Bắc Giang: Nỗ lực định hình diện mạo nông thôn mới thời kỳ hiện đại

Trên nền tảng các chủ trương, chính sách lớn của Trung ương, tỉnh Bắc Giang đã chủ động cụ thể hóa bằng hệ thống văn bản chỉ đạo đồng bộ, kịp thời và sát thực tiễn. Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh đã ban hành 01 Nghị quyết và 01 Chương trình hành động của Tỉnh ủy, 08 Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh cùng 39 Quyết định, Kế hoạch và các văn bản chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh. Hệ thống văn bản chỉ đạo đã cho thấy sự vào cuộc đồng bộ, xuyên suốt của cả hệ thống chính trị, từ tỉnh đến cơ sở.

Theo số liệu báo cáo, trong giai đoạn này, tổng nguồn vốn huy động cho Chương trình đạt trên 15.181 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Trung ương chiếm tỷ lệ 8,07% với 1.224,870 tỷ đồng, bao gồm cả nguồn đầu tư trong nước, đầu tư nước ngoài và vốn sự nghiệp. Đáng chú ý, ngân sách địa phương đóng góp tới 75,5% tổng nguồn vốn, tương đương hơn 11.461 tỷ đồng.

Giai đoạn 2021–2025 đánh dấu bước chuyển mình đầy ấn tượng của tỉnh Bắc Giang trong hành trình xây dựng nông thôn mới, thể hiện ở cả chiều rộng lẫn chiều sâu. Tính đến hết năm 2024, toàn tỉnh có 07/10 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, đạt tỷ lệ 70%.

Ở cấp xã, những chuyển biến cũng rõ rệt và đồng đều hơn qua từng năm. Đến cuối năm 2024, toàn tỉnh có 152/175 xã đạt chuẩn NTM. Đặc biệt, chất lượng xây dựng NTM đã được nâng tầm khi số xã đạt chuẩn NTM nâng cao và kiểu mẫu tăng đều qua các năm. Hết năm 2024, có 63 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, chiếm 41,45% số xã đạt chuẩn. Song song đó, số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu cũng tăng từ 14 xã (năm 2024) lên mức dự kiến 17 xã vào năm 2025. Dù tỷ lệ này còn khiêm tốn, nhưng đây là kết quả mang tính chất định hướng chiến lược, làm hạt nhân lan tỏa phong trào xây dựng NTM kiểu mẫu trên toàn tỉnh.

Một dấu ấn đậm nét khác là việc Bắc Giang đã không còn xã dưới 15 tiêu chí NTM vào cuối năm 2024. Đây là bằng chứng cho thấy sự chuyển hóa toàn diện về hạ tầng, đời sống, văn hóa – xã hội ở vùng nông thôn. Đáng chú ý, tỉnh còn đặc biệt chú trọng đến những vùng khó khăn khi trong giai đoạn này đã có 20 thôn thuộc xã đặc biệt khó khăn được công nhận đạt chuẩn NTM. Phong trào xây dựng thôn kiểu mẫu cũng phát triển mạnh mẽ, với tổng cộng 508 thôn được công nhận.

Trong hành trình thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2025, tỉnh Bắc Giang không chỉ kiên trì thực hiện các tiêu chí cơ bản mà còn thể hiện rõ vai trò tiên phong, năng động khi được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lựa chọn triển khai thí điểm ba mô hình thuộc ba chương trình chuyên đề trọng điểm trong Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2025. Đây không chỉ là niềm vinh dự mà còn là thước đo cho năng lực triển khai sáng tạo, linh hoạt và hiệu quả của Bắc Giang trong bối cảnh mới.

Với tổng kinh phí đầu tư là 3.336 triệu đồng, ba mô hình thí điểm tại Bắc Giang gồm: Mô hình “Ứng dụng kỹ thuật, công nghệ sinh học trong thu gom, xử lý chất thải chăn nuôi và phụ phẩm nông nghiệp theo hướng tuần hoàn bằng chế phẩm EM, EZ và vi sinh giun tại xã Quang Minh và phối hợp lân cận trên huyện Hiệp Hoà tỉnh Bắc Giang”; mô hình “Phát triển sản phẩm OCOP gắn với dịch vụ du lịch tâm linh sinh thái núi Dành và du lịch sinh thái ven sông Thương tại xã Liên Chung, huyện Tân Yên”; mô hình “Thí điểm xã thương mại điện tử Phúc Hoà, huyện Tân Yên”. Các mô hình này bước đầu đã mang lại những kết quả rõ nét, thiết thực và cho thấy khả năng nhân rộng. Qua đó, Bắc Giang tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những địa phương tiêu biểu của cả nước trong đổi mới tư duy phát triển nông thôn, góp phần lan tỏa giá trị của chương trình xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ phát triển mới.

Mặc dù những năm đầu thực hiện bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2021–2025 gặp không ít khó khăn do tiêu chí nâng cao, yêu cầu khắt khe hơn, song Bắc Giang đã cho thấy bản lĩnh và sự linh hoạt khi triển khai nhiều cách làm sáng tạo, đồng thời giữ vững quyết tâm chính trị cao. Nhờ đó, chương trình xây dựng NTM của tỉnh tiếp tục gặt hái kết quả vững chắc, không chỉ đạt về số lượng xã, huyện đạt chuẩn mà còn đi vào chiều sâu, nâng cao chất lượng tiêu chí, phát triển bền vững và thực chất. Tỉnh tiếp tục duy trì trong nhóm dẫn đầu khu vực miền núi phía Bắc, thể hiện tầm nhìn và sức mạnh của sự đồng thuận toàn dân.

Bước vào giai đoạn phát triển mới, tỉnh Bắc Giang xác định rõ mục tiêu xuyên suốt của tỉnh là tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình NTM gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn và thúc đẩy quá trình đô thị hóa một cách hài hòa, có trọng tâm, trọng điểm. Trong đó, việc xây dựng NTM không còn chỉ là hoàn thành các tiêu chí hạ tầng cơ bản, mà phải từng bước đi vào chiều sâu, nâng cao chất lượng các tiêu chí, hướng tới xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.

Trên lộ trình cụ thể, tỉnh phấn đấu trong giai đoạn tới sẽ có thêm 01 huyện đạt chuẩn NTM và 01 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao. Ở cấp xã, Bắc Giang đặt mục tiêu có thêm 08 xã đạt chuẩn NTM, 11 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và đặc biệt là 16 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.