vực sản xuất Việt Nam tăng trưởng chỉ ở mức vừa phải trong tháng 1, với chỉ số Nhà quản trị Mua hàng (PMI) đạt 51,9 điểm, giảm nhẹ từ mức 53,8 điểm của tháng trước và là mức thấp nhất kể từ tháng 9/2018. Tuy nhiên, lĩnh vực này vẫn ở trên ngưỡng trung bình 50 điểm trong 38 tháng liên tiếp.
Tháng 1, cả sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới đều tăng chậm lại nhưng nhu cầu của khách hàng vẫn cải thiện, với sản lượng đã tăng trong suốt 14 tháng qua.
Cùng với đó, số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới cũng tiếp tục tăng, nhưng tốc độ cũng yếu hơn so với tháng 12.
Bên cạnh đó, áp lực lạm phát tiếp tục mờ nhạt. Giá cả đầu vào tăng nhẹ trở lại sau khi giảm lần đầu tiên trong gần 3 năm trong tháng 12.
Kết quả khảo sát của Nikkei cho biết, giá cả thị trường nhìn chung giảm dù vẫn xảy ra tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu đối với một số mặt hàng. Giá cả đầu vào chỉ tăng nhẹ nhưng các công ty vẫn giảm giá cả đầu ra trong tháng đầu năm 2019. Giá bán hàng đã giảm suốt 4 trong 5 tháng qua.
Các nhà sản xuất tiếp tục tuyển thêm nhân viên trước tình trạng tăng số lượng đơn đặt hàng mới để giải quyết lượng công việc chưa thực hiện. Ngoài ra, hàng tồn kho cả trước và sau sản xuất tiếp tục tăng.
Tuy nhiên, hoạt động chế tạo hầu hết đều “hạ nhiệt” trên khắp khu vực châu Á trong tháng 1/2019, thậm chí giảm xuống mức yếu nhất trong nhiều năm tại một số quốc gia.
Diễn biến này đã tăng thêm những lo ngại rằng những căng thẳng thương mại cũng như nhu cầu suy yếu tại Trung Quốc là mối đe dọa ngày càng lớn đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
Theo giới quan sát, việc các Chỉ số Nhà quản lý mua hàng (PMI) yếu đi sẽ góp phần củng cố những nhận định rằng các ngân hàng trung ương ở châu Á sẽ khó có thể tiến hành bất cứ đợt tăng lãi suất nào trong năm nay.
Tại một số quốc gia như Trung Quốc, Australia và Ấn Độ, đã bắt đầu có những đồn đoán về khả năng lãi suất còn có thể bị cắt giảm.
Theo kết quả khảo sát mới đây của công ty nghiên cứu thị trường Caixin/IHS Markit, hoạt động chế tạo của Trung Quốc trong tháng 1/2019 ghi nhận mức giảm mạnh nhất trong gần ba năm, từ 49,7 hồi tháng 12/2018 xuống còn 48,3. Điều này là do số đơn đặt hàng mới và sản lượng tiếp tục sụt giảm.
Ngoài Trung Quốc, PMI tại Hàn Quốc trong tháng 1 cũng rơi từ mức 49,8 xuống mức thấp nhất kể từ tháng 11/2016 là 48,3.
PMI của Indonesia cũng ghi nhận sự suy giảm đầu tiên trong một năm qua, từ 51,2 hồi tháng 12 năm ngoái xuống 49,9 trong tháng đầu tiên của năm 2019 do nhu cầu ở cả trong và ngoài nước đều đi xuống.
Hoạt động chế tạo của Nhật Bản cũng sụt xuống mức thấp nhất trong vòng 29 tháng qua khi chỉ số PMI tại nước này giảm xuống 50,3 từ mức 52,6 ghi nhận hồi tháng 12/2018.
Các nhà quan sát cảnh báo tình hình xuất khẩu kém tươi sáng, sản lượng suy yếu, cùng với nhu cầu nội địa dự kiến “hạ nhiệt” có thể đưa lĩnh vực chế tạo của nước này rơi vào tình trạng suy giảm.
Nhưng không phải chỉ số PMI nào tại châu Á cũng ảm đạm. Tại Ấn Độ, hoạt động chế tạo đã tăng trưởng tương đối khả quan từ mức 53,2 ghi nhận trong tháng 12/2018 lên 53,9 trong tháng 1/2019 nhờ lượng đơn đặt hàng tăng mạnh.
Chiến lược gia Irene Cheung, thuộc ngân hàng ANZ, nhận định đà giảm tốc trong lĩnh vực chế tạo của châu Á sẽ vẫn tiếp diễn.
Để có thể ngăn chặn sự suy giảm tiềm tàng trong hoạt động thương mại, rất nhiều yếu tố phụ thuộc vào việc liệu Mỹ và Trung Quốc có đạt được một thỏa thuận hợp lý hay không. Nhưng chuyên gia Cheung nhấn mạnh hiện tất cả chỉ là phỏng đoán.
Các công ty vẫn tin tưởng rằng sản lượng sẽ tăng trong năm 2019 nhờ nhu cầu cải thiện, theo kết quả khảo sát niềm tin kinh doanh của Nikkei.
Phó giám đốc Andrew Harker tại IHS Markit cho biết: “Dù lĩnh vực sản xuất của Việt Nam vẫn có dấu hiệu tăng trưởng, PMI tháng 1 cho thấy nền kinh tế không thể hoàn toàn miễn nhiễm khỏi sự yếu kém ở những quốc gia khác trong khu vực và tranh chấp thương mại toàn cầu. Khi những vấn đề vẫn còn tiếp diễn, lĩnh vực sản xuất có thể vẫn tăng trưởng yếu”.
